Vrede en spiritualiteit

Henri Nouwen skryf in sy dagstukkie van 12 Desember oor die verlange na vrede as volg:

Visioene inspireer

Is die groot visioene van uiteindelike vrede onder alle mense en die uiteindelike harmonie van die hele skepping blote fantastiese feëverhale?

Nee, hulle is nie. Hulle is in ooreenstemming met die diepste begeertes van die menslike hart en wys na dié waarheid wat buite alle leuens en bedrog om, geopenbaar gaan word.

Hierdie visioene voed ons siel en versterk ons hart. Hulle bied ons hoop wanneer ons naby aan wanhoop is; moed wanneer ons in die versoeking kom om die lewe prys te gee; en vertroue wanneer agterdog na die logiese houding lyk.

Sonder hierdie visioene verdof ons diepste ideale wat ons die energie en krag gee om die groot hindernisse op ons pad, die pynlike terugslae van die lewe te oorkom. Ja, sonder hulle verloor ons lewe sy sprankel, word dit vervelig en uiteindelik vernietigend.

Ons visioene stel ons in staat om die lewe voluit te leef.

Vrede is dus iets waarna ons strewe: dit is duidelik nie ‘n gegewe in ons wêreld nie. Veral tydens die kerstyd moet ons hieraan herinner word. Die kerskind is ‘n teken van vrede wat God aan die wêreld gee. Vrede is, soos die kerskind, iets wat weerloos is. Dit is die eerste slagoffer van ons sondigheid. Maar verby die sonde, is vrede eintlik ons diepste begeerte. Ons begeer vrede omdat ons diep in ons hart weet hoe vervullend dit is. Maar wat ons hart begeer en wat ons in ons lewens jaag, is dikwels twee baie verskillende dinge. Die kerstyd herinner ons daaraan dat ons na niks beters kan strewe as vrede nie. Dit moet die belangrikste inhoud van ons lewensvisioen wees: wat sien ons as ons toekoms? Vrede. Waarop stel ons ons in die eerste plek in? Vrede. Wat is vir ons die belangrikste ideaal waarna ons kan streef? Vrede. Doen ons dit, is ons in ooreenstemming met God se wil. Want God se groot geskenk in die kerstyd aan ‘n verskeurde wêreld is die kind van vrede. Hy is die vredevors, die prins van vrede.

Henri Nouwen skryf in sy dagstukkie van 4 Desember die volgende:

Die ewige lewe in ons voed

Die wonderlike wete dat Jesus gekom het om ons sterflike liggame met onsterflikheid te beklee, behoort ons aan te spoor om ’n innerlike begeerte te ontwikkel om gebore te word in ’n nuwe, ewige lewe saam met Hom. Dit behoort ons ook aan te moedig om maniere te soek om ons daarop voor te berei.

Daarom is dit belangrik dat ons gedurig die lewe van die Gees van Jesus – dit is die ewige lewe – wat reeds in ons is, moed voed en vertroetel. Die doop bevestig hierdie lewe, die nagmaal versterk dit, en geestelike oefeninge soos gebed, nadenke en Christelike meditasie, en om op ‘n geestelike manier te lees en te leer, kan dit verder verdiep en verstewig.

Omgang met die Woord van God en ons versterk-word deur die sakramente maak ons geleidelik gereed om ons sterflike liggame agter te laat om die kleed van onsterflikheid te ontvang.

Daarom is die dood nie die vyand wat ’n einde aan alles maak nie, maar ’n vriend wat ons by die hand neem om ons in die koninkryk van ewige liefde in te lei.

Hier is 'n lys van praktiese dinge waaraan 'n mens vashou: gedurig hou jy jou doop in gedagte. Jy gebruik die nagmaal in verbintenis met Jesus se lewe. Jy bid. Jy lees oor die dinge van God, maar jy doen dit op so 'n manier dat jy gedurig vra na hoe dit jou geloof sal versterk.

Al hierdie dinge word gekwalifiseer deur 'n intense drang, naamlik om by God te wees. Op allerhande praktiese maniere is ons dag na dag op soek na wat ons dieper sal wortel in ons verhouding met God. En niks, nie eers die dood nie, sal ons van die liefdesverhouding kan beroof nie. Daarom is ons dood 'n oorgang. Eintlik is dit die laaste hekkie wat ons moet oor om vir altyd in God se vredevolle liefde te kan rus. Hoe sal ons dan die dood vrees? Saam met Nouwen sien 'n mens die dood selfs as vriend, want dit maak, soos 'n egte vriend, vir my die pad oop om by God te kan wees.

Jesus, Aids and the spiritual life

This painting by WesleyMaxwell Lawton (Christ with Aids) reminds me of Luke 17:11-19 and challenges me to rethink my understanding of who Jesus was.

It also speaks to me in a haunting and persistent manner about what God wants from the church.

How do we truly glorify God? I need to reflect on his painting, on Christ, on suffering, on those who are left without hope in the light of Luke 17:18.

Rick Warren, the purpose of life and spirituality as being close to God.

Someone sent met the following touching interview (see below). I love the way in which a Christian leader understands how suffering and darkness in our lives cannot be regarded in an almost contemptuous manner as stumbling blocks that our faith can overcome if it is only strong enough. Too often we hear the remark: “You are not healed because your faith is too small!”.

There is no "superman" faith in this interview. There is rather a mature, even inspired understanding that even though we live out of the power of the resurrection, the cross remains a vital part of our faith. The interview with Rick Warren reminds us that on our journey to eternity, suffering and evil are our constant companions. In fact, we often are faced with the the incomprehensible situation that death seems to be stronger than faith, that our prayers for healing of loved ones are not always answered with the answers that we expect.

I am once again touched by the illustration in this interview that life is more precious than material well-being and possessions. Especially when we discover like Warren that even the good things can be inherently threatening – how do we handle wealth and the notoriety that it brings us? Whilst most people would think wealth would solve all their problems, those who know God, realize that it is by far not the case. The Gospel of Luke is loaded with descriptions of what a burden material wealth can be. Possessions can rob us from the presence of God.

But I enjoy most Warren's remarks about the need to remain close to God. To love God is to experience the deep joy that we have been given a new identity ("I shall make you new!"). We are no longer prisoners of the past or of negative powers. But God also wishes to lift the burden of the good things in our life from our shoulders. God is interested in who we are. "Let me take this away, so that we can be together in complete fellowship with nothing to interfere." In Spirituality the image of the triune God is used to explain this: as God the Father, the Son and the Spirit commune, so we also need to be with God by way of a simple, regenerating relationship.

It is a golden thread in the Bible: we are formed in the image of God - we look like God! We need to become more and more like God as we travel our journey in salvation and suffering. It is in our very nature, especially in our modern society that stresses performance and status, to move away from living this truth. It is then that we chase "spiritual" works to show the greatness of our faith (cf. the other blogs here about John of the Cross).

I read the two passages in the Bible quoted by Warren in his interview and was struck by their beauty – even more so in the poetic translation of the Bible in Afrikaans. Psalm 72 celebrates the crowning of a king who reaches out to others in compassion and care. The king is God's image among his people in doing so. That is why the king is also described as God's son in the Psalms. In this Psalm key words are justice, peace, protection of the exploited, compassion, salvation, removal of violence (verse 14!). No other extraordinary interventions or miracles (verse 18). It is recreating God's true, ideal humanity. People must be empowered to live their calling. They must become children of God.

The just, caring, loving king represents God among the people, like we, as modern day children of God need to represent God among the peoples, the lonely, anxious, materialistic, alienated, unsaved, violent peoples of our time. We, too, have a royal duty. If we do not live this faith, if we do not reflect God’s face in this world – who will do it?

And 2 Corinthians 9 is an intriguing Pauline passage. It speaks about our lifestyle, about true gratitude, about giving generously, not grudgingly (verse 5), abundantly (verse 6) and it calls for sharing with joy (verse 7). Amidst all these activities God is in the centre of Paul’s thinking, as verse 8 shows. Our lifestyle is a reflection of who God is. God gives abundantly (in Afrikaans – God “scatters” grace). We need to become like God and then we shall be like God and do what God is doing. What is important, therefore, is that in our service to others, we are overflowing with many expressions of thanksgiving to God (verse 12). What matters, ultimately, is this life close to God. The more we do, the closer we need to remain with God. And being with God means thanking God, living in gratitude because of the new identity we receive in our relationship with God. In classical theology this was expressed with the phrase “coram Deo” – to be before God, in the presence of God, as the essence of faith.

To remain close to God determines the nature of our spiritual journey. Once again it can so easily become "my" journey. It is rather the journey of God with me. This is what Warren points to when he refers to his wife Kate who is drawn nearer to God and others in her traumatic illness. To be with the generous, loving, caring God whilst we travel along the edges of the abyss! That is what matters.

Today, without them knowing and hearing it and in a continent thousands of kilometres away, I pray for Warren and his wife Kate – that she may be healed, that they will experience the generosity of God more intensely than ever before and that day after day they may experience the overpowering presence of God. That I could share their witness about God's closeness in their journey and that I may pray thus is in itself a reason to celebrate my faith and find joy in the God who called me to believe. I can hold on to the image of a loving Father who overwhelms me with true peace. That is what life is all about. Everything else would be a mere bonus.


Subject: Interview with Rick Warren

This is an absolutely incredible interview with Rick Warren, author of "The Purpose Driven Life" and pastor of Saddleback Church in California. Interviewed by Paul Bradshaw, Rick said:

People ask me, What is the purpose of life? My response is: In a nutshell, life is preparation for eternity. We are made to last forever, and God wants us to be with Him in Heaven. One day my heart is going to stop, and that will be the end of my body-- but not the end of me. I may live 60 to 100 years on earth, but I am going to spend trillions of years in eternity. This is the warm-up act - the dress rehearsal. God wants us to practice on earth what we will do forever in eternity. We were made by God and for God, and until you figure that out, life isn't going to make sense.

Life is a series of problems: Either you are in one now, you're just coming out of one, or you're getting ready to go into another one. The reason for this is that God is more interested in your character than your comfort. God is more interested in making your life holy than He is in making your life happy. We can be reasonably happy here on earth, but that's not the goal of life. The goal is to grow in character, in Christ-likeness.

This past year has been the greatest year of my life but also the toughest... with my wife, Kay, getting cancer. I used to think that life was hills and valleys - you go through a dark time, then you go to the mountaintop, back and forth. I don't believe that anymore. Rather than life being hills and valleys, I believe that it's kind of like two rails on a railroad track, and at all times you have something good and something bad in your life.

No matter how good things are in your life, there is always something bad that needs to be worked on.

