Sunday, January 14, 2007

Om vergifnis te verdring

Vergifnis kan op sekere maniere as ‘n plig beleef word. Dan sal mense, omdat hulle “gehoorsaam” aan die Bybelse tekste oor vergifnis wil wees, vertel dat hulle ander mense nie die onreg wat hulle aangedoen is, toereken nie. Sulke mense se vergifnis volg daarom as uiterlike gehoorsaamheid aan ‘n “opdrag.”

Dit is seker nie ‘n fout om in gehoorsaamheid ‘n positiewe daad te doen nie. Ons doen dikwels dinge omdat ons dit “moet” doen.

Maar hoe eg is iets wat nie uit jou binneste opkom en van daauit groei nie? Word dit nie ‘n manier waarop ‘n mens “voorgee” dat jy vergewe, terwyl jy nie eintlik regtig vir jou daardie daad van vergifnis toeëien nie. Jy moet werklik kan vergewe met jou hele hart en met jou hele siel en met jou hele verstand.

Doen jy dit nie, verdring ‘n mens die kwaad eerder as wat jy dit agterlaat. Die kwaad sink dan diep weg in jou onderste psige en bly daar skuil as ‘n donker mag. Op een of ander manier gaan daardie donkerte op ‘n ander plek en tyd uit- en terugslaan. Die kwaad wat jou aangedoen is, is nie heeltemal uit jou sisteem nie.

Dit alles beteken dat ek nie maar net "moet" vergewe nie. Ek moet dit wil doen. Ek moet daaroor ‘n besluit neem. Ek moet bewustelik weet dat ek veronreg is. Ek moet die onreg kan uitken en beskryf. Ek moet ook besluit dat ek hierdie onreg nie aan die persoon wat dit veroorsaak het, wil toereken nie en ek wil uiteindelik met hierdie besluit van my vrede maak. En wanneer dit nodig word en die onreg weer by my wil spook, moet ek by my besluit kan bly. Ek moet myself dus in die gesig kan kyk dat ek tot die drastiese stap van vergifnis kon oorgaan. Ek moet by herhaling daarmee kan saamleef.

As ek dit gedoen het, is vergifnis méér as net iets wat ek "moes" gedoen het. Dan het ek my plig gedoen omdat ek dit wou gedoen het – nie omdat dit lekker was nie, maar omdat ek dit beskou as die belangrikste reaksie op kwaad wat my aangedoen is. Dit is dan 'n daad waartoe ek kom nadat ek al die ander opsies oorweeg het.

Juis daarom is vergifnis 'n gebedsaak!

Hoe vinnig sou ‘n mens kon vergewe? Onmiddellike vergifnis?

Sommige mense kan in ‘n oogwink vergewe. Hulle leef eenvoudig maklik en vinnig verby kwaad wat hulle aangedoen is. Dit is asof hulle nie die kwaad ‘n vatplek in hulle lewe wil gee nie. Vanuit diep uit hulle hart leef hulle vorentoe, verby enige iets wat hulle aan donker kolle van die verlede vasbind. Om die waarheid te sê, soms kry jy met mense te doen wat byna nie die woord onreg in hul woordeskat hanteer nie.

Ek sit vanaand met so ‘n persoon en gesels. Hy en sy vrou is besig om te skei. Hy wil nie skei nie, want hy het haar lief. Intussen het sy ‘n verhouding met ‘n ander man aangegaan. Ons praat oor die nuwe man in haar lewe en hy laat byvoorbaat weet: hy kan niks negatiefs oor die man sê nie. Die een persoon wat sy huwelik potensieel permanent tot niet kan maak, is iemand van wie hy eintlik nie kwaad wil praat nie. Hy praat andersins van die goor oomblikke in sy lewe, van die regtig slegte tye wat oor sy pad kom. Maar dit is asof hy van oomblik tot oomblik ingestel is – nie op die slegtheid daarvan nie, maar daarop om met sy lewe aan te gaan.

