Die liefde begin by God. Dit is keer op keer ‘n sentrale
motief in die Bybel. God is liefde en gee liefde.
Die klassieke teks wat in Spiritualiteitstekste dikwels
gebruik word, is 1 Johannes 4:19: “God het ons eerste liefgehad.”
Hieruit kan ‘n mens nogal ‘n skewe gevolgtrekking maak. Asof
God aktief liefde uitdeel en die mens dit maar net ontvang. Die mens is dan
passief, die blote ontvanger van liefde.
Tog maak die liefde van God die mens aktief op twee maniere.
Wie God lief het, word deur die liefdesdade van God aangevuur
om ander lief te hê. Daarom is dit in die geaardheid van gelowige mense om mekaar
lief te hê. 1 Johannes 3:16: “Hiéraan weet ons wat liefde is: Jesus het sy lewe vir ons afgelê. Ons
behoort ook ons lewens vir ons broers af te lê.” (Vgl. 1 Johannes 4:7). Hierin neem mense die geaardheid van God oor.
In Bybelse taal word daarom van die beeld van God gepraat.
‘n Mens reageer dus
op God se liefde deur aktief ander lief te hê.
Tog is dit nie ‘n
“reaksie” op God se liefde nie. Dit is eerder ‘n nuwe liefdesgeaardheid wat in
mense gegee word wanneer hulle deur God se liefde aangeraak word. Die liefde
van God transformeer mense tot liefdesgenote.
Maar dit is net een
van die twee dimensies oor menslike liefde. Die mens se liefde doen ook iets
aan God.
Hierdie tweede
belangrike dimensie van die liefde is dat ‘n mens se liefde teenoor mekaar en
teenoor God, ook vir God raak en transformeer. Elke keer weer word die mens op
‘n spesifieke manier aangevuur om nuut in God se liefde teenoor ander mense te
leef. Die mens woon in God se liefde, wat tot nuwe vorme van die liefde
aanstig. En die nuwe vorme van liefde onthul nuwe dimensies van God se bestaan.
God word nou vir mense wat God voorheen nie was nie.
Daarom is
spiritualiteit ‘n proses. God word deur die mens se liefde op nuwe maniere
bekend in die wêreld. Mense se liefde laat God anders lyk.
In Jesus vind ‘n
mens dit by uitstek geïllustreer. Jesus se liefde vir hulle wat liefde ontbeer,
laat Jesus die wet transformeer. In Jesus laat die kerk die besnydenis vaar.
Mense wat nie besny is nie, hoef nie uitgesluit te voel van God se liefde nie. Met
groot gesag kan Jesus die wet aanpas en nuut lees. In Jesus laat die kerk vroue
vry word. Vroue is nie meer besittings, onder die beheer van die man nie. God
se liefde transendeer nou grense wat vroom mense deur gender op mekaar
afgedwing het (Gal. 3:27). God se liefde verander. Steeds voller en voller word
God se liefde in die wêreld volbring.
Dit maak die liefde
so radikaal. Wie in die liefde leef, in God se liefde, moet weet hulle is in
vir ‘n avontuur. God skep steeds nuut, steeds anders. Die liefde neem jou waar
jy nie verwag het om te beland nie. En in die proses is God saam op reis. Ook
God word deur die liefde tot nuwe hoogtes aangevuur.
Wanneer God die
mens in liefde aanraak, maak die liefde iets in die mens se lewe los wat alles
uiteindelik verander. Dan word die mens soos God, deurdat die mens hulleself
gee soos God Godself gegee het. En dan kring die liefde uit na ander soos God
dit uitgedeel het.
Die eindelose
energie van die mens se liefde is nie maar bloot nabootsend nie. Dit verander
God. God kan terugstaan wanneer die liefde by God terugkom en God dan afsien
van straf en oordeel. Die Siro-Fenisiese vrou het soos die hondjie tog haar
stukkie brood by die tafel gekon kry omdat sy smekend by Jesus daarom vra. Die
tollenaar se hou teen die bors het God se hart ook aangeraak om genade
onvoorwaardelik uit te deel. Aldus ook die moordernaar aan die kruis: sy
liefdeswoord dat Jesus vir hom moet omgee, aan hom moet dink, het vir hom die
pad na die paradys oopgemaak. ‘n Moordenaar laat die Vaderhart omkeer.
Maar net weereens:
dit is nie maar net dat mense se liefde nuwe dimensies van goddelike liefde
ontsluit en bekendmaak nie. Dit is veel meer radikaal: die liefde, die
goddelike Minne, teer op en werk intenser deur die menslike liefde. Die
verhouding tussen God en mens is immers wederkerig: as God se liefde mense
transformeer, sal menseliefde God ook transformeer – nie net tot vergifnis nie,
maar tot nuwe vorme van liefde. Dit maak die liefde mistiek. Maar dit is waarom
die Nuwe Testament gaan, die nuwe verbond. Die bloed van die geliefde Seun het
gevloei, gegiet as gevolg van sy brandende liefde, sy biddende verlange na die
Vader. En God het besluit: van toe af kom daar ‘n Nuwe Verbond. In
wederkerigheid aan mekaar verbind, besef God en mens: dinge sal nooit weer
dieselfde wees nie. Die ou dinge is verby. Van nou af werk God nuut, anders en
in intenser vorme van die liefde.
Immers, bly daar
nog steeds en altyd daardie mistieke woord van Jesus in Johannes 14:12:
Voorwaar, voorwaar Ek sê vir julle, wie in My glo — die werke
wat Ek doen, sal hy ook doen; en hy sal groter werke doen as dit, omdat Ek na
my Vader gaan.
Die liefde van die
mens teenoor God verander God ook.