And no matter how bad things are in your life, there is always something good you can thank God for. You can focus on your purposes, or you can focus on your problems. If you focus on your problems, you're going into self-centeredness, which is, "my problem, my issues, my pain." But one of the easiest ways to get rid of pain is to get your focus off yourself and onto God and others.

We discovered quickly that in spite of the prayers of hundreds of thousands of people, God was not going to heal Kay or make it easy for her. It has been very difficult for her, and yet God has strengthened her character, given her a ministry of helping other people, given her a testimony, Drawn her closer to Him and to people.

You have to learn to deal with both the good and the bad of life. Actually, sometimes learning to deal with the good is harder. For instance, this past year, all of a sudden, when the book sold 15 million copies it made me instantly very wealthy. It also brought a lot of notoriety that I had never had to deal with before. I don't think God gives you money or notoriety for your own ego or for you to live a life of ease.

So I began to ask God what He wanted me to do with this money, notoriety and influence. He gave me two different passages that helped me decide what to do... II Corinthians 9 and Psalm 72.

First, in spite of all the money coming in, we would not change our lifestyle one bit. We made no major purchases.

Second, about midway through last year, I stopped taking a salary from the church.

Third, we set up foundations to fund an initiative we call 'The Peace Plan' to plant churches, equip leaders, assist the poor, care for the sick, and educate the next generation.

Fourth, I added up all that the church had paid me in the 24 years since I started the church, and I gave it all back. It was liberating to be able to serve God for free. We need to ask ourselves: Am I going to live for possessions? Popularity? Am I going to be driven by pressures? Guilt? Bitterness? Materialism? Or am I going to be driven by God's purposes (for my life)? When I get up in the morning, I sit on the side of my bed and say, "God, if I don't get anything else done today, I want to know You more and love You better." God didn't put me on earth just to fulfill a to-do list. He's more interested in what I am than in what I do. That's why we're called human beings, not human doings.

Happy moments, PRAISE GOD. Difficult moments, SEEK GOD. Quiet moments, WORSHIP GOD. Painful moments, TRUST GOD. Every moment, THANK GOD

Hardness of heart - the lack of spirituality among the religious. Die harde hart - die gebrek aan spiritualiteit onder godsdienstige mense

“It is a sad thing that so many of us do use to preach our hearers asleep; but it is sadder still if we have studied and preached ourselves asleep, and have talked so long against hardness of heart, till our own grow hardened, under the noise of our own reproofs. Though the head only have eyes, and ears, and smell, and taste, the heart should have life, and feeling, and motion, as well as the head.”

Richard Baxter, quoted in The Minister’s Prayer Book 290.

Dit val my op – hierdie hardheid wat in ons as geestelikes ontwikkel as ons eers ‘n tyd lank met ons vakgebied besig is. Die hardheid van mond – ons lasterlike praat oor God, ons skerp taal teen ander. “The noise of our own reproof:” Die geraas van ons groot verwyte en teregwysings, word dit dan. Ons woorde verloor lewe, gevoel, beweging. Dit is treurig, diep treurig dat die wreedste mense dikwels die mees godsdienstige mense is. Jesus is wreed gekruisig deur sy godsdienstige tydgenote.

It strikes me – the hardness that we develop once we have been studying our field for some time. The hardness of our language – the blasphemous talk about God, the sting in our language about others. “The noise of our own reproof:” The noise of our big accusations and judgments. Our words and thoughts lose life, feeling, motion. It is sad, deeply sad that the most cruel people are those who are the most religious. Jesus was cruelly crucified by his own religious peers.

Reflections on Velasquez' Christ on the cross.

The painting of Christ on the Cross by the famous baroque Spanish painter Velasquez is one of the first prints that I hung on the wall of my writing room. Velasquez living in the remarkable sixteenth century – in the period after the Renaissance and in the early Enlightenment (1599-1660), was the painter at the royal court in Spain and had a remarkable influence on such famous artists like Goya, Dali and Picasso. He did not paint many religious paintings – yet this one is one of the most famous of his works (kept in the El Prado museum in Madrid).

It is a mystical painting with sublime light falling on the body of Christ. Christ is painted in an almost upright position. He is presented as someone with a well formed, defined body. In this position and with this physique as someone who represents humanity in its fullness, it is as if the painting further reflects transcendence in portraying someone who ultimately is stronger than death, than the fate that seems to have overfallen him. There is no excruciating suffering here – tons of blood, tortured body, lashes, gashing wounds even though all the symbols associated with the story of the crucifiction are found in the painting – the crown of thorns, the wound in Christ’s side, the nails and the inscription. And, certainly, there is blood flowing from Christ’s wounds on the cross. Its serenity, its sublime character does not underplay the suffering and darkness of death. And yet, the focus is not on the suffering, but on Christ’s response to suffering. Looking at this picture, one does not feel sorry for Christ. He is not a victim of cruelty. Other, deeper and more emotions are evoked by what is being portrayed here.

It is a painting that, typically of its time, wanted to be precise and historically correct. Velazques carefully painted the cross so that it fitted the historical picture that scholars of his time reconstructed from the Gospels. The shadows that fall on the cross correspond to the time of the day that Christ was crucified. The wood of the cross is pine with its fine detail (the knots) and was at that time believed to have been the material used for the cross. With this precision the viewers are invited to stand before stark reality. This is what happens and what takes place when good and evil confront each other. You who view this work are involved in real life here.

Why am I so attracted to this painting? It represents a special perspective on the darkest night in the life of Christ. It captures a moment of complete stillness and loneliness, being the moment that he hung on the cross after the end of his life. He has reached the end of the journey. The road has ended. All creation has come to a standstill in this moment. It reveals the outcome of Christ’s life. It shows us what death does to him.

The body of Christ fills the canvass completely, but in such a manner that he at the same time also seems to be part of infinite space. Even though he is stetched out on the cross, the cross disappears completely behind his body. Only his hands and his feet are anchored to its beams. For the rest he seems to be standing before it in vast, open space (think Dali: where the cross hangs parallel with the heaven). The space behind him is completely empty – not a single object is depicted in it. The background is pitch black, bringing out in a dramatic manner the lightness that spills over the body of Christ. There are also no other characters in the painting (think: Rembrandt, the descent from the cross with the many disciples, so busy, so desperate, so grieving, removing the body of Christ). There are no thieves crucified with him, disciples or angels – often painted in those times on paintings of the crucifiction. All in all, Christ, this body, wrapped in gentle, enduring light and lightness, and not the cross, dominate.

The eye of the viewer falls, involuntarily, on the head of Christ as that which strikes us most about this body. The head of Christ is surrounded with soft, full light. The circle of light, the halo, above the head stresses the obscure face. It cathces the eye exactly because it is different to the light that covers the rest of his body. But there is an unusal facet to his head. It is slightly bent forward, hanging on his shoulder, almost as if in silent prayer. But it is his dishevelled hair that catches the eye of the viewer most. His hair hangs over and partially hides his face. One (barely) sees one eye and the nose of Christ – all other facial features are hidden in darkness. In this still moment, the moments of the death of Christ, his face is hidden – he is alone, on his own. A curtain is drawn, so to speak, before the unfathomable mystery that is being expressed here. He faces no one – does not look desperately and prayerfully up at the Father, nor searchingly at those around the cross, nor sorrowfully at the world. We cannot see death on his face. We see hiddenness, mystery, a drawn veil, the mysterium tremendum et fascinosum.

But in this solitude, in his complete loneliness in death, Christ is bathed in strong, beautiful, warm light. The moment of death is a moment of stillness, of unspeakable lightness. This man is dying a prayer, almost overstressed by his hands that are stretched out on this cross as if in a gesture of blessing the viewer. Peace be unto you. Let the mystery of light that surrounds me, even in death, fill and strenghten you.

Which leaves one with the question: early believers studied this painting in deep meditation. They saw a Christ, dying on the cross – a horrible death. But they also saw beauty, light. The darkness overwhelms – the body hangs serenely, bathed in luminous colours, in delicate light. Is the darkness the conquerer? Is the light the stronger one? It is a constant duel between darkness and beauty. Even as we expire, as our head sinks on our shoulder, as pain overwhelms us, we can be bearers of light.

That pain and that beauty are the constant reality of our lives, they are our companions as we continue the journey of our life.

Finally, the picture of Christ points to his uniqueness. He alone, only He can suffer with such serenity. Only he can be crowned with a halo, can reveal his divinity on a cross. His beauty in death, is an indication of a true, strong rejection of and protest against violence, against inhumanity that characterize those who life outside God. It is the perfect combination: this man of light, this strongly painted body, who also has blood oozing from the wounds. This man who died, whose head rests softly on his shoulder, this man is truly different. You see the hair of a man, dishevelled, unruly almost, the result of his via dolorosa. But it is also the mystic face of the divine person who enters light after this way of sorrow. Hidden from the sight of humanity, kept in the dark, is the immense power of the one who walks a different path than the road of violence. There is more light, there is true power in powerlessness, in saying no to hardness, to hatred, to the tough, clenched fist – in blessing the world prayerfully as it shakes its fist at him. He invites you to love his way, to love his peace, to follow him, to cry out against darkness and evil. His quiet serenity is a call to a deep, lasting emotional bond that brings the true light in darkness. It fills your inner being, floods it with feelings of adoration and beckons you to walk the same way. And, as you walk in the darkness, the light of this figure and the love that he emits, makes you strong in your weakness. The meek shall conquer the world.

Pondering this painting, you are taken up in the loneliness of Christ, his solitude. You enter into the silence before, and, even, of the man on the cross, you experience him in his loneliness and you become quiet before the magnitude of this confrontation between light in death and darkness of death. Words become unimportant. Thoughts grind to a standstill. Your heart cries out – let me love in this same way. Let me be light as I see light here. Let me live and find shelter in this divine space for ever.

(Cf. also http://www.crosscrucifix.com/solitaryF.htm).

Spirituality and asking for forgiveness / spiritualiteit en vra om vergifnis

Iewers skryf Thomas Merton oor die groot antwoorde wat mense altyd by geestelike leiers wil soek. Sy raad aan sulke leiers is - moenie dit gee nie.

Ek kou hieraan, veral omdat ek al heel week loop en dink oor iemand wat weer in die openbaar verskoning gevra het omdat hy as 'n bekende leier jare terug iemand anders in die naam van God 'n diepe onreg aangedoen het. Hy vertel hoedat hy al lankal die persoon wou gaan "spreek" het om te verduidelik waarom hy dit gedoen het. Sy openbare skrywe bevat dan 'n lang, uitgebreide verklaring oor hoe hy teologies tot ander insigte gekom het.

