Die lydenstyd is in Roomse
kringe ‘n tyd veral van soberheid en vas.
Van my vroeëre kollega’s uit die tradisie drink, onthou ek goed, byvoorbeeld in die lydenstyd geen alkohol nie.
Van my vroeëre kollega’s uit die tradisie drink, onthou ek goed, byvoorbeeld in die lydenstyd geen alkohol nie.
In vandag se Trouw word
gepraat oor moderne weergawe’s van die vas en hoe mense tog nog in die lydenstyd iets daarvan oorhou. Vir mense wat nie juis praktiserende
gelowiges is nie, is dit ‘n tyd om sekere dinge op te gee. En vooraan staan dat
‘n mens wil wys dat jy nie aan sekere dinge verslaaf is nie. Daarom sal ‘n mens
byvoorbeeld minder op Facebook rondkuier en twiet.
Die res van die lysie sluit
vloek, koeldrank, alkohol, aartappelskyfies, kistkos en koekies in.
Wat wel opval is hoe self-gesentreerd hierdie moderne weergawe van “vas” word. Dit gaan nie meer, soos in die ou lydenstradisies, om ‘n deel met mekaar nie. In ander godsdienstige tradisies word die vastyd afgesluit met ‘n groot feesmaal vir armes. In vorige tye het mense geld aan die kerk gegee om aan die armes uit te deel.
Hoe spiritueel is ‘n vas wat
daarom gaan om te bewys dat jy nie verslaaf is aan sekere dinge nie?
Miskien is dit tyd om die
dimensie van ‘n sobere lewensstyl te herontdek: vas beteken dat ‘n mens ontdek
met hoe min jy nodig het en hoe veel ‘n mens met ander kan deel.
Dit is die nuwe uitdagings
aan geestelike leiers: maak die lydenstyd ‘n tyd van “gee” vir ander, veral
hulle wat in armoede vasgevang is en hulle wat in eensaamheid vergaan.
Die lyding van Christus was
immers juis ook hierop ingestel.
Hier is vandag se berig:
De tijd dat vrijwel iedere
rooms-katholiek in de aanloop naar Pasen vastte is voorbij, maar helemaal passé
is het fenomeen nog niet. Sommigen zien zelfs een stijgende lijn: in
protestantse kring en onder 'nieuwe spirituelen' zou het tijdelijk opgeven van
bepaald voedsel of gewoonten aan populariteit winnen.
Interessant natuurlijk, die dergelijke speculatie.
Maar erg concreet is het niet. Techneut Stephen Smith van de data-website
OpenBible meent nu te kunnen vertellen wat de hedendaagse 'vaster'
precies opgeeft.
Vloeken, frisdrank, sociale netwerken, alcohol en chips zijn volgens hem het populairst. Of, vertaald in categorieën: voedsel, gewoontes en technologie. Zijn voorlopige top tien (met aftrek van onzinvoornemens als 'paus zijn'):
1. Vloeken
2. Frisdrank
3. Sociale netwerken
4. Alcohol
6. Chips
7. Fast food
8. Instagram
9. Koekjes
10. Twitter
Smith baseert zich op 263 duizend tweets die Engelssprekende twitteraars vorige week aan de vastentijd wijdden. Met een zelfgeschreven softwarepakketje filtert hij sinds een paar jaar alle berichten waarin de term 'lent' (vasten) voorkomt en analyseert hij welke producten en gebruiken het meeste worden genoemd. Geen harde wetenschap dus, maar ook geen wilde speculatie.
Is vasten een trend?
Naar de populariteit van vasten onder Nederlanders blijft het gissen. De protestantse hulporganisatie Kerk in Actie concludeerde in 2007 op basis van een enquête dat één op de twintig Nederlanders tijdens de vastentijd iets opgeeft. Over stijging of daling in populariteit valt weinig te zeggen, want na de enquete is het fenomeen niet meer tegen de meetlat gehouden.
Kerkhistoricus Peter Nissen noemde het vasten vorig jaar een 'oefening in bewustwording'. Hij ziet bij studenten dat ze 'aan zichzelf willen bewijzen dat ze zich los kunnen maken van verslavingen, zoals tv kijken, Facebook en Twitter'. Het aspect 'delen met anderen', een belangrijk onderdeel van het traditionele vasten, is echter zo goed als verdwenen. 'Mensen vasten nu voor zichzelf, om iets aan zichzelf te bewijzen.'
Vloeken, frisdrank, sociale netwerken, alcohol en chips zijn volgens hem het populairst. Of, vertaald in categorieën: voedsel, gewoontes en technologie. Zijn voorlopige top tien (met aftrek van onzinvoornemens als 'paus zijn'):
1. Vloeken
2. Frisdrank
3. Sociale netwerken
4. Alcohol
6. Chips
7. Fast food
8. Instagram
9. Koekjes
10. Twitter
Smith baseert zich op 263 duizend tweets die Engelssprekende twitteraars vorige week aan de vastentijd wijdden. Met een zelfgeschreven softwarepakketje filtert hij sinds een paar jaar alle berichten waarin de term 'lent' (vasten) voorkomt en analyseert hij welke producten en gebruiken het meeste worden genoemd. Geen harde wetenschap dus, maar ook geen wilde speculatie.
Is vasten een trend?
Naar de populariteit van vasten onder Nederlanders blijft het gissen. De protestantse hulporganisatie Kerk in Actie concludeerde in 2007 op basis van een enquête dat één op de twintig Nederlanders tijdens de vastentijd iets opgeeft. Over stijging of daling in populariteit valt weinig te zeggen, want na de enquete is het fenomeen niet meer tegen de meetlat gehouden.
Kerkhistoricus Peter Nissen noemde het vasten vorig jaar een 'oefening in bewustwording'. Hij ziet bij studenten dat ze 'aan zichzelf willen bewijzen dat ze zich los kunnen maken van verslavingen, zoals tv kijken, Facebook en Twitter'. Het aspect 'delen met anderen', een belangrijk onderdeel van het traditionele vasten, is echter zo goed als verdwenen. 'Mensen vasten nu voor zichzelf, om iets aan zichzelf te bewijzen.'
2 reacties
Johan Amsterdam
Geweldig artikel. Is vast uitgebreid over nagedacht.
Op deze inzichten zat ik al lange tijd te wachten. Interessant.
Vasten. Wie herinnert zich nog het vastentrommeltje?
Vanaf de Aswoensdag mochten wij snoepers in een geleegde koekdoos of weckfles
de dropjes en toverballen sparen tot het weer Pasen was. Vasten was een
oefening in sparen. . En dan was er ook nog het zogenaamde vastenbriefje. Een
envelopje dat door leraar godsdienst werd uitgedeeld en met monetaire inhoud
weer ingeleverd. Voor de armsten der armen. Oefening van christelijke deemoed.
Palmzondag was er even een tussensnoep. Met haantje en eitjes.