‘n Mens beny sulke mense omdat jy jou kwel dat jy so sukkel met vergifinis. Gewoonlik kom geestelike leiers ons hierin tegemoet en sê vir ons dat ‘n mens nie moet dink vergifnis is maklik nie en dat ‘n mens eers deeglik en oor tyd heen aan jou woede uiting moet gee voordat jy probeer om te vergewe.

Dit is waar. ‘n Té maklik vergifnis kan dalk ‘n teken wees daarvoor dat ‘n mens oppervlakkig is of dat jy dan die dader van die onreg te maklik laat wegkom.
En tóg hoef dit ook nie waar te wees nie. Daar is werklik mense wat weet hoe erg hulle veronreg is, maar eenvoudig daarmee saamleef en verby dit leef. Hulle kan dit vergewe, en hulle kan dit onmiddellik doen.

Hoe word ‘n mens só? Dit is tog ‘n sterk uitdaging aan die kwaad – om dit in die gesig te kyk en dit onmiddellik uit jou lewe te weer.

Jy kan dit doen deur vir jou te sê: ek sien weer hoe erg mense kan wees en ek leer hieruit om nie so te wees nie – en ek wil dit sterk en dadelik doen.

Jy kan dit doen deur vir jou te sê: as ek toelaat dat dit my gaan vernietig, laat ek die kosbare oomblikke wat ek het om te lewe, verlore gaan aan eksterne magte. En ek wil nie een sekonde daardeur verloor nie.

Maar die meeste kan jy tot vergifnis haas as jy by God gaan skuil. Om by God te bly, om in vrede te woon, om te weet dat God groter as die onreg is, om aan God te behoort, dít is wat saak maak. (Ps.49:16). Met ander woorde, om in tye van onreg oor te stap in die teenwoordigheid van God help jou om te vergewe. Want as ‘n mens by God is en die vrede van God ervaar, dan wéét jy jy kan nie vaskyk in onreg nie. Want onreg is die dade van mense wat nie vir God ken nie. As ‘n mens werklik elke dag naby aan God leef, ingeoefen is in die wag op God, kan vergifnis verstommend gouer oor jou pad kom as wat ‘n mens ooit sou dink. Bloot net omdat jy niemand wil voorrang gee bo of laat inmeng op jou by-God-wees nie.

My vriend met wie ek vanaand oor die trauma van sy huwelik gesels, glad nie ‘n uitstallerige mens nie, het my onlangs heel terloops vertel hoedat hy elke dag genoeg tyd inruim om te mediteer. Dit is sy tyd waarin hy by God wil wees.... Wat my laat besef - vergifnis is nie 'n daad nie. Dit is 'n lewensstyl van mense wat by God lewe.

Thursday, January 11, 2007

Vryheid en vergifnis

Die onmag om te vergewe kan ‘n mens dikwels terugvoer na ‘n mens se verbintenis aan jou pyn. ‘n Mens is om een of ander rede amper verknog aan die seerkry wat jou aangedoen word. Jy kan baie ander dinge ontken en verdryf, maar as iemand jou te na kom, omhels ‘n mens dit met ‘n amper merkwaardige masochisme. Ons broei op die kwaad asof dit die belangrikste ding is wat met ons kan gebeur.

Onreg verlam ‘n mens dus. Dit is asof jou gedagtes jou toespin in ‘n kokon van passiwiteit.

As ons só opgaan in die onreg teenoor, doen ons dus nie regtig eintlik iets nie. Dit wat ander ons aangedoen het, dring ons bestaan binne. Dit word nou ‘n teenwoordigheid in ons lewens wat ons verdra en plek gee in ons innerlike. Ons speel gasheer vir ‘n hoogs ongewensde gas.

Vergifnis is moeiliker. Dit vra van ons om weg te stap van die onreg. Ons moet daadwerkliks iets daaraan doen. Ons moet ons inspan om nie ‘n gevangene daarvan te word nie.

Uiteindelik gaan dit om passiewe onderwerping of aktiewe verwerking aan die negatiewe. Die een bring groeiende bitterheid en gevangeneskap. Die ander een, vergifnis, bring heling.

God het ons as mense geskep met ‘n vryheid: ons het die vermoë om toe te gee of om vir die paradys te kies. Om nie te vergewe nie, beteken dat jy jou vryheid prysgee.