Selfs wanneer ons om verskoning vra, kan ons, onbedoeld en goedbedoeld, besig wees met 'n poging tot selfregverdiging. Ek was teologies oningelig, nou is ek teologies ingelig. En tussen hierdie skuif van my van die donker na die lig, is daar ure, dae, maande, jare se ongekende seer wat ek ander mense aangedoen het. Hulle seer is weer eens nie in fokus nie, maar ek en my skuiwe wat ek gemaak het. (Hou ons tog maar net ander mense se seerkry in gedagte wanneer ons 'n oordeel oor hulle vel, dan sou ons baie minder ons monde so graag oopmaak).

Sulke tye wanneer ons besef ons was verkeerd, moet ons smeek om vergifnis - in die letterlike sin van die woord. Want die seer wat korsdik oor die lewe van mense sit, vra nie om verduidelikings nie. Dit vra niks nie, liewer net stilte en skaamte. Dit is wat Job van sy vriende gevra het. Dit groot verduidelikings wat ons vra en bied, moet tot swye gebring word. Veel, veel eerder moet ons na 'n eenvoudige, nederige versoek om vergifnis in stilte verder wag op die werk van die Gees wat alleen heling kan bring - meer as wat ons beste woorde ooit kan regkry. Onvoorwaardelik, sonder verduideliking moet ons ons skaamte en ons smeking dat ons verlede ons nie toegereken sal word nie, oordra: en dan moet ons die Gees toelaat om genesing te bring - indien ooit. Juis in die "indien ooit", opreg uitgespreek (sal God my ooit hiervoor kan vergewe?), klink dan die swart ervaring van ons skuld deur. Dit is die hand wat ons op die bors slaan, tollenaarsgewyse, as teken van ons diepe, egte berou. Niks, nie ons beste verklaring, kan ooit rede bied vir of regmaak aan wat ons gedoen het nie. Net die goddelike, onbegryplike genade kan, indien ooit, heling bring...



Somewhere Thomas Merton writes about those who consult leaders about questions and ask for clear and extensive answers. His advice to the leaders is not to give it.

I cannot stop thinking about this. I have been reflecting throughout this week on a public statement by a well-known church leader regarding deep injury inflicted on someone else some years ago (in the name of God). His public statement comprises of a long explanation of his conversion from his earlier superficial theological beliefs about the matter on which he judged so easily. Even when we are begging for fogiveness, unlike the pharisee, we can be engaged in self-justification - like the pharisee. I was theologically naive, now I am theologically better informed. And behind this shift in my theological developments, lies hours, days, months and years of irreparable injury inflicted on other human beings. Their pain is not in focus, but rather my shift in thinking.

Better beg for fogiveness in the literal sense of the word and say no more.

The big answers and explanations that we give, must become silent as we wait, humbly, on the Spirit of the Lord to use our simple request for forgiveness, unconditionally given, without explanation, to bring some healing - if at all (Lord, can you ever forgive me?). Precisely in this "if at all" we express the dark, deep experience of our guilt. It reflects the hand beating one's own breast, like that of the tax collector, as a sign of our deep regret. So deep that nothing can compensate for it - not even our best explanation. Only grace, God's divine grace, can ever, if at all, bring healing.

Jan van die Kruis 6: die bedreiging van 'n vurige geloof. Oor spiritualiteit en geesdrywery

Hoofstuk 2: Oor ‘n paar onvolmaakthede van die beginners wat betref hoogmoed.

2.1. Hierdie beginners is baie vurig en ywerig in geestelike sake en vroom dade. Dit is waar dat geestelike sake ‘n mens gewoonlik nederig maak. Maar by die beginners ontstaan daar uit die voorspoed dikwels tog ‘n sekere mate van verborge hoogmoed. Hulle raak ‘n bietjie selfvoldaan oor hul dade en oor hulle self. Dit lei daartoe dat hulle ‘n ydele en soms selfs hoogs ydele begeerte het om in ander mense se teenwoordigheid oor geestelike sake te praat. Soms doen hulle dit meer om ander te bepreek as om self te leer. In hulle gebede veroordeel hulle ander mense as hulle agterkom daardie persone nie vroom genoeg na hulle sin leef nie. Soms sê hulle dit sommer openlik. Hulle herinner ‘n mens daarmee aan die fariseër wat God verheerlik deur hom op sy eie werke te beroem en die tollenaar te verag (Luk.18:11-12).

2.2. Dikwels laat die duiwel by hierdie mense die vurigheid en begeerte toeneem om sulke en ander werke te doen sodat hulle hoogmoed en verwaandheid groter word. Die duiwel weet immers baie goed dat al hierdie werke en deugde wat hulle doen, nie net heeltemal nutteloos is nie, maar by hulle eerder verkeerd en ondeugdelik is. Dit gebeur dikwels dat sommige in die kwaad verval dat hulle wens dat niemand so goed sal lyk soos hulle self nie. Wanneer hulle ook al die kans kry, veroordeel hulle ander in woord en daad en smeer hulle swart deur te kyk na die splinter in die oog van hulle broer sonder om die balk in hulle eie oog te sien (Mat.7:3). Hulle sif die muggie en laat die kameel deurval (Mat.23:24).

2.3. Wanneer geestelike leiers hulle gesindheid en optrede soms nie goedkeur nie, dink hulle dat die leiers hulle gesindheid nie verstaan nie. Want hulle soek gretig daarna dat die leiers hul optrede waardeer en prys. Die leiers word dan as minder geesvervuld beskou omdat hulle die optrede van die beginners nie goedkeur en aanvaar nie. Onmiddellik wil hulle dan met iemand anders praat wat meer na hulle sin is en hulle kry sulke mense dan ook in die hande. Want gewoonlik wil hul praat met iemand wat hul weet hul sake sal aanprys en waardeer. En hulle vlug soos vir die dood van mense wat probeer om hulle op die veilige pad te lei deur hierdie gedrag te verhoed – of hulle word soms selfs vyandig teenoor sulke geestelike leiers. Dikwels koester hulle in hul eiewaan allerhande voornemens, maar hulle voer min daarvan uit. Menigmaal wil hulle dat ander mense van hul gesindheid en vroomheid weet met die gevolg dat hulle gereeld dit wys deur allerhande gebare, gekreun en ander seremonies. En soms het hulle selfs sulke ekstatiese vervoeringe – meer dikwels in die openbaar as in hul binnekamer. Dan skep hulle behae daarin as mense daarvan weet. Hulle is dikwels selfs versot hierop.

In hierdie gedeelte word uitgewys hoedat juis ‘n ernstige godsdienssin ‘n mens kan bedreig: dit gaan dan om ‘n verwaande godsdiens wat soek na erkenning. Ander mense moet beïndruk word. Die sleutelwoorde hier is: vurig en ywerig, verborge hoogmoed, selfvoldaan, ydele begeerte, veroordeel ander, hoogmoed en verwaandheid. Selfs mense wat met goeie bedoelings hier wil keer, word dan die slagoffer van die verwaande godsdiensssin. Die vuriges ontwikkel ‘n negatiewe houding teenoor mense wat hulle gesindheid nie goedpraat nie - en is weer eens hierin net so vol eiewaan (minder geesvervuld, vyandig teenoor).

Die gebroke riet

N.a.v. Psalm 51:19:

My hart is gebroke, niks werk meer vir my nie. Ek kyk na die son wat helder, geelhelder, op ‘n wonderskone lentedag alles rondom my vrolik in vele, helder, sprankelende kleure baai. Maar dié vreugde, die wonderkleure bly veraf, op ‘n afstand hang, verskrik voor die koue wat oor my hart afgedaal het.

My hart het my verlaat. Ps.40:13.

My gebroke hart is vol dowwe klanke van verval. Ek luister na die stemme van musiek, oor liefde en lewe met beloftes van troos en heling. Maar die soetheid steek in die lug vas, teruggedring voor die rasende gekreun van my sterwende hart. Al die tyd hoor ek, deurdringend, skerper, die nog rinkelende naklank van my hart wat in duisende stukkies breek.

Ek is kragteloos en heeltemal verbrysel. Ek brul van die gebons in my hart. Ps.38:9.

My gebroke hart woon in die gevangenis van die dowe. Om my en naby aan my is die vriendelike gesigte van hulle wat elke dag met my praat, met my saamleef. Maar ek merk hulle nie op nie. Gedurigdeur klop my hart selfverstrikt en sterwende in my. Ek wil leef met die dieper, wanhoop-wete: my hart is gebroke, dit is stukkend, vir altyd, onherstelbaar.

Platgeslaan soos die plante en verdor is my hart; Psalm 102:5

My hart is gebreek. Goeie gedagtes tel my nie op nie. Soet klanke dryf verby my sonder om my aan te raak. Die nabyheid van die wat by my woon, wat met my praat raak my nie. My hartklop het tot stilstand gekners, dit het yskoud in my geword.

Hoe lank sal ek planne beraam in my siel, met kommer in my hart oordag? Ps.13:3.

My hart is gebreek, ek is stukkend geslaan deur houe van vernietiging. Ingeteël in my selfmarteling, verstom woorde. Gebed syfer weg. Gedagtes syg vertroebeld in die moeras van my oorgawe.

Was my hart maar stukkend geslaan “deur die Here, deur sy heilige woorde”! (Jer.23:9). Ek merk die Here nêrens nie. Ek voel die rou verwerping, die rasperhoue van die kliewende tong. My hart is stukkend geslaan deur here, deur hul genadelose woorde. Die buitenste duisternis van mensetaal het in my kom woon.

O God, is U die Geneesheer van stukkende harte? Heel my hart, hierdie stukkende, gebroke hart van my. Kom, klaar op die duister, hierdie donkerte wat benoud, verstikkend in my kom woon het. Sou U dit tog kon doen? Kan U dit nog doen?

Wag op God! Evangeliese mistiek/spiritualiteit en gebed teenoor demoniese, menslike gebed

Ek lees die volgende aangrypende opmerkings van Paul Althaus:

“Niemand kan die ontmoeting met God self bewerk of dit in iemand anders se lewe bewerk nie. Dit word aan ons deur God alleen geskenk. Openbaring is ‘n gebeurtenis wat ons nie kan beheer nie. Dit is ‘n gebeurtenis wat plaasvind wanneer en waar God dit wil hê. God alleen kan God aan my openbaar... Ek ken God net soos wat God Godself aan my bekend maak.

