'n No-nonsense Calvinistiese dominee

Ek lees hierdie berig in Trouw van vandag. Tussen die berig wat neig na die negatiewe self en Pastor Mike se preek wat ek sit en luister, is daar vir my 'n spanning. Ek voel nogal aangetrokke tot wat hy doen. Ek kan eintlik verstaan waarom hy 8000 lidmate trek. Die man preek rustig en met 'n opregtheid, praat nie-veroordelend (en reguit) oor mense. Hy waarsku, hy lei en gee rigting. Hy is 'n ervare pastor en sy voorbeelde van sy pastorale werk (die man wie se ma haarself verbrand het en deur masjiene aan die lewe gehou word wat hom in die middel van die nag bel) is hartroerend. Hy verstaan belangrike dinge: byvoorbeeld hoe Jesus nie net die daad nie, maar die gesindheid aanspreek (met pragtige voorbeelde).

Hy is 'n regte prater, baie woorde, duidelik in beheer van taal, maar met styl. Sy fokus op 'n puriteinse lewe interesseer my. "Experienced faith" as spiritualiteit is hier onderliggend teenwoordig. In ons omge-elliede wereld sonder morele kompas praat hierdie boodskap helder: daar is antwoorde. Sy lees van die Bybelteks, die woord-vir-woord gesprek oor Genesis 3 is volgens hom "'n letterlike lees" van die Bybel, met 'n uitleg wat grens aan fundamentalisme.

Hy laat my soms dink aan daardie speurder in Thin Blue Line met sy dandy-pandy nambie-pambi aanvalle op sy baas: hy kom die sielkundiges by wat altyd gaan soek na oorsake van 'n mens se probleme en "hoe voel hy daaroor". Hy het 'n harde Calvinistiese nugterheid: weet jy he gesondig en deal daarmee.

Hy praat eindeloos, sommer regtig aanmekaar. Sonder rondlopery op die podium. Sonder om te skree, te beduie. Dit is 'n inhoudryke gesprek.

Miskien is die belangrikste dat sy boodskap duidelik pastoraal is: hy wil mense empower om hulle lewens nugter, eerlik, sinvol te verander.

Maar uiteindelik, met alle waardering, is hier iets wat vir my ontbreek: dit is harde, sweet-in-jou-aangesig spiritualiteit. Maar nog te min mistek. Want as ons 'n puriteinse lewe najaag, is dit om die groter doel te bereik. Nie net dat Jesus ons liefgehad het is belangrik nie, soos hy preek, maar dat ons, in ons tydelike bestaan, in hierdie liefde kan gaan rus en tot vrede kom - dit is wat werklik saak maak. Hoekom voel ek dat 'n mens nog te veel in hierdie preek na jou eie nawel sit en kyk. En nog nie genoeg vir God ervaar nie?

Ek wil nou kyk na daardie beroemde preek van Edwards wat in die berig genoem word - ek wou al lankal iets van hom lees


Zonde-preker populair bij jongeren VS

pastor Mark

Jonge christenen in de VS die erbij willen horen, luisteren naar de 38-jarige pastor Mark Driscoll, exponent van het ’new calvinism’.

Je mag hem pastor Mark noemen, maar dude is ook prima. ’Makker’ Mark Driscoll, voorganger van de Mars Hill Church in de Amerikaanse havenstad Seattle, is graag bij de tijd.

Wie bijvoorbeeld met bepaalde populaire zoekwoorden op het internet naar ondeugende beelden speurt, kan maar zo op een preek van Driscoll (38) stuiten. Die gaat vergezeld van een waarschuwing: de navolgende uitspraken van de predikant zijn niet geschikt voor een jeugdig publiek.

Beroemd is een filmpje waarin Driscoll een preek wijdt aan zelfbevrediging, naar aanleiding van een vraag die hem per sms is gesteld. Want zo doet de voorganger dat: kerkgangers kunnen hem een berichtje sturen, hun vraag wordt geprojecteerd op een groot scherm in de kerk (gevestigd in een oude marineloods), Driscoll beent over het podium, bladert wat in zijn bijbel en begint aan een overweging.