© 2007 pgr de villiers
Reageer hierop met jou kommentaar.

Wednesday, January 10, 2007

Vergifnis vir ondankbaarheid

'n Mens gaan uit jou pad om liefde te gee. Jy werk hard en stort jou hart daarin uit. Jou liefde word aanvaar, soms selfs met ‘n woordjie of twee. Jou harde werk word iewers miskien wel raakgesien. Maar die dankies bly uit en die waardering is maar yl.

'n Mens voel dit is net nie goed genoeg nie. Jy raak krapperig daaroor. Jy begin dophou hoe mense reageer op jou goeie dade. Jy is al hoe meer sensitief van hoe hard mense eenvoudig geword het en nie meer ‘n gevoel van dankbaarheid het nie.

Maar gaan dit in ‘n mens se lewe om bedank te word? Iewers moet ‘n mens juis daardie behoefte om bedank te word, afsterwe. Waar ‘n mens jou hieroor opwerk is dit ‘n seker teken van ‘n lewe wat nie meer deur die Gees gelei word nie. Want die Heilige Gees dring ‘n mens om tot eer van God te leef en nie om bedank te word nie.

‘n Mens het nie lief om bedank te word nie. ‘n Mens bemin en dien ander omdat dit is hoe God is. 'n Mens leef dus vanuit jou nuwe menswees in die Here. Jy is dus as te ware "van nature" 'n weldoener.

En as daar uit tien mense net een was wat besef het dat God in Jesus aan die werk was, hoe kan ons iets anders verwag? Uit Jesus se vertelling in Lukas 17:11-19 leer ons nie om ander voor te sê hoe om dankbaar te wees nie. Ons lees daarin alleen maar die groot wysheid dat ons in alles alleen die eer van God moet soek. Jesus rep, opvallend genoeg, niks van dankie-sê nie. Hy wil dieper vra dat mense op God ingestel moet wees.

En bloot reeds wanneer ons ondankbaarheid kan oorsien en vergewe, het ons rede om dankbaar te wees en God te eer! Wat tel is dat ons soos God kan wees. En as 'n mens so afgesterwe raak van erkenning en dankbetonings, soek ons sterker om ons gedurig te verantwoord aan die een vraag - hoe eer ek God in my lewe?

Friday, January 05, 2007

Vergifnis en geluk

Ons kan nie onreg hanteer nie omdat dit ons lewe versuur. Ons worstel daarmee dat iemand ons seermaak omdat dit ons geluk aantas. Ons verloor ons lewensvreugde deur ons op te wen oor die kwaad wat ons aangedoen word.

Maar lewensvreugde het niks te doen met die feit dat net goeie dinge met my gebeur nie. Trouens, ek kan vreugde vind in die kwaad deurdat ek besef dit my konfronteer met die groot toets oor hoe ek gaan reageer daarop. Gaan ek toelaat dat die kwaad my lewe bepaal of gaan ek vreugde vind in die manier waarop ek die kwaad ontkrag. Deur te kies dat ek die kwaad oorwin, nie terugslaan nie, probeer verstaan en vergewe, kan ek ongelooflike vreugde ervaar.


We cannot handle injustice because it makes us unhappy. We struggle with the hurt done to us because it takes away our joy. We lose our happiness because we are being treated badly.

But happiness has little to do with a life that consists only of positive experiences. I can find true happiness when I realise that injustice and hurt confronts me with the opportunity to respond in a certain manner. I can allow evil to determine my life or I can find joy in the way in which I disempower evil. By choosing to conquer evil, not to hit back, to try and understand and forgive, I can discover deep, inner joy.

Wednesday, January 03, 2007

Gestures of love

“Satisfy us in the morning with your unfailing love that we may sing for joy and be glad all our days.” Psalm 90:14

A mature, healthy person is someone who is filled with love. If we have only one person close to us who loves us, holds us and cares for us, it changes the character of our existence completely. We then experience intimacy, fulfillment, and, in turn, we become caring, loving and responsible beings.