Openbaring is daarom nie iets wat ek deur my gedagtes of dade kan ontvang of bereik nie. Dit kan nie verstaan of bewerk word nie. Ons kan en ons behoort onsself oop te stel vir die openbaring. Ons fokus op daardie werklikhede wat ons van ander mense ontvang het en wat volgens hulle God se getuienis aan hulle was. Ons fokus ons gedagtes daarop, ons soek na die werklike teenwoordigheid van God, ons soek God. Maar dit gaan nooit bloot net om ‘n saak van nadenke, van innerlike konsentrasie of innerlike besinning nie. Dit is ook nie net maar ‘n kwessie van vrae stel oor God nie. Dit is altyd ‘n kwessie van ‘n mens se optrede, van ‘n hele lewenshouding/lewensistelling: ons soek daarna om van ons kant af die weg oop te maak vir ‘n ontmoeting met God, ons oop te stel, om te “verstaan” soos wat ons dink ons dit verstaan. Ons kan en ons behoort ‘n ontmoeting in hierdie ernstige lig te beskou. Maar ons kan dit nooit op hierdie manier verwerklik nie. En die ontmoeting van God is ook geheel en al nie afhanklik daarvan nie. Dit word geskenk waar God dit wil gee aan hulle wat dit nie verwag nie, maar ook aan hulle wat dit verwag. Geen oefeninge van enige soort, geen geestelike inspanning, geen instelling van ‘n mens se denke, geen metodes (“Hoe kan ons kennis van die dieper dinge verkry?”), geen asketisme of onttrekking, geen “vas” op watter manier ook al, geen soeke of gebed kan dit afdwing nie (hoewel dit sekerlik beloof word dat dit geskenk sal word in antwoord op sulke soekende gebed).

Wanneer God aan my geopenbaar word, sit dit natuurlik my denke, my wil en my dade in beweging. Geloof waardeur ons die openbaring vir ons toeëien, is ons reaksie. Ons kan nie die openbaring toeëien, vashou sonder dat ons daaroor nadink en daaroor mymer/mediteer en sonder om dit prakties te gehoorsaam nie. Maar hierdie geloof word voorafgegaan deur suiwer afwagting – en dit is die primêre grondslag vir ons dade. Openbaring is iets wat alleenlik deur God gedoen word. Ons kan maar net die openbaring ontvang in ‘n passiewe sin van die woord. As ons aktief reageer, volg dit op wat aan ons in die openbaring gegee word. Ek word verstaan, aangeraak, gegryp, aangespreek, geken en ek herken myself as iemand wat hierdie handelinge ondergaan. Alles wat ek weet hang af daarvan dat ek geken word.” (Aangehaal in The Minister’s Prayer Book, xiii-xiv).

Daarom is gebed ‘n reaksie op die Woord van God. As gebed nie ‘n reaksie op God se Woord is nie, is gevaarlik. Daarom, vervolg The Minister’s Prayer Book – in ‘n aanhaling van Daniel Jenkins,

is gebed nie noodwendig altyd ‘n goeie ding nie. Tensy dit, soos dit hoort, gerig is aan die regte Persoon, kan gebed iets demonies word en ontelbare skade aan die mensdom en die wêreld aanrig. Dit kan hoogs gevaarlik wees, die mees subtiele en effektiewe manier om die mens van God se aangesig af te sny. Natuurlike menslike gebed gryp en reik uit na God op die mens se voorwaardes. Dit kan op kru, maar ook op hoogs subtiele maniere die verantwoordelike keuse vir God, die self-toewyding aan God, die volle gelykwording aan die wil van God vermy – iets wat nie in egte gebed sal gebeur nie. Menslike gebed, soos menslike roem en prag en waarheid en alle menslike godsdiens moet eers self verlos word voordat dit ‘n bron van groot seëning kan word. Ons taak is nie om ons gebedslewe te versorg en om spiritualiteit na te jaag nie. Ons taak is om na God se Woord te luister en vir God daarop in gebed te antwoord.

Laat my op U wag, God, totdat U na my uitreik, totdat ek voedsel van U op die regte tyd ontvang - Psalm 104:27; Psalm 130.

Spiritualiteit en nederigheid

Ek lees hierdie week uittreksels uit die blog van Corné J. Bekker (http://innerresourcesforleaders.blogspot.com). Onder andere het hy hierdie pragtige gedeelte:

Pride is deceitful. A telling old Jewish joke shows the changing face of pride. In the village synagogue, during the High Holidays, the rabbi prostrates himself on the floor, saying, "God, before You I am nothing." Immediately the richest man in town prostrates himself on the floor, saying, "God, before You I am nothing." Right after that the town beggar prostrates himself on the floor, saying, "God, before You I am nothing." The rich man whispers to the rabbi,"Look who thinks he's nothing."Dr. Paul Wong, Professor at Western Trinity University proposes the following practices in the pursuit of humilty, practices that I think translates very well to organizational leadership behavior:

* Acknowledging our wrong doing
* Receiving correction and feedback graciously
* Refraining from criticizing others
* Forgiving others who have wronged us
* Apologizing to others who have been wronged by us
* Enduring unfair treatments with patience and a forgiving spirit
* Thinking and speaking about the good things of other people
* Rejoicing over other people's success
* Counting our blessings for everything, good and bad
* Seeking opportunities to serve others
* Willing to remain anonymous in helping others
* Showing gratitude for our successes
* Giving due credit to others for our successes
* Treating success as a responsibility to do more for others
* Willing to learn from our failures
* Assuming responsibility for our failures
* Accepting our limitations and circumstances
* Accepting social reality of discrimination and prejudice
* Treating all people with respect regardless of their social status
* Enjoying the lowly status of being an outsider and a nobody

Hellen Keller, the great teacher, once declared: "I long to accomplish a great and noble task, but it is my chief duty to accomplish humble tasks as though they were great and noble. The world is moved along, not only by the mighty shoves of its heroes, but also by the aggregate of the tiny pushes of each honest worker. "

Further Reading:Here is a link to Professor Wong's essay on humility:http://www.meaning.ca/articles/presidents_column/humility_nov03.htm

Nouwen, die kerk en spiritualiteit (2)

Nouwen skryf egter oor die kerk een van die aangrypendste stukkies in sy Dagboek – iets waaraan ek dikwels dink.

Die gesag van meelewing

Die kerk maak ons dikwels diep seer.

Mense met geestelike gesag verwond ons dikwels deur hulle woorde, gesindhede en eise. Juis omdat ons godsdiens ons sulke diep vrae laat vra oor kwessies van lewe en dood, kan ons godsdienstige gevoelens so maklik gekwets word.

Predikante besef selde hoe ’n kritiese opmerking, ’n gebaar van verwerping, of ’n daad van ongeduld ’n leeftyd lank onthou word deur hulle teen wie dit gemik was.

Daar is so ’n geweldige honger na sin in ons lewe, na vertroosting en bemoediging, na vergifnis en versoening, na herstel en genesing, dat elkeen met gesag in die kerk gedurig herinner moet word dat “meelewing” en “ontferming” die beste woorde is om godsdienstige gesag mee te definieer.

Laat ons dan ons oë gevestig hou op Jesus, Hy wie se gesag juis die sigbaarste was in sy diepe meelewing met mense.

Liefde wat ons vir mekaar het, word hier ingrypend gekwalifiseer met ontferming. Liefde gaan oor ‘n houding in ons waarin ons ander mense raaksien vir die liefde wat hulle nodig het – ongeag wie hulle is en wat hulle sê. Nouwen se gehoor word hier nogal op ‘n opvallende manier beskryf. Dit is mense wat geweldig honger na

• sin in die lewe,
• vertroosting en bemoediging,
• vergifnis en versoening
• herstel en genesing.

Mense steek hierdie diep honger weg agter honderde maskers:

• woede (omdat ek nie kan kry nie...)
• angs (dat ek nog verder gaan verloor...)
• klouerigheid (ek wil nie alleen wees nie...)
• besitlikheid (ek moet iets besit....)
• afknouerigheid (as jy nie van my hou nie.....)

Ontferming beteken dat die kerk t.s.v. al hierdie simptome wil uitreik na sulke honger mense.

Die kerk, spiritualiteit en die liefde (1): ontmaskering en genesing

‘n Kerkleier vertel my dat hy as lid van ‘n kommissie wat ‘n baie aktuele saak ondersoek, van tyd tot tyd kommentaar daaroor in die media moet lewer. Hy kry klompe reaksies wat in ‘n lêer geliasseer word. Sy dogter het die ander dag daarop afgekom. Sy was buite haarself van onsteltenis. Natuurlik uit simpatie met haar pa, haar bloedpa, maar haar woorde sny beendiep en onthul ‘n onsteltenis wat nie net bloot ‘n beskermingsrefleks is nie:

“Kan dit kerkmense wees wat só skryf?”

Die vertelling bly by my – omdat ek dink aan die geloofskrisis van daardie kind. Dit is haar indrukke van mense naby aan haar en haar huis – mense wat in die geloof ‘n kring vorm wat in lewe en leer eerder ‘n getuienis behoort te lewer van besondere bande wat hulle met mekaar het.

Ons het almal negatiewe ervaringe met die kerk. Dit val my op hoeveel kerkmense hulle daarmee besig hou – nog onlangs lees ek Rahner se nadenke oor die onmoontlike onderwerp – die sondigheid van die kerk! Ek onthou toe ek 'n ruk terug Nouwen se Dagboek vertaal het, hoe ek ingetrek is deur wat hy oor die kerk skryf. Hy het ‘n hele paar oordenkings, veral in sy Oktobermaand-stukke oor die kerk. En hy worstel duidelik met die feilbaarheid van die kerk.

Vanoggend hoor ek weer kerknuus soos koue water in my gesig uitgeskiet. Ek kry ‘n wrang en diepe onvergenoegdheid oor my. Ek gaan terug na Nouwen om te kyk op watter manier ek hierdie ervaring vanuit spiritualiteit kan benader. Een na die ander van sy stukke vertel my hoe die kerk bestaan uit allerhande soorte mense wat erg van mekaar verskil en groot foute maak. Ek moet hulle aanvaar, want hulle is ook op reis met God.

Ek sit terug, onwillig gewillig (!) om toe te laat dat sy gedagtes my lei. In sy stukkie van 25 Oktober herken ek myself as hy skryf dat ons net in die kerk vrugbaar kan wees as ons werklik liefhet.

Liefde vir mense in die kerk wat so neerbuigend, arrogant, liefdeloos is en van beter moet weet? Dis ‘n groot eis. Maar hy is reg. En ek het dit so dikwels in die gemeente gesien – hoe erg vernietigend mense teenoor mekaar kan wees. Maar as ‘n mens ‘n liefdesverhouding met hulle het, skuif dinge. Tog wel. ‘n Mens moet vrugbaar wees, nie verbitter nie.

