Wat is kontemplasie?

Kontemplasie word op baie manier verstaan. 'n Mens sou dit breedweg op twee vlakke kan bekyk.

Aan die begin, soos ‘n mens intens verlang na God, fokus jy alle aandag in nadenke en meditasie op ‘n gebed tot God. Alle verwarde gedagtes, afleidings, steurnisse verdwyn. Dit is nie soseer iets wat ‘n mens “bedink” nie. Kontemplasie begin daar waar ‘n mens in intense liefde jou gedagtes op God rig. Die materiële, aardse dinge word onbelangrik. Jy leef daarby verby. ‘n Mens besef ook jy kan nie meer op jou eie bestaan nie. Jy verlang na die goddelike, na dit wat groter as jyself is. Dit is ‘n aandagte houding van liefde teenoor God wat vir jou in ‘n verhouding laat deel en jou geestelike lewe lei.

Teresa van Avila word dikwels aangehaal om die begrip kontemplasie te verduidelik. Volgens haar begin die proses van kontemplasie na die aktiewe, intense en worstelende konsentrasie van ‘n mens se aandag in gebed. Hierdie intense gebedskonsentrasie gaan stadigaan oor in, wat sy noem, “gebed van rus.” Dit is nie ‘n maklike proses nie, want ‘n mens se lewe is vol geraas en jou lewe is sterk verknoop aan aardse dinge. Jy word ingebind deur die lawaai van jou daaglikse behoeftes en begeetes. Dit vra ‘n worsteling om daarvan ontslae te raak, om jou gedagtes en jou ervaring los te kry sodat dit volledig op God gerig is.

Daarom word kontemplasie gewoonlik verbind met ‘n gebed waarin ‘n mens fokus op woorde of ‘n motief of ‘n gedagte wat ‘n mens se aandag totaal op God rig.

Naas hierdie eerste fase is daar ‘n tweede fase wat die “gebed van eenheid” genoem word. Die mens is nie meer bewus van hom- of haarself nie. Jy ervaar dat jy deel is van ‘n groter geheel. Jy word opgeneem in die teenwoordigheid van God. Dan ontwikkel daar uiteindelik by jou ‘n bewussyn van ‘n besonder intieme band met God. ‘n Mens ervaar ‘n eenheid met God. Jy vergeet van jouself, jy leef verby al die gewone, alledaagse dinge. Dit is asof ‘n mens spontaan opgeneem is in ‘n liefdesverhouding wat jou ten volle vul. Die worsteling om van die alledaagse bevry te word, is verby. Die mens “rus” nou in God se volmaakte liefde.

Elders in hierdie blog het ek geskryf oor die “normale” interpretasie van Griffiths van kontemplasie. ‘n Mens moet nie noodwendig kontemplasie met ekstatiese ervarings verbind nie – asof ‘n mens in ‘n trance verval nie.

Kontemplasie is ‘n intense bewussyn van God se teenwoordigheid – van die volheid van God in ‘n mens se lewe. Dit laat ‘n mens van die ewigheid bewus word en daarmee saam van hoe nietig al ons aardse strewes kan wees. Dit maak ons nie wêreldvreemd nie, maar dit laat ons besef hoe alles in hierdie wêreld alleen vir ons sin kan hê as ons God se teenwoordigheid daarin ervaar.