Wednesday, July 29, 2015

Passie vir ander

Hier is 'n gedeelte van 'n boeiende bespreking oor Vincent van Gogh se geloof wat vanoggend in Trouw verskyn het.
Hier is 'n skakel na die artikel: 
Van de 'De aardappeleters' tot en met 'Zonnebloemen', wie goed kijkt haalt er zo Van Goghs godsdienstige gedrevenheid uit. 'Van Gogh brak niet met het christelijk geloof, zoals vaak wordt beweerd.'
  •  
    Van Gogh beleeft God in het optrekken met de allerarmsten. Tegelijkertijd ziet hij als schilder de schoonheid van de blauwe kielen die de boeren dragen
We weten veel van Vincent van Gogh. De geboren Brabander was zo arm als een kerkrat, liep in de liefde alleen maar blauwtjes, kampte met depressies en sneed een deel van zijn linkeroor af. Dat de wereldvermaarde schilder toen hij 27 jaar was het penseel oppakte na gesjeesd te zijn als prediker en evangelist, is bij het grote publiek minder bekend. En dat hij via zijn schilderijen zijn geloof tot uitdrukking bracht ook.

In dit speciale jaar - komende woensdag, 29 juli, is het 125 jaar geleden dat Van Gogh stierf - geeft docent kunstbeschouwing Everdien Hoek (62) menig kunstliefhebber dan ook een nieuwe kijk op Van Goghs meer dan achthonderd schilderijen. Want van 'De aardappeleters' tot aan 'Zonnebloemen', de schilder geeft, zo stelt ze, met zijn doeken gestalte aan zijn variant van het christelijk geloof. Hoek: "In ieder schilderij zie je zijn godsbesef terug. Dat had voor Vincent overigens niets te maken met theologie, maar met liefde voor zijn naasten."

De kunsthistorica die een hbo-opleiding theologie volgde, verkent het raakvlak tussen kunst en spiritualiteit. Op dit vlak valt er genoeg te ontdekken bij Van Gogh. Mijnwerkers, boeren, prostituees - Van Gogh schildert het dagelijkse, harde leven van de medemens. "Hij beleeft God in het optrekken met de allerarmsten. Tegelijkertijd ziet hij als schilder de schoonheid van de blauwe kielen die de boeren dragen, want die vale en afgesleten kleuren staan zo goed bij de achtergrond van het rijpe koren."

Sien Hoornik
Ook privé omringt Van Gogh zich met de minstbedeelden, zich niets aantrekkend van de geldende moraal. In Den Haag neemt hij zijn model Sien Hoornik, een zwangere ongetrouwde prostituee, in zijn huis op. 'Ik zie wel dat ze niet mooi is, maar het leven is d'r over heen gegaan', schrijft Van Gogh in een van zijn vele brieven. Hoek: "Voor Van Gogh is een vrouw als Sien aantrekkelijk, en hij wil haar redden."

Eerder maakte de ver doorgevoerde medemenselijkheid van de domineeszoon een einde aan herhaaldelijke pogingen in de voetsporen van zijn vader te treden. Van Goghs kerkelijke loopbaan strandt in de Borinage, de straatarme mijnstreek in het zuiden van België, waar hij als lekenpredikant werkt. De 'Christus van de kolenmijn', zoals hij wordt genoemd, slaapt net als de armetierige mijnwerkers op de vloer en deelt zijn schaarse voedsel met hen. Het maakt geen indruk op de ondergrondse delvers. Ze vinden hem maar een zonderling. Ook de kerkelijke instanties zijn niet blij met Van Goghs buitensporige betrokkenheid en ontslaan hem.

Monday, July 06, 2015

Gedink Nkandla is 'n skande?

Dit was vir my 'n ervaring om op die televisie-skerm een van my knap oud studente te bekyk toe hy, as voorsittende biskop van die Metodiste kerk van Suid-Afrika oor Nkandla gepraat het.

Sipho, net soos ek hom destyds leer ken het as die besadigde, stil, maar sterk studenteleier, praat op sy kenmerkende manier oor die etiese aspekte van hierdie skandaal:  om te dink, sê hy vir die onderhoudvoerder oor die televisie, wat daardie geld wat op soveel luukses spandeer is, vir die menigte armes in ons land kon doen.