Ofter our anger, our prodigality, our frustrations and our negative emotions are signs that we are in need of care and love. Our immaturity and our sickness are detected in the ways in which we express these negative forms of behaviour. They are superficial and unsuccessful attempts from our side to chase that happiness that we know lies in waiting for us somewhere.

Love expresses itself in many ways. Someone speaks a gentle, caring word that raises us up. We are given a gift that lightens up our day. We are greeted in a such a friendly, quiet way that we experience a different, positive mood. Or, most of all, the physical embrace, the kind touch, the supportive handshake, the pat on the arm or back, the eye that winks, the farewell kiss – all these physical gestures are to us the most certain way of knowing that someone loves us, cares for us and wants us to be fulfilled.

And all of this comes at no price. It is a love that is free, that cannot be bought. Realising how precious these gestures are, it becomes easy for us to hand them out and give them away. Then we need not wait for someone to love us, but we love so that others may be joyful. And this also means avoiding the negative and the harmful, in order not to injure the other. We understand how important it is to break through the vicious circle of hate and retribution.

And in doing so, we represent God among humanity. Each time someone is uplifted because of a concrete sign of love, God is present among us and the power of the Holy Spirit is at work.

So, God gives us the prime example of true happiness: begin to love, so that this world can be truly happy. Do not wait to be loved. In waiting and in holding back, the grip of darkness on our sad world is allowed to become stronger.

Monday, January 01, 2007

Hoe ontdek ons die wil van God? Oor ons innerlike geestelike begeertes

Ons dink dikwels dat God ‘n vasgelegde, eeu-oue en noodlottige “plan” vir ons lewe het. God “wil” dat ons daarby inval – of ons nou hou daarvan of nie. Onverbiddellik moet ons dan aanvaar dat God sekere besluite vir ons lewe geneem het en dat ons dit eenvoudig moet aanvaar en ons daarby neerlê. Ons taak is om uit te vind wat hierdie vaste en wettiese “plan” is en wat soos ‘n onverbiddellike lot oor ons lewe hang. Ons moet hierdie plan passief aanvaar en uitvoer. Van enige vryheid wat ons het, is daar nie sprake nie.

Nog erger, redeneer ons verder, is dat ons ons eie begeertes en hartstogte moet prysgee ter wille van wat God vir ons lewens besluit het. Ons lewe word dan ‘n self-martelende opoffering.

Tog skryf Paulus heeltemal anders hieroor. Hy skryf oor sy eie werk dat hy ‘n “medewerker” van God is en praat van die ander mense in sy span ook as medewerkers (1 Kor.3:9). Hulle leef en werk uit die genade, maar hulle werk entoesiasties en aktief aan die opbou van God se koninkryk. Mense werk vanuit God se genade (1 Kor.3:10) en bou op die fondament van Jesus Christus. Maar hulle is baie aktief en met groot vryheid besig om ‘n gebou op te rig wat uiteindelik as hul “werk” “getoets” gaan word (1 Kor.3:14).

Soos Merton skryf in sy werk, Spiritual Direction and Meditation (30-31), het ons as kinders van God iewers ook ‘n vryheid wat help dat God vir ons tot beelddraers van God kan vorm. As medewerkers is ons nie maar net bloot passief nie. Op ‘n aktiewe manier is ons medewerkers in liefde en vryheid. God se wil is juis dat ons aktiewe moet meewerk aan die koms van die Koninkryk van God.

Wat nou opval is hoedat God Paulus se passie tot getuienis en sy gawes gebruik in die bouwerk waarmee hy besig is. En dit is dan die bevrydende: God forseer nie ‘n plan op ons af nie, maar neem ons heilige en geestelike begeertes in diens. Ons kan dit as ‘n gawe aan God bring. Dikwels is daar diep in ons behoeftes en begeertes wat ons op ‘n nederige manier aan God as ‘n gawe kan gee.

Dus: dikwels jaag ons na daardie “spesiale plan” van God en kyk dan die innerlike begeertes en behoeftes wat ons in diens van God kan stel, mis. En ons innerlike begeertes en behoeftes is dikwels presies dit wat God wil gebruik!

Blog Archive