Hier in
Suid-Afrika en in die kerklik wêreld sal ‘n mens gou die dieper emosies herken
ten grondslag van die besluit van die Amerikaanse Presbiteriaanse kerk (VSA) om
te disinvesteer van maatskappye wat Israel indirek help in hul besetting van
Palestynse gebiede.
Die
situasie in Palestina is hoogs emosioneel en plofbaar. Israel het met die
oorlog in 1948 begin om sekere gebiede te beset. Tot so ‘n mate dat die
inwoners na Jordanië moes uitwyk, waar hulle helfte van die bevolking uitmaak
en dikwels in haglike omstandighede leef. In 1967 se oorlog is hierdie
besetting sterk uitgebrei, hoewel Israel later sekere dele aan Egipte
teruggegee het.
Die
Israeli’s se onmenslike hantering en mishandeling van Palestyne is alombekend.
Dit ontstel beskaafde mense oor die hele wêreld.
Aan die
ander kant is daar Arabiese groepe wat daarop ingestel is om Israel as staat
van die gesig van die aarde te verwyder. Israel leef daagliks onder die swaard
van aanvalle. In die lig van Israel en Jode se geskiedenis, begryp vele mense
waarom Israel so heftig en verbete is in onderhandelinge oor vrede en oor die
toekoms van Israel as staat.
Min mense
sal Israel se voortbestaan as staat bevraagteken. Maar hulle keur dit ook nie
goed dat die Palestyne steeds veronreg word en aan eindelose lyding blootgestel
word nie. Hulle is ontheemd, van hul land ontneem en leef in haglike
omstandighede as vlugtelinge.
Dit is ‘n
hoogs komplekse situasie. Wat egter deesdae uitstaan en begin om ongeduld te
genereer, is dat Israel op ‘n aggressiewe manier nedersettings oprig in die
besette gebiede. Dit roep woede, agterdog en verbittering by die vlugtelinge op
en ontstel mense wat soek na vrede in die gebiede.
Oor die
wêreld heen is mense gefrustreerd omdat die situasie nie verbeter nie. Die
lyding van miljoene mense lyk of dit soms net erger word.
In die lig
van hierdie gesloer en selfs verslegting van die situasie, neem mense hulle
toevlug tot ekonomiese sanksies teen Israel.
Die
Presbiteriaanse Kerk het wel nie aangesluit by ‘n internasionale beweging
bekend as BDS: boikot, disinvestering en sanksies nie, al is hul besluit, so
pas geneem by hul sinode, om hul beleggings van R210 miljoen rand in drie
belangrike en groot maatskappye (Caterpillar, Motorola en Hewlett-Packard) op
te sê.
Die kerke
neem die besluit omdat die maatskappy aan Israel produkte verskaf wat Israel se
besetting van Palestynse gebiede ondersteun.
Die debat
was hoogs intens en die besluit is met ‘n meerderheid van 7 stemme (310/307)
aanvaar. Soortgelyke voorstelle is in die verlede verwerp.
Die
Presbiteriaanse kerk is invloedryk weens sy geskiedenis en die lidmaatskap van
verskeie Amerikaanse presidente. Dus het Joodse leiers en meningsvormers die
debat goed dopgehou en probeer beïnvloed.
Hulle herken in die proses die toenemende druk op Israel om hul beleid
in die besette gebiede te hersien.
Die
besluit is nie net negatief nie. Die kerk het, heel versigtig, beklemtoon dat
Israel alle reg het om as staat te bestaan. Maar dit wil ook ‘n Palestynse
staat naas Israel sien. Die kerk moedig sy lidmate aan om na Israel te reis,
maar ook om in gesprek met ander godsdienste te tree.
Wat so opvallend
is en sterk na vore kom in vandag se NYT-berig oor die saak, is dat die kerk
beïnvloed is deur Joodse gelowiges. Hulle was ook by die sinode en het as Jode
beklemtoon dat Israel deur sulke besluite gedwing moet word om dieper na te
dink oor sy besetting van Palestynse gebiede.
Waarom is die
berig vir my so belangrik?
‘n Mens sien en
hoor daagliks van mense wat Israel besoek en diep godsdienstige gevoelens daar
ervaar. Hulle besoek al die bekende en hoogs belangrike plekke wat besondere
betekenis vir gelowiges het.
Hulle kom terug en
deel graag die indrukwekkende getuienis.
Maar hulle is
dikwels onbewus van die menslike tragedie wat in Israel aan die afspeel is: die
lot van miljoene ontheemde mense, die landvergrype van die Israeliese regering
deur hul nedersettingsbeleid, die bedreiging wat so ‘n beleid vir vrede inhou
en die ongekende hardhandigheid waarmee Palestyne behandel word.
Die kerk in ons
land sal ook hieroor ‘n woord moet spreek. Al is dit net omdat ons uit ‘n
verlede kom wat gewys het dat ‘n beleid van verontregting tot almal se nadeel
en vernietiging strek. Nie net die slagoffers nie, maar ook die maghebbers
verloor hul menslikheid en waardigheid solank as wat onreg geperpetreer word.
Terwyl lidmate so
sterk voel oor besoeke aan Israel, het die kerk ‘n taak om hulle op die groter,
strukturele probleme in die land te wys. Elke keer as hulle die heilige land
besoek of oor Israel praat, moet hulle weet van miljoene mense wat deur Israel
se optrede in ellende en