Hoewel Nederlanders al hoe minder kerk toe gaan, is hulle, tot verbasing van navorsers, nie minder gelowig nie. Ten spyte van die klein persentasie wat nog kerk toe gaan, is daar slegs 14% ateïste in die land oor, lees ek in ‘n onlangse, insigryke artikel in Trouw.
Dit interesseer my omdat ‘n mens dieselfde tendens by ons ook opmerk, al is dit meer op die rand van die kerklike lewe as in die hoofstroom. ‘n Mens kan verwag dat die tendens by ons sterker gaan word.
Wat opval, sê die artikel, is hoe mense alternatiewe op die kerk vind. Mense gryp na enige “iets” wat vir hulle geestelik voed. Hulle gee daarmee op ‘n ander manier sin aan hulle lewens as op die tradisionele manier wat vroeër in die kerk aan hulle voorgehou is.
Ou, tradisionele maniere van geloof is daar tog wel, maar dan in die meer konserwatiewe protetstantse kerke in die platteland. Maar vir baie mense buite hierdie konserwatiewe groepe is die geredeneerdery en selfs bakleiery oor dogma’s en teologiese inhoude eenvoudig net nie meer belangrik nie.
Onder ander groepe stel belang in allerhande nuwe vorme van godsdienstige of spirituele aktiwiteite. Hulle lees selfverbeterings-gidse, stel belang in nadenke oor kosmiese intelligensie, kyk na sulke reflektiewe sake soos aura’s en persoonlikheidstipes, hulle versamel baie simbole (kruise, religieuse voorwerpe), loop labirinte, gaan op afsonderingsgeleenthede, stap godsdienstige roetes en neem deel aan geestelike musiek of luister graag daarna.
Maar mense neem hierdie alternatiewe oor net as dit hulle werklik aanspreek. Wat in al hierdie dinge belangrik is, is of die aktiwiteite werklik ervaar en beleef word. Daarom is die emosionele meelewing van sulke geestelike aktiwiteite vir nie-kerklik mense ‘n teken van hulle egtheid.
Veral die emosionele appel van die alternatiewe geestelike aktiwiteit boei my. Mense bly deel van aktiwiteite waar hulle sien dat dit ‘n verskil maak, waar hulle merk dat dit ‘n mens emosioneel verryk en transformeer. Kortom, leer ‘n mens hieruit vir die kerk, wie se hart nie in sy geestelike lewe is nie, verarm en vernietig die kerk net meer. Geestelike leiers en kerklidmate se reaksie op die evangelie, is deurslaggewend.
Hier is die artikel soos dit in Trouw verskyn het.
De meeste Nederlanders zijn en blijven in religieus opzicht 'ietsist'. Dat zag menig socioloog niet aankomen. Geïnspireerd door ontkerkelijking en ontzuiling zagen wetenschappers religie lange tijd als verdwijnend fenomeen. Maar voor elke kerkganger die verdwijnt, komt niet automatisch een ongelovige terug. Integendeel, atheïsten vormen met slechts 14 procent een kleine minderheid van de Nederlandse bevolking.
Dat concludeert Joep de Hart, godsdienstsocioloog bij het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in zijn nieuwe boek 'Zwevende gelovigen'. Daarin bespreekt hij de veranderingen in christelijk Nederland, waarbij hij vooral kijkt naar de opkomst van alternatieve manieren van zingeving. "Buiten het traditionele christelijke erf manifesteren zich tal van nieuwe vormen", zegt De Hart.
Hij doelt niet alleen op spirituele gidsen, het lezen van aura's en belangstelling voor kosmische intelligentie, maar ook op bermmonumentjes en massale rouw als er een bekende Nederlander overlijdt. "Op andere plekken is de oude kerkelijke manier van geloven weerbarstig, met name in orthodox-protestantse kringen op het platteland."
Volgens De Hart worden intuïtie, emotie en gevoel nog belangrijker dan nu voor rituelen van vrijwel alle Nederlanders. Godsdienst is in de moderne Nederlandse samenleving bovendien steeds meer een privézaak geworden. "Emoties zijn voor veel mensen hét criterium geworden of iets authentiek is of niet."
Volgens De Hart hebben kerken als de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) vooral wat betreft persoonlijke aanpak de boot gemist. "De kerk is, denken velen, collectief en dogmatisch, volgens de sjablonen van de traditie."
Het bezoeken van een parabeurs of auracursus blijft een tijdsbesteding voor een relatief bescheiden groep, vooral babyboomers. Het gaat vooralsnog duidelijk om minderheden. "Absoluut onvoldoende om de leegloop van de grote kerken te compenseren", aldus De Hart. Voor de meesten, veelal jongeren, blijft het allemaal bij een 'vaag gevoel'.
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.