Monday, March 17, 2014

Wanneer word die internet 'n vyand? Om na te dink oor die vanselfsprekende.

Ross Douhat skryf in gister se NYT oor ‘n bekende verskynsel en ‘n gewilde onderwerp ook in die kerk.
Daar word dikwels verwys na die modern tyd as ‘n era van individualisme. Soms word dit negatief ingeklee as ‘n slegte verskynsel wat selfsugtigheid bevorder en mense wegneem van ‘n gesonde verhouding met hul gemeenskap.
Die gevolge, sê Douhat, van die opkoms van individualisme is dat godsdiens sal verdwyn, die huwelik raak onbelangrik, ideologieë word verwerp en patriotisme skuif by die agterdeur uit. Vreemdelinge word met agterdog bejeën.
Dit is die tyd, beweer mense, dat dwelms, selfies en Facebook alle aandag kry en aan die orde van die dag is.
Mense vertrou mekaar minder, hulle hou van hulle onafhanklikheid en hulle wil nie eintlik met ‘n politieke party assosieer nie. Hulle hou ook nie van vaste denke nie. Selfs die beskerming van die omgewing is nie vir hulle belangrik nie. Hulle sien dit as net nog ‘n beweging wat deur aktiviste georganiseer word.
Dit is opvallend, voeg hy by, dat mense egter nie minder godsdienstig is nie – al behoort hulle nie meer tot ‘n kerk nie.
Dit is ‘n tyd wat nie meer in patriotisme, familie en allerlei verbintenisse aan groepe belang stel nie.
Party mense sien dit as ‘n goeie beweging. Hulle sien dit as ‘n bevryding van elke vorm van verdrukking en beheer.
Ander dink minder positief dat dit lei tot sosiale afsondering, fragmentering en depressie.
Ek kry ‘n slegte gevoel toe ek die res van sy artikel lees. Hy verwys na ‘n boek van Robert Nisbet waarin hy (in 1953 al) opgemerk het dat individualisme die oorsaak was van sulke totalitêre verskynsels soos fascisme in Duitsland en kommunisme.
Daar waar mense nie meer in hulle plaaslike omgewing saam met ander leef nie, word hulle ingetrek in massa-bewegings, persoonlikheidskultusse en nasionalistiese drome. Dit is dan wanneer individualisme omgekeer word in konformisme, onderwerping en beheer – presies die teenoorgestelde wat dit soek. In Europese lande met ‘n sterk neiging tot individualisme het die kommunisme en die fascisme met sy rassistiese karakter immers ontstaan.
Neem byvoorbeeld die aanlyn-verskynsel van ons tyd. Dit het ‘n houvas op mense. Die internet maak mense vry, word geredeneer. Dit gee ook aan hulle nuwe geleenthede om inligting te bekom, om met mense ver buite hul eie gemeenskap te skakel en om vry te raak van uitgediende vooroordele en menings.
Maar as gevolg van die internet het ‘n mens nie meer privaatheid nie. Onbekendes kan jou lewe binnedring en dit beheer. ‘n Enkele fanatikus kan ‘n massiewe beweging aan die gang sit of ver en wyd wantroue saai. ‘n Regering kan elke beweging monitor en selfs beheer. Die diktators van die verlede sou net kon droom van die moontlikheid tot magsvergrype wat die aanlyn-verskynsel bied.
Die bydrae van Douhat gee ‘n genuanseerde beeld op die aanlyn-verskynsel van ons tyd. Ons omhels die verskynsel in die verste dele van ons land en wêreld. Mense raak opgewerk, soos nou in Turkye, as hul reg tot toegang tot die internet aangetas of ingekort word.
Mens kan jou jou lewe nie voorstel sonder die internet nie.
Maar hoe kan ‘n mens die belangrike verskynsel sinvol binne ‘n kerklike konteks bedink?
Ek sou graag ‘n debat hieroor wou sien.




Blog Archive