Ek wonder hóé en wáar ek hierdie liefde gaan kry. Miskien in die wete van eie foute, mislikheid teenoor ander, veral hulle naby aan my. Só self-vernietigend kan ‘n mens eenvoudig nie aanhou lewe nie. Maar iewers kry 'n mens dit dan tog by die dieper bron, die helderder manier om te verstaan: Jesus wat ‘n oor genees in die tuin van skande en verraad – simbool van sy konsekwente liefdespad. Dit is ‘n sterk liefde wat die skerp woord skep: sit terug jou swaard – hou op met die geweld.

Dit moet ek op my lewensreis my deel maak, dring dit tot my deur terwyl ek oor die kerk, Nouwen en hierdie oggend nadink: maar uiteindelik sal ek moet vrugbaar wees – en daarvoor het ek die liefde nodig. En die simboolryke verhale in die Woord wat my telkens aan die liefde herinner en daarmee verbind.

Die liefde is die ironiese antwoord op die liefdeloosheid wat so hoogty in die kerk vier. Dit is iewers so breekbaar maar net ‘n daad - "liefde" – maar dit is ook ‘n liefde wat die sterk getuienis laat hoor:

Jare gelede breek alle hel in die kerkraad los omdat een van die heethoofde weer met sy kenmerkende skerp tong ander te na gekom het. Die spanning loop hoog. ‘n Mede-broeder skryf ‘n brief van beswaar teen sy venynigheid. Maar die brief self is gelaai met harde uitsprake en veroordeling. So bots ons kop aan kop. Ons geweld skep geweld.

Ek sit met my hande in my hare en kyk die briefskrywer in die oë: waar ‘n mens jou verset teen die liefdeloosheid om ons, moet dit juis daardie liefdeloosheid transendeer – sonder om swak te wees. En in die oomblik wat ons oog om oog sien, weet ons almal helder hoe feilbaar ons is. Deur die ontmaskering van ons geweld waarmee ons geweld teengaan, kom daar by ons 'n oomblik van herkenning - ek is niks beter as my vyand nie. En dit is al 'n stuk genesing wat daar deurbreek.

“Sit terug jou swaard.” “Hou op daarmee” (Lk.22:51). Dit is die sterker woord, opgevolg deur die eintlike daad van genesing – stop die bloeding, maar genees die wond - sit die oor terug. Juis omdat die kerk so liefdeloos is en so ongelooflik skade kan aandoen, het die kerk die egte, goddelike liefde nodig. Daardie liefde wat geweld - tot skaamkry toe - kan uitwys en dit met genesing kan verplaas: so wil ons nie weer met mekaar omgaan nie.

Dink weer oor die vreugde van godsdiens! Spiritualiteit en Jan van die Kruis (5)

In die vorige bespreking (Jan van die Kruis 4) het ons gesien hoedat God liefderik die mens wat met nuwe gloed vir God gevind het, op ‘n geestelike reis wil neem. Maar van ons kant af is daar onvolmaakthede (sonde) waarin ons menslike inspanning na vore kom. Ons wil tydens hierdie geestelike reis nie toelaat dat God ons neem in die ruimte van die egte liefde nie. Laat ons nou ‘n bietjie meer oor die onvolmaakthede praat:

Vertaling van 1.3.

Vandaar dat die siel dit geniet om lang tye en soms selfs ‘n nag lank te bid. Die siel geniet dit om boete te doen, om te vas, om deel aan die sakramente te hê en om oor goddelike sake te praat. Maar al doen die geestelike mens dit alles doelgerig en volhardend, al leef die mens dit uit en kom dit noulettend na, is die mens daarin geestelik gesproke tog baie swak en onvolmaak. Want die mens deel in die geestelike sake en in die toewyding omdat hy of sy daarin troos en genot vind. Omdat die mens nog nie deur ‘n kragtige worsteling hom of haar in die deugde bekwaam het nie, kleef daar aan hul geestelike werk baie gebreke en onvolmaakthede. Uiteindelik werk elke mens volgens sy eie volmaaktheid; en omdat hy of sy nog nie ‘n kans gehad het om sterk gewoontes te ontwikkel nie, moet hy of sy swak werke hê – net soos swak kinders.

Om dit duideliker te verstaan en ook hoe dit hierdie beginners ontbreek aan deugde juis in daardie geestelike dinge wat hulle so maklik met genot wil doen, sal ons dit illustreer aan die hand van ‘n bespreking van die sewe belangrikste ondeugde. Ons sal ook die vele onvolmaakthede in elk van hierdie ondeugde bespreek. Daaruit sal duidelik word hoe kinderlik die werk van hierdie beginners nog is. Ook sal blyk hoeveel weldade die donker nag vir ‘n mens inhou; dit gaan ons daarna bespreek. Hierdie nag reinig immers die siel van alle onvolmaakthede en louter hom.

• Die pasbekeerde mens geniet godsdiens. Maar hierdie genot kan ‘n struikelblok wees!
• Dit is ‘n teken van sondigheid selfs!
• Omdat dit selfgesentreerd is: dit gaan vir jou om die voordeel wat jy uit jou godsdiens kan kry, die lekkerte wat dit jou bied.
• Eintlik is dit ‘n teken dat ‘n mens ‘n baba in die geloof is, nog swak en wankelend.
• Om regtig geestelik volwasse te word, wag daar op ons ‘n “worsteling”, ‘n “donker nag” en ‘n reiniging.
• Of, diep onder hierdie teks sit daar die een groot aandrang van Jan van die Kruis: ons geestelike reis gaan eintlik nie om ons nie, maar om God. Doen alles tot eer van God – laat toe dat God jou neem na daardie plek waar jy egte liefde, die liefde wat aan God behoort, sal kan beleef. En dit is iets taamlik anders as die liefde vir jouself en die verliefdheid op die goeie ervarings wat jy het as jy jou godsdiens beoefen. As jy jou godsdiens jaag omdat dit jou laat goed voel, flits ‘n rooi lig...

Here, leer my om, soos Jesus, U woorde te hoor en nie na my eie woorde te luister nie. Lei my na U woning waar die egte liefde is. (Joh.14:23).

©Pieter G.R. de Villiers. Kontak pgdeviliers@mweb.co.za

Spiritualiteit en Jan van die Kruis (4): God se genadige ruimte van die liefde.

Ons is besig met hoofstuk 1 waarin Jan van die Kruis praat oor die onvolmaakthede van mense wat tot bekering gekom het. Dit is ‘n boeiende inleiding omdat dit so duidelik menslike vermoëns uit die prentjie van die geestelike reis uitskryf. Dit beskryf hoe ‘n mens in jou entoesiasme oor jou nuutgevonde liefde vir God sekere onvolmaakthede het. Ek dink nie ek sou, as vurige, jeugdige pas-bekeerde veel van sy opmerkings gehou het nie, veral nie die idee dat ‘n mens sonder enige inspanning die vreugde van God geniet. Hoe onthou ek nie my krampagtige grype na God uit die gloed van my pas-bekering tog nie....

Hoofstuk 1.2. Vertaling (n.a.v. die Nederlandse vertaling, sien hier onder vir verwysing)

‘n Mens moet dus weet dat God die siel wat hom of haar met oortuiging tot die diens van God bekeer, geestelik sal voed en koester – net soos ‘n liefderike ma haar hulpelose kindjie: sy nestel die baba warm aan haar bors, voed dit met kosbare melk en ligte, soete spyse en omhels dit koesterend in haar arms. Maar soos die kind ouer word, hou die ma meer en meer haar koestering terug en hou haar vertederende liefde vir die kind verborge. Sy begin die baba te speen, hou haar of hom minder vas en laat hom of haar selfstandig word sodat die kind minder van ‘n baba word en meer aan groter en belangriker sake aandag kan begin gee. God se genade, die liefdevolle moeder (vgl. die Vulgaat se weergawe van Wysheid 16:25-26), doen presies dieselfde met die siel wanneer die siel opnuut met ‘n nuwe gloed en vuur gebore word om God te dien. Die genade van God gee aan die siel vreugde in al die dinge van God, sonder enige inspanning aan die kant van die siel, sodat die siel soet en kosbare geestelike melk en ‘n groot vreugde in geestelike toewyding geniet. God gee dus aan die siel ‘n bors van tere liefde soos ‘n ma aan ‘n hulpelose baba (1 Pet.2:2-3).

Die siel vind groot vreugde in geestelike “toewyding.” In die Nederlandse vertaling is daar by die woord “toewyding” of “oefening” ‘n interessante verklaring. Toewyding, lui die verklaring, is veral in die eerste fase van die geestelike reis nodig. Geestelike toewyding verwys na ‘n soort dissipline en ‘n gepaste houding in die verhouding met God. Gelowiges is as beginners dikwels behep met vele onvolmaakthede. Hulle wil graag presteer in die geloof. Hulle wil hulle laat geld en in beheer wees. Hulle is daarom dikwels meer op hulleself as op God gerig. Juis daarom bly hulle agter en is hulle gebrekkig in hulle toewyding en verloor dan met verloop van tyd hulle sin daarin. Mense wat gevorder het op die geestelike weg is nie ingestel op hulle toewyding omdat hulle daaruit bevrediging put nie, maar hulle is al hoe meer daarop ingestel ter wille van God self. God lei die mens tot aan die grens van sy of haar vermoë om die mens tot ‘n suiwerder hart te bring. God maak dit daarom vir die mens onmoontlik om van sy of haar kant nog iets te doen om nader aan God te kom. Juis wanneer ‘n mens niks doen, ontstaan daar die volmaakte ruimte vir die eintlike toewyding, dit wil sê die toewyding aan die liefde en die liefde bestaan daarin dat ‘n mens God in jou laat werk.

Die geestelike reis wat in hierdie verklaring beskryf word, beklemtoon

• dat ‘n mens hierdie reis nie aflê omdat dit jou laat goed voel nie of omdat jy so ‘n goeie mens geword het nie.
• dat ‘n mens wat dieper in die geloof groei, al hoe meer weggroei van jouself en van selfbehae en meer en meer ingestel is op wie God is en wat God behaag.
• dat ‘n mens op jou geestelike reis gedurig aan die einde van jou kragte kom. Dan kan jy nie verder nie. En juis dít is wat God wil hê.
• As jy aan die einde van jou kragte gekom het, is daar ‘n groot oop ruimte waarin jy moet binnegaan: hier moet jy jou oorgee aan die liefde.
• Van hierdie punt leef jy “sonder enige inspanning.”
• God voed en koester. God se genade gee vreugde. God is die groot gewer in die geestelike reis.
• Liefde is juis wanneer God in my werk, waar ek niks meer (kan) doen nie.