De vraag luidt: is zelfbevrediging een toegestane manier van geboortebeperking? „Ha!”, zegt pastor Mark. „Dat doet me denken aan Prediker 9: ’Doe wat je hand te doen vindt. Doe het met volle inzet’.”

Ad rem en grof gebekt als hij is, lijkt Driscoll wel een komiek. Maar het is hem menens. Zijn kwinkslag over Prediker mondt uit in een betoog over seks voor het huwelijk (zondig) en de van God gegeven verhouding tussen man en vrouw: een vrouw dient haar man op alle mogelijke manier van dienst te zijn – vooral ook in het echtelijke bed, want anders zou hij wel eens homo kunnen worden.

Zeker, dat soort uitlatingen komen Driscoll op felle kritiek te staan, maar zijn aanhang groeit. Sinds de oprichting in 1996 is Mars Hill gegroeid naar zo’n achtduizend leden.

Vooral hoogopgeleide jongeren, man én vrouw, vinden pastor Mark cool, met zijn grungy uitstraling en zijn preken van een dik uur. Zij voelen zich aangetrokken tot het onversneden calvinisme dat Driscoll verkondigt: de mens is een verdorven worm wiens harde werken en eventuele goede daden zinloos zijn, omdat de almachtige God al voor het begin der tijden bepaald heeft wie naar de hemel gaat, en wie voor eeuwig zal branden in de hel.

Die boodschap is buitengewoon onmodieus. Ze staat haaks op de Amerikaanse droom dat je met hard werken alles kunt bereiken. Ook is ze het tegendeel van het soort christendom dat de laatste twintig jaar zo rap groeide in de Verenigde Staten: kerken waar volgens Driscoll het hoogste doel is de bezoeker te behagen, en waar de voorganger klinkt als een therapeut die weet dat God niets liever wil dan dat wij het fijn hebben.

Denk maar, zegt Driscoll, aan predikanten als Bill Hybels en Joel Osteen, die megakerken vol preken en honderdduizenden boeken verkopen, maar het woord ’zonde’ angstvallig vermijden.

In een vorig jaar verschenen boek over Driscoll en zijn Mars Hill Church komt een 25-jarige kerkgangster aan het woord. „Onze generatie is opgegroeid in een cultuur waarin alles draait om het ’zelf’”, zegt ze. „Dat voedt onze harten niet. Wij hebben behoefte aan systematische theologie, maar in veel kerken is daar geen aandacht voor.”

Zelf omschrijft pastor Mark zijn publiek als ’een generatie op drift’, op zoek naar ’een familie, een geschiedenis en een thuis’. De ouders van deze jongeren bezoeken de megakerken, maar hun eigen leven zou in het teken staan van drugs, soa’s en cynisme.

Deze jongeren, meent Driscoll, bereik je het best met een boodschap van zonde en genade. Niet met een beeld van Jezus als halfzachte figuur in een jurk, maar met een keiharde macho-Jezus. Die zó’n hekel aan zondaars heeft, dat hij ze het liefst een pak slaag zou verkopen.
En de hemel, zegt Driscoll, is echt niet zoiets als een opvangcentrum voor fijne mensen. „Nee, God kijkt op ons neer en zegt: ’Ik haat jullie, jullie zijn mijn vijand en ik zal jullie verpletteren’. En wij zullen zeggen: ’Dat is verdiend, rechtvaardig en juist’. Daarna zegt God: ’Maar om Jezus’ wil zal ik jullie liefhebben en vergeven’. Dat is een wonder.”