'n Eenvoudige opmerking. Maar as leier van 'n kerk in 'n gemeenskap waarin een uit elke twee mense daagliks honger kan gaan slaap, weet hy hoeveel mense in ons land in oewerlose armoede vasgevang is. 

Sipho gaan nie gewildheid wen met hierdie openbare kritiek nie.  Ek sien egter by hom raak wat elke prediker soek: 'n argeloosheid oor wat ander dink as dit kom by die uitspreek van 'n profetiese woord.

Dit is soos die kerk moet dink: soberheid pas by politieke leiers. Hulle dien die gemeenskap en is nie ryk base wat moet afwys en in luuksheid moet verval nie. Die politiek moet as eerste prioriteit die welsyn van alle mense jaag. Persoonlike verryking is 'n aartskande in 'n land waar mense nog sterf van honger.

En dit is soos die kerk moet kan praat. Dapper. 

Ek is trots op Sipho. 

En ek wonder waar al die ander godsdienstige leiers is wat in een groot koor die skandelike vermorsing van skaars staatsgeld behoort te veroordeel.

Die groot verloorder in die saak is die politiek self. Die politieke lewe bestaan immers onder 'n swaar, swart wolk. Dit is 'n bedryf wat al hoe meer met korrupsie of met self-verryking vereenselwig word. 

Mense buite die politiek smag na eerlike leiers wat die beste belange van alle mense in ons land moet bevorder. Hulle verloor toenemend vertroue in die politiek omdat dit so gekontamineer word.

Soms loop dinge beter:  Die Hollandse idee van politiek is 'n punt ter illustrasie: in ons stamland werk  'n veelparty demokrasie goed. Deur moeilike onderhandelinge en wedersydse afsprake tussen 'n menigte partye wat bepaalde belange in die samelewing behartig, word uiteindelik gekom tot besluite wat tot voordeel van die gemeenskap is.  

Die slegte petalje's in ons parlement waar mense nie kans kry om hul sê te sê nie of deur meerderheidsbesluite tot swye gemaak word, is rare verskynsels in die kamers van die Nederlandse parlement.

En daar sien jy nog ministers wat met die fiets werk toe ry.

Maar nie alles loop so in die politiek nie. Internasionaal is daar onder nie-politici 'n wanhopigheid oor wat in die politieke bedryf aangaan. 

Daaraan dink ek toe ek vanoggend lees aan die FT se berig oor die Maleisiese premier. Hy is die politieke leier van die land as lid van 'n party wat nou al dekade's lank die politieke mag in die land het.

Daar word nou ondersoek gedoen na gerugte dat R8400 miljoen (agtduisend vierhonderd miljoen Rand!) in sy persoonlike rekening uit die staat se ontwikkelingsfonds inbetaal is. Hierdie ontwikkelingsfonds, wat deur die premier opgerig is, het bande met internasionale maatskappye.

R8400 miljoen. 

Hier is die berig :

http://www.ft.com/intl/cms/s/0/4dc0e70a-22f6-11e5-9c4e-a775d2b173ca.html?ftcamp=crm/email/201576/nbe/UKMorningHeadlines/product#axzz3f5siYQer

Daar is min geleenthede om tot diens van 'n gemeenskap te wees soos in die politiek. Dit is 'n onmeetlike voorreg om deur jou werk ander se lewens op te hef en te verryk. Daarom is 'n mens dankbaar vir elke persoon in die politieke arena wat met integriteit werk. Daar is nog sulke mense in ons land en elders in die wêreld. Juis ter wille van hulle is die profetiese woord van die kerk oor korrupsie nodig.


En laat niemand te gou vinger wys nie. Gierigheid vernietig die politiek, maar ook die geldwêreld. Om nie van die kerk te vergeet nie.  Dis nie verniet dat in die Bybel van alle tekste die wysheid aan gelowiges gerig is dat gierigheid die wortel van die kwaad is.



Blog Archive