Leer my hierdie geheimenis: dat ek minder word, sodat U meer in my kan word. Leer my hierdie egte liefde.

© Afrikaanse weergawe: Pieter G.R. de Villiers. pgdevilliers@mweb.co.za

‘n Wrede God? Oor ons Godsbeeld en spiritualiteit

Dit is ‘n Saterdagaand laat toe my telefoon in die pastorie se studeerkamer lui. Die predikant bel my uit ‘n Bolandse dorp om my te vra om aan ‘n jongman wat in my dorp werk die nuus oor te dra dat sy pa wreed verongeluk het.

Ek probeer hom in die hande kry, maar hy is vir die aand uit na ‘n plaaslike disko. Ek ry daarheen, maar dit is verlate – almal is al huis toe na die aand se jolyt. Al wat oorbly is ‘n deurmekaar saal, besaai met drankbottels en ‘n alkoholwalm wat tam in ‘n mens se neusgate opslaan.

Ek ry aan na sy huis, waar motors skeef oor die werf geparkeer staan, enkele vriende in die kombuis verslae en stomgeskok alleen rondsit. In die sitkamer tref ek die jongman aan. Hy het intussen die nuus gehoor. Hy rol rond, verskeurd deur smart, op die sitkamervloer, sy liggaam ruk wilde houe onder sy rou kreune. Niemand is by hom nie. Hy is wild-alleen.

Ons gesels en hy word rustiger, maar ook al stukkender soos hy die seerkry internaliseer. Hy is, sê sy lyftaal, sy fisieke verslaentheid, duidelik lief vir sy pa gewees. Sy pa was ‘n gelowige man, kerkmens in sy gemeente. Nie die vernaamste in die dorp nie, maar die dominee se bedeesde vertelling het my reeds laat besef dat dit iemand is wat naby aan die Here geleef het.

‘n Mens gaan werk in ‘n plek ver van die huis, met eie salaris, eie huis, eie afleiding en ‘n eie lewe. Dit is ‘n lewe vir die uitbundige, teen die vinnige pas, ‘n lewe gedryf deur die go-for-it sindroom. Pa sal altyd daar wees, die ouerhuis die plek waar ek kersfees sal kan gaan kuier: pa sal groet, met my oor al die dingetjies van die ou tyd praat. Pa, my pa wat skooltyd langs die veld gestaan en kyk het hoe ek speel, wat skemertyd om die tafel met ma se bredie, liefdevol elke beweging aanprys en herleef het. Pa wat trots is oor die matriek, oor die nuwe werk. Pa sal vir my die nuwe motors in die garage gaan wys, sy nuwe werkswinkel by die koöperasie. Pa in die kerk, in my ou bank, met die vertroude gesigte rondom my, almal nog in hul bekende plek. Dominee se temerige, lang preek, die gesange en die bewerige orrel, die klanke wat nog ‘n keer die ruimtes vul van die kerk op die heuwel te midde van die koringvelde.

In hierdie wêreld, hierdie jonkmenswêreld leef pa mos vir altyd. En my onbesorgdheid is op sigself ‘n stuk sekerheid.

Ek praat met die stukkende hart hier by my in die eenvoudige sitkamer met sy reuse televisie, sy groot hi-fi, die oerske drankkabinet, in ‘n veraf plattelandse dorpie op ‘n stil, laat Saterdagaand. Hy kreun gebroke en skeur die woorde uit sy hart: ek het verkeerd geleef en nou straf God my. Ek het hierdie jaar nog nie my voete in die kerk gesit nie. God het hom van my weg geneem om vir my ‘n les te leer. Ek kan nie eers vir my pa totsiens sê nie.

Hy het in ‘n disko oor ‘n happy dronk lyf gehoor van sy pa se dood.

Ek staan verslae oor die verskriklike Godsbeeld waarmee hy uitkom: ‘n God wat berekenend mense sit en dophou en hulle hard, ongenaakbaar en genadeloos slaan waar hulle die seerste gaan kry.

Maar, sê ek vir hom, en dit kom soos ‘n fontein uit my uit, vir my as koel waters waarin ek my eie skok oor sy hartseer, maar veral oor sy selfveroordelende, heetharde woorde kan baai: God is nie ‘n wrede God nie. Hy straf nie vir mense só wreed nie. Dít is tog waarom my hele lewe as gelowige draai. Luther se genadige God, wat my sonder verdienste vashou. Ek ken God nie so nie. God sal nie koelbloedig en berekenend jou pa van jou wegvat omdat jy hierdie jaar nie kerk toe gegaan het nie. God is nie ‘n sommetjiesmaker wat punte teen opponente wil aanteken nie.

En in my kou dit aan my: Hoe gebeur dit tog dat ‘n mens só ‘n beeld van God oor jare heen opbou? En watter verskriklike uitkoms om in oomblikke soos hierdie, in die aanskyn van self-verwyt, wroeging en self-kastyding daardie beeld van God in jou kop te hê.

Ek weet nie wat van die jongman geword het nie. Hy is uit die dorp weg. Maar dit spook by my, die beeld van absolute gebrokenheid: die beeld van ‘n jongmens wat rukkend rondrol oor ‘n sitkamervloer. En ek wonder hoe sy lewensreis verloop – die reis wat daardie aand in alle erns begin het – weg vanaf die disko verby die hi-fi en die reuse kabinet in die sitkamer die toekoms in – op soek om die liefde van Pa weer te kan ervaar.

My gedagtes dwaal na die tydloosheid van hierdie verhaal. Prediker, jy was reg – die son sak elke dag oor die ou-ou verhaal, want daar is niks nuuts onder die son nie. Dit is die tydloosheid van Lukas 15 oor die jongman wat op ‘n dag by sy pa vir sy erfdeel gaan aanklop het – daardie bewuste daad van afstand skep, van jou eie koers inslaan – angstig oor die ver land wat vir jou wink en wat nie kan wag nie. My gedagtes flits na die Een wat hierdie tydlose verhaal vertel het: Op watter stil aand en waarom het die jongman Jesus met sy jong maats hieroor gepraat? Hy en sy ruwe vissermaats, die dissipels, was net so oud was soos daardie jongman wat gebroke op sy sitkamervloer rondgerol het: Jesus praat met hulle in diepe, diepe gesprek oor wie God, wie die Pa is. Jy kies van nature om jou pa agter te laat en jy kies so vir ‘n reis wat in alleenheid eindig.

Jesus het dit nie sommer maklik as ‘n lessie vir hulle vertel nie. Hy het dit vertel om homself te staal vir wat voorlê. Hy sou immers by herhaling voor dieselfde keuses kom staan. Vir oulaas nog in ‘n ver land, in ‘n stil tuin, het Hy ook sy twyfels geken (die beker), op die grond in ‘n donker nag in gebed rondgerol in worsteling oor die die lewensreis wat op Hom wag. En die dissipels, die verlore seuns, wat hom nie goed gehoor het toe hy vir hulle van die verlore seun vertel het nie, was daardie aand ook in ‘n ver land toe Hy bloed gesweet het. Hulle was slapende, so stom soos die kabinet en die h-fi voor die self-verwytende rou van ‘n stukkende mens op ‘n Saterdagnag in die diep platteland.

Wat tel, fluister hierdie Jesus, die Gees van die liefdevolle Vader nou, ná die tyd, in ons harte, is nie dat ons onsself verder straf met gedagtes dat dit ons verdiende loën is en dat God ons nou straf vir wat ons verdien nie. Wat tel is dat ons terugkeer na die liefde, na die Pa wat op ons sit en wag en ons wil omhels, al was ons verlore en al het ons ons erfdeel van hom afgevat. Op die stoep van die Vaderhuis sit hy en kyk pad af om te sien wanneer ons by die plaashek ingedraai sal kom om nader te hardloop en om ons te oorlaai met soene van vergifnis en blydskap (Lk.15:20). Ons gaan huis in, saam met pa om teen skemeraand ma se bredie saam te eet, saam hande te vou voor God, om oor die ou tyd te praat. En Sondag sal ons weer op ons ou bank gaan sit, die orrel beluister, die dominee se lang preek uitsit, maar met ‘n gelukkige hart oor die tuiskoms, die weer-by-pa-en-ma wees. En ons lewensreis sal ons bly loop, met al sy kringe en draaie, wetende dat dit ‘n reis in die teenwoordigheid van die ewige liefde is.

Die aand toe daardie telefoon in my studeerkamer gelui het en toe ek uiteindelik later, onuitwisbaar op my geheue ingebrand, totale gebrokenheid moes aanskou, het God ‘n storie in my lewe begin inskryf wat my gedurig daaraan herinner om God as God van liefde te bly ken en bemin – én om naby aan God te wees om orent te kan bly wanneer ek wil struikel en val onder die harde houe wat my soms toegedien word. Ek dink dit is die storie wat God ook in die lewe van die jongmens wil skryf. En ek dink sy aardse pa sou wou hê dat hy ook dit as die storie van sy lewe sou herken.

Hoe sou ek, God, ooit vir U as wreed kon sien? U wat suiwer liefde, liefde vir U kinders is. Hou my vas, hou my vas in U vaderliefde noudat ek niemand anders om my het nie.

‘n Terebint van geregtigheid. Oor wanhoop en spiritualiteit

Ek het nog net een keer in my lewe ‘n laaste brief van iemand gelees. Ek onthou twee dinge uit daardie skrywe: hoe hy iemand wat baie naby aan hom was beskryf het – sonder verwyte, sonder enige afsku of haat. Dit was iemand wat jaar na jaar saam met hom geleef het en by hom verbygeleef het na uiterlike dinge: die persoon het hom totaal misbruik deur hom eindeloos in die skuld te dompel. Toe verloor hy sy werk, maar kon nog ‘n skaflike inkomste verdien – wat totaal te min was om al die skuld en die voortgaande uitgawes te dek, hoewel ‘n normale huisgesin gerieflik daarvan sou kon lewe. Dit het hom moeg gemaak. Moeg vir aangaan. En onder die moegheid was dit duidelik dat hy nie meer kon liefhê nie. Al die drome wat hulle twee bymekaar gebring het, wat hulle oor jare heen moes gedeel het, was aan skerwe. Onmoontlik stukkend, dit kon op geen manier gelap word nie. Die liefde was vir hom tot niet.

En die ander ding wat ek onthou en wat sy leê hart, leeg aan liefde, ontbloot het was die onverbloemde haat en bitterheid wat die plek daarvan ingeneem het: hy was verbitterd teenoor sy baas wat hom sy werk laat verloor het en sy situasie nog erger gemaak. Miskien onthou ek veral hierdie bitterheid die beste. Dalk was dit omdat dit ‘n mens soos ‘n koue skoot water in die gesig getref het – ‘n lewensruimte wat gevul was met verbete, obsessiewe verbittering teenoor 'n ander wat hom te na gekom het.