Hij klinkt misschien extreem, maar Mark Driscoll is geen verdwaalde zonderling. In evangelisch-protestants Amerika is er altijd een kleine minderheid geweest die terug wil naar het puriteinse calvinisme. Mars Hill Church heeft bovendien bijna 150 nevenvestigingen in Noord- en Midden-Amerika en Canada, die zich samen ’Acts29’ noemen: het vervolg op het laatste hoofdstuk van bijbelboek Handelingen.

Het ’theologische brein’ achter deze beweging van nieuwe calvinisten is John Piper (1946), auteur van tientallen boeken met titels als ’Toekomstige genade’ en ’Verspil je leven niet’. Piper noemt zichzelf een christenhedonist, omdat er volgens hem ’niets heerlijkers is dan Jezus Christus kennen zoals Hij is – alle andere vreugden in het leven vallen daarbij in het niet’.

Ook noemt Piper zich wel een ’hedendaagse puritein’; hij is groot kenner en liefhebber van het werk van de achttiende-eeuwse prediker Jonathan Edwards, die beroemd werd met zijn preek ’Zondaren in de hand van een toornig God’ uit 1741. Zo krijgen de ’nieuwe calvinisten’ iets van een ideologische structuur: Mark Driscoll is als enfant terrible het meest zichtbaar, John Piper is de hedendaagse denker en Jonathan Edwards het grote idool.

Driscoll las Edwards kort nadat hij op zijn negentiende tot geloof was gekomen, en, zegt hij, het liet hem niet meer los.

De driehonderd jaar oude geschriften gaan onder de bezoekers van Mars Hill Church gretig van hand tot hand. Volgens een Amerikaanse kerkhistoricus komt die interesse in het puriteinse gedachtegoed voort uit een zoektocht van jongeren naar hun wortels, en een behoefte aan een christendom dat iets van je vergt.

Dat sprak in Edwards’ tijd nog vanzelf, maar in de loop van de negentiende eeuw verdween zulk calvinisme steeds meer in de marge, totdat het alleen nog een zaak leek van een paar frozen chosen (bevroren en uitverkoren) in het koude Grand Rapids, Michigan.

Dat veel van de nieuwe calvinisten afkomstig zijn uit evangelische (vaak southern baptist) kerken, leidt daar tot ongenoegen. Een voorman van die kerken sprak een paar jaar geleden al van een ’calvinistische djihad’, vanwege het fanatisme waarmee Driscoll en de zijnen hun boodschap uitdragen. „De God van het calvinisme”, stelde hij, „lijkt meer op Allah, de god van de islam, dan op de God van genade en verlossende liefde die zichtbaar wordt in Jezus Christus.”

Dat is een veelgehoorde kritiek; Driscoll zou haat prediken. De pastor haalt daar zijn schouders over op. Als de gevestigde orde niets met hem op heeft, is dat alleen maar goed. Calvijn kon de bestaande kerk ook niet veranderen en begon voor zichzelf. En bij kritiek op zijn ’onchristelijke’ manieren wijst Driscoll naar Luther: die dronk toch ook graag bier?

Pastor Mark trekt zijn eigen plan: over tien jaar wil hij duizend kerken hebben gesticht. Te beginnen in zijn eigen stad Seattle, die ’zo heidens als China’ is.

„We moeten onze geweren laden om de hel te bestormen met het evangelie van genade. Daar hebben we negenhonderd mannen voor nodig. Geen jongens, maar mannen. Mannen die zich niet druk maken om hun cv en vakantiedagen, maar die levens willen veranderen. Mannen bij wie het evangelie door de aderen stroomt, met staal in hun ruggengraat en liefde in hun hart, en de verlorenen op het netvlies.”

Nog een kritiekpuntje op Driscoll: is hij, met zijn downloadbare preken en zijn vlotte videoboodschappen, niet een tikje ijdel? „Bescheidenheid, daar ben ik inderdaad niet zo goed in”, zei hij pas geleden op televisie. „Maar met Gods hulp probeer ik dat wel te worden.”



http://meer.trouw.nl/nieuws-en-debat/zonde-preker-populair-bij-jongeren-vs