Dit alles het hom, iemand wat in sy werk uitgeblink hetsy hart leeg getap en gebreek. Toe sy hart leeg was, het hy een donker nag sy hand aan sy eie lewe geslaan en ‘n verslae familie – met tienerkinders – agtergelaat.

Hy wou nie meer verder nie, hy het aan die einde van die pad gekom. Sy hart was leeg, gebroke.

Net om só ‘n brief te lees, bring seerkry. Soveel erger is dit as ‘n mens nog nader as brieflees is aan die mens wat ondergaan aan wanhoop. Ek moes een keer vir ‘n pa en ‘n ma gaan vertel hulle seun, twintig jaar oud, het nie meer kans gesien om te lewe nie. Die dag toe ek hom begrawe het, was ek in ‘n kop-aan-kop botsing betrokke. Ek het tot vandag toe totale geheueverlies: ek onthou dat ek vroeg-oggend, teen dagbreek, in die hospitaal wakker geword het waar ‘n gemeentelid pas ingekom het. Ek het nie geweet waar ek was nie, wat ek daar doen nie. En my geheue het by ‘n merkwaardige punt afgesny: ek onthou net dat ek my toga (!) na die begrafnis uitgetrek het, nie eers opgehang het nie maar sommer op die bed neergesit terwyl ek gedink het: nou moet ek net hier wegkom.... en daar sny my geheue uit. Die trauma van die begrafnis- en dit was iemand wat nie eers met bloed aan my verbind was nie - en van die ongeluk het alle gedagtes weggevat en hulle wil nou nog nie terugkom nie.

Om met ‘n leë hart moed op te gee vir altyd traumatiseer dus selfs mense wat veraf van jou lewe. Jou, laaste finale daad het eindelose gevolge. Ek het dikwels in later jare saans by die jongman se pa en ma gaan inloer. Hulle het nooit herstel van die hou wat hulle toegedien is nie. Dit is ‘n verhaal van lewenslange lyding van húlle wat agtergelaat word, wat sny aan hart en been. En ek was die pastor, die één wat, gelukkig nog, kon huis toe gaan en die intensiteit van die donker leed tog ‘n bietjie by die voordeur van hul hartseer huis kon agterlaat. Maar hulle, pa en ma, moes agterbly, in die ruimte waar hul seun groot geword het, die ruimte wat hom nie kon terughou daardie nag toe hy uitgegaan het om met sy gebroke hart die duisternis te omhels nie.

‘n Leë hart wat tou opgooi skep meer probleme as wat dit oplos. Vir die wat agterbly. Maar ‘n leë hart, rou geskuur, wat kies vir die einde, dink nie aan die verskriklike gevolge nie – dit maak dit soveel erger. Dit kies vir die ewige stilte, ongeag die gevolge.

‘n Leë hart? Ons ly baie, ons kry swaar, ons het min moed, ons sukkel om oor die weg te kom. Ons is hartseer. Dit is iets wat elke dag ons deel en lot is, hierdie seerkry. Maar dit gebeur min dat ons hart heeltemal leegloop. Dalk net een of twee keer in ons lewens. Om by so 'n punt uit te kom, moet 'n mens weet, vra om hulp te kry - dringend en vinnig en met oorgawe. Om donker gedagtes oor die einde te koester, vra dat 'n mens ten alle koste nie moet probeer om alleen verder die pad te loop nie. Soms is dit uitbranding, fisieke moegheid, chemiese wanbalanse wat deur praktiese hulp verbeter en verander kan word.

Wat om van binne uit te doen as dit gebeur en as al die hulp nie vervulling en vertroosting bring nie? As die sielkundige en die arts nie antwoorde kan bied nie? As jy daardie totale gebrokenheid soos 'n swaar sak oor jou voel asof lewe uit jou binneste weggesypel het en jy voel jy het regtig niks meer om voor te lewe nie. Wat doen ‘n mens aan hierdie verlammende, vernietigende gedagtes?

Die trauma van die begrafnis van ‘n jong man wat met ‘n leë hart gesterf het, die geskiedenis van ‘n pa wat gebroke gedink het hy het niks meer om voor te leef nie, die vernietiging wat ek in die bediening in baie huise raakgeloop het, sou 'n mens goedkoop kon redeneer, bring in mens ‘n wete hoe ek moet leef om nie dieselfde aan ander te doen nie. Ons moet almal lééf met die wete: my een woord, my een optrede kan iemand anders se leë hart volmaak.

Dit is maklik om vir 'n mens met 'n gebroke hart te vertel om liefdevol te lewe. So dikwels sou sulke mense met alle geweld dit wil doen, maar in die groot swart gat vervalle, ontbreek enige krag daarvoor.

Maar daar is 'n dieper dimensie wat 'n mens moet probeer vasgryp: Wat gebeur met 'n mens as jy in die donkerte vasgeval is? Jy het 'n verskriklike behoefte dat iemand jou kom vashou en vir jou liefde en sekuriteit gee. Dit is 'n hartskreet om liefde te ontvang. Ons word op die manier iewers ‘n slagoffer van die liefdeloosheid, die wreedheid en die eindelose gesukkel om ons. Uiterlike faktore bepaal ons keuses.

Ons het vergeet van ons innerlike vermoë gegee om lief te hê en liefde te gee. Trouens, dit was Jesus se grootste aandrang by sy dissipels – hierdie innerlike krag wat hulle het om liefde te gee, eerder as om te ontvang moet hulle as lewensgeheim ontdek. Leef vir die liefde, nie om liefgehê te word nie. Dikwels beland ons in ‘n situasie waarin ons ondergaan aan ons gebroke, leë harte juis sodat ons kan verstaan hoe belangrik dit is om liefde te skenk.

Terwyl ek hierdie stuk skrywe en worstel om ‘n gebroke hart te oorkom, onthou ek skielik uit die bloute, asof die Gees dit in my fluister, die onvergeetlike beeld van Jesaja in sy ewe onvergeetlike hoofstuk 42 in die poëtiese ou Afrikaanse vertaling. Ek word herinner aan die lydende Kneg van die Here in vers 3:

Hy sal nie skreeu of uitroep of sy stem op die straat laat hoor nie. Die geknakte riet sal Hy nie verbreek en die dowwe lamppit nie uitblus nie.

Dit is God se gesig: die Lydende Kneg van die Here - die Een wat God se liefde in die wêreld stil en in verwerping uitdra, is in dit alles die Een wat uitreik na ander. Jesaja 61 vertel opgewonde God se nuus aan die “ootmoediges”:

Die Here het my gestuur om te verbind die gebrokenes van hart...

om al die treurendes te troos, om vir die treurendes in Sion te beskik dat aan hulle gegee word sieraad vir as, vreugde-olie vir treurigheid, ‘n gewaad van lof vir ‘n verslae gees; sodat hulle genoem kan word terebinte van geregtigheid, ‘n planting van die Here, tot sy verheerliking.

“Terebinte van geregtigheid”?: bome van redding in die Nuwe Vertaling. God wil ons só plant, so sterk soos ‘n boom – om soos God, verniet, sonder verdienste liefde te wees in ‘n donker wêreld. God het ons geskep om hierdie liefde te kan meedeel en te kan gee, selfs al ly ons in die proses. My eie, innerlike lyding en leë hart doof nie my liefde uit nie, maar laat my net al hoe intenser besef hoe nodig dit is dat niemand om my ontdaan word daarvan nie. Dit maak hartstog in my wakker - 'n ywer om bonatuurlik, bo die natuur van my wanhoop om, ten spyte van wat my omstandighede is, my innerlike krag om liefde te gee nie tot einde te laat kom nie. Hoe donkerder dit om my is, hoe meer moet ek besef – dit is juis hierdie donkerte wat God deur die helder lig van die liefde in my wil verdryf. As ek aan die einde van my pad gekom het, is dit waar God, die Lig, oorneem. En as Lig teenwoordig is. God wil, in my wanhoop oor ander se liefdeloosheid, dat ek nooit, nooit wanhoop aan die ongelooflike krag wat ek in my het om tóg, anders as ander, liefde te kan gee. Dit maak my tot wat ek is. Ek is nie die slagoffer en die produk van wat ander aan my doen nie. Ek het iets groters en duurders en goddelikers om aan hulle terug te gee.

Die vleuels van die dageraad: Oor spiritualiteit en God se nabyheid

Simon Schoon: “De Ganse Aarde is van Zijn Heerlikheid Vol” (Jes.6:3). Enkele gedachten over joods mystiek. (uit J.Beumer red. Als de Hemel de Aarde Raakt. Spiritualiteit en Mystiek – ervaringen - . Kampen: Kok.

Schoon vertel van die groot belangstelling in die jodedom in Nederland – iets wat ook by ons in Suid-Afrika onder sekere groepe aan die gebeur is. Dink maar aan Christene wat die loofhuttefees oorneem. Hy noem van “bloempjes”, blommetjies wat selektief uit die ruiker van die joodse tradisie oorgeneem word en eenvoudig uit ‘n Christelike hoek gelees word. Ons kan in die proses die Joodsheid en andersheid van die joodse tradisie maklik uit die oog verloor. Dit geld veral wanneer Christene na die Joodse tradisie kyk om die mistiek te verstaan. Belangrike tradisies soos die merkabah, hekhalot, kabbalah en debekoet is eintlik deel van ‘n baie ánder wêreld as die Christendom s’n. Die joodse tradisie het oor baie eeue ‘n eie bestaan gevoer wat verskil van die geloof van Israel wat ons as Christene gemeenskaplik daarmee deel.

Sommige Jode beklemtoon sterk dat die Bybelse siening van ‘n persoonlike God radikaal verskil met ander wêreldgodsdienste met hul beklemtoning van mistiek en panteïsme. Daar sal in die Jodedom dus nie sprake wees van die mens se vereniging met die godheid soos in die panteïsme nie. Schoon dink die joodse mistiek, om nou maar die naam oor te neem, het drie kenmerke: Dit word in Joodse gemeenskappe beoefen, dit is veral in hebreeuse tekste oorgelewer en joodse tradisies speel ‘n rol daarin. Vir my is die belangrike wat hy dan skryf (p.27):

Daar is in alle vorme van die joodse mistiek ‘n diepe besef aanwesig van die hoogheid en verhewenheid van God. Daarnaas speel die oortuiging dat God naby is en dat God se uitstraling in die skepping gemerk kan word, ‘n groot rol. Albei aspekte merk ‘n mens in Jesaja se roepingsvisioen (Jes.6). Die profeet aanskou God op ‘n hoë en verhewe troon en engele wat mekaar toeroep: “Heilig, heilig, heilig is die Here van die leërskare” (Jes.6:3). Maar van hierdie hoë God word ook gesê: “Die hele aarde is vol van sy heerlikheid,” of: “die volheid van die hele aarde is God se luister.” God se eer en glans is waarneembaar in die wêreld van die mens en die natuur.

Behalwe vir die heerlike Hollands, het hierdie gedeelte by my bly vassteek omdat dit intuïtief vir my die hart van die mistiek aanraak. Die hoogheid, verhewenheid van God wat ons besing met ‘n lied waarin ‘n driemalige heilig die volmaaktheid van God se andersheid onderstreep. Maar aan die anderkant, die nabyheid van God in die skepping (Als de Hemel de Aarde Raakt!). Híér, nóú, in die wêreld woon God in luister, maar ook naby aan ons. Hoogheid, maar ook intimiteit is kenmerkend van God se karakter. Die wêreld is die ruimte vir God se luisterryke teenwoordigheid, die wêreld word juis op die manier geheilig. Dit word daarom die lewensruimte waar ons gelowig en vreugdevol op reis is na die ewige lewe. Psalm 139, wat nie sonder goeie rede oor baie eeue so diep in gelowiges se bestaan ingesypel het nie, sê (onder andere!) in vers 9 in die digterlike ou vertaling:

Neem ek die vleuels van die dageraad, gaan ek by die uiteinde van die see woon, ook daar sou u hand my lei en u regterhand my vashou.

En vers 17 vertel hoe dit ‘n mens oorrompel:

Hoe kosbaar is dan vir my u gedagtes, o God! Hoe geweldig is hulle volle som nie!

God van Heiligheid, God van nabyheid – lei my op die ewige weg.

Liefde as die hoe van die geestelike reis. (Nouwen)

Nouwen skryf op 3 Januarie: (uit sy Dagboek - sien verwysing hier onder)

Kwesbaar soos ’n kuikentjie

Die lewe is kosbaar. Nie omdat dit so sterk en ewig soos 'n diamant is nie, maar omdat dit so verwondbaar is, so kwesbaar en weerloos soos 'n kuikentjie.

Om die lewe lief te hê, beteken om te aanvaar dat dit verganklik is en verwondbaar; dat dit versorg en beskerm en gekoester moet word; dat dit vra om aandag, en leiding, en ondersteuning.

Lewe en dood word deur verwondbaarheid verbind.

Sowel die pasgebore baba en die sterwende ouer mens herinner ons aan die kosbaarheid van die lewe.

Laat ons die kosbaarheid en die kwesbaarheid van die lewe nie vergeet in die tye wanneer ons sterk, suksesvol en gewild is nie.

Dit is ‘n opgawe en taak: om in die tye wat ‘n mens suksesvol is, op die kruin van die voorspoedgolf ry, te bly onthou dat dit alles so kwesbaar is en so maklik uit jou vingers kan glip. Wie wil nou daaraan dink in sulke sterk, suksesvolle en blink dae? Eerder bid ons – laat hierdie oomblik tog nie verbygaan nie, gee my nog meer.

Mementi mori ­ noem hulle dit in spiritualiteitsliteratuur: laat die herinnering aan verganklikheid, die dood jou tot ootmoed bring en laat soek na dit wat blywend is en werklik saak maak. Nie dat jy aan die verganklikheid moet ondergaan nie en in jou hoekie moet loop sit en jammer wees oor alles nie. Maar die verganklikheid moet jou aan die kosbaarheid van die lewe herinner – die lewe moet versorg, beskerm en gekoester word – a la Nouwen hierbo. Jy moet die oomblik koester. Nouwen werk dit net ‘n bietjie sterker uit: ‘n mens is nie bloot bewus van verganklikheid nie – jy is lief vir die lewe. Uiteindelik word jou reis gedryf deur hierdie energie van liefde wat jy het vir alles wat so kwesbaar en verwondbaar is.

Maar hóé? Elizabeth Ankja Vajagic, die Kanadese sangeres skryf iets hieroor in haar liedjie oor the stilness of the day (!): It's literally what it says: it's to stand the stillness of this day; it's to grasp the moment. Just stay there as if you where stopping everything that's happening around you and just taking the time to breathe basically. It could translate to anything. It could be taking a walk on the street and just feeling what's happening and being in that moment. Or at any point just to stand there taking the day to give the moment some stillness, so you could see what's happening and not constantly go go and walk into everything you're doing. Just stop for a second.

Haar manier is een manier van doen, van koestering, van bewuswording van die voorreg om deel te wees van die vloei van wat God tot stand bring in jou lewe. Maar vir wie glo, is daar ook gelukkig ’n uitnemender oomlik: Want dit is wat gebed ook behoort te wees. Nie daardie gierige ingesteld wees op die blinke en die voorspoedige dinge – “Here, gee my....” nie, maar die by-God-wees, in jou gedagtes in die voetspore van Jesus loop al met sy pad langs deur ’n land vol verlange na méér: Hy wat by mense is, hulle heel maak, vrolik saam met hulle kuier, ongeag wie hulle is, water oor hul uitgiet in ’n wonderlike sakrament om hulle deel te laat voel van God se nuwe plek en tyd, wat brood en wyn deel sodat hulle deel kan word en bly van God se nuwe groep. So bedink ons wat Hy doen, gryp ons die oomblik aan om in ons verbeeldingstog sy reis nuut te laat word, in ons innerlike in te sak en word die wêreld se verlange na dit wat werklik saak maak, vervul. Om by Jesus te wees is om God se gesig te sien en te bly lewe. En dit alles doen ons met energieke liefde, want wie by Jesus is, is in die liefde en word daardeur oorweldig.

Ek bid, God, dat U aan my 'n innerlike stilte sal gee, selfs wanneer ek die lawaaierigste pad loop sodat ek met kwesbaarheid na die liefde toe kan leef - dit wat werklik saak maak.

Geluk volgens Connolly - die weg van spiritualiteit

Die onderstaande artkel vang my oog: ons oorleef ons ongelukkigheid op allerhande bykans woedende maniere - wild op soek na oplossings. Dit is, soos Nouwen dit dikwels gestel het, 'n innerlike onrus wat ons dryf. Maar ons is nie die eerstes wat oorweldig word deur ons ongelukkigheid nie. Die voorgeslagte het diep daarmee geworstel. En, ontdek ek helaas te laat in my lewe, hulle het in die groot spiritualiteitstradisies uitgebreid daaroor geskryf. Hierdie artikel trek my aandag omdat dit geluk koppel aan verhoudinge - en dit is waarom spiritualiteit gaan. En dit tref my ook omdat dit 'n mens aanmoedig om te gaan luister na die stemme van die verlede. Vir my is dit belangrik omdat die luister na die wysheid uit die verlede ons bekragtig om vandag op 'n nuwe manier na ons ongelukkigheid te kyk, veral omdat ons almal ervaar dat die kerklike en teologiese antwoorde van ons tyd vaal, verbleik en dikwels niksseggend geword het. Dit is waar - selfs van gemeentes waar die kerke blink omring word deur die honderde 4x4's in die strate en parkeerterreine van die nuwe katedrale. Ons soek die geluk, ons jaag dit, ons smag daarna, ons harte hardloop onrustig agter mense aan wat vir ons vertel het dat hulle dit by die of daardie suksesvolle kerke gevind het. En, meestal, hoewel ons dit nie graag wil erken nie, kom ons ook bedroe daar uit, moeg nog voordat die nuwe week begin het.

Om tog egte geluk by God te vind!

Happiness

http://www.spirituality.org/is/136/page01.asp

By Rev. Mark Connolly

As we celebrate Thanksgiving, I would like to share with you some thoughts on a book called Artificial Happiness by Doctor Ronald W. Dworkin. One of his basic themes is that most people in this country don't have true or genuine happiness for any sustained period of time. One of his basic theories is that most people are followers and they have a herd conformity pattern. In other words, following the crowd. He claims millions of Americans have had through primary care givers all sorts of medications to give them a degree of happiness that only works for a short time and that millions of Americans have been told that alternative medicine from yoga to meditation is a great help in securing happiness. And the last factor that is productive of happiness is constant and even at times excessive headaches. He blames, in great part, the upheaval that has taken place in the medical profession. His basic theory on this theme of happiness is that doctors have basically misjudged human beings. They, the doctors as a group, have never been able to answer the question: "How should one live?" He concludes his book telling us where to find the answer, "how should one live", by going to a local bookstore, spending about $50 and reading all the best theologians and philosophers of the past and applying their ideas to the problems of every day living. And live according to the dictates of your conscience (no drugs, no alternative medicine, no obsessive exercise needed).

When you look back into the great theologians, spiritual leaders of the past, great philosophers, most of them took the problem of happiness and reduced it to one word. The word was relationship. Your relationship with God, your family and yourself. St. Augustine knowing there never would be perfect happiness in this word once wrote, you have made us for yourself, o God, and our hearts will not rest until they rest in thee. Billy Graham talking about one's relationship with God as a key to happiness added, "I don't know what the future holds, but I know who holds the future.

The second aspect of happiness is our relationship with others. The great French philosopher, Albert Camus, once said, "there is no life worthwhile unless it is lived in relationship with another". If you, which you are on this earth, don't reach out to another then you can expect an extra dosage of loneliness or depression in your life. Abraham Lincoln has a beautiful line when he said, "you are as happy as you make up your mind to be." In preparing people (young people) for marriage today you have to emphasize over and over again, "you are personally responsible for your own happiness." It is wonderful if a husband and wife supply each other with a constant degree of happiness, but the responsibility for personal happiness, no matter what your vocation, is personally yours. Our search for happiness is definitely dependent on our relationship with God or friends or family.

The last part of happiness that has to be cultivated is our relationship with ourselves. Christ made it very clear when he said, love your neighbors as you love yourself. If you are selfish and self centered and self absorbed in yourself, your life on this earth is going to be quite unhappy. And any happiness you have will be basically artificial. If you are a person of charity, compassion and consideration, basically, if you are a giver, your happiness will be genuine and rewarding.

The book I mentioned to you at the beginning of this editorial is called Artificial Happiness. You can cultivate it and be quite unfulfilled or you can listen to the teachings of Christ and implement them. By this you shall be my disciple, if you have genuine love for one another. The choice is basically yours— to follow the Christ who said have confidence in me and I will help you overcome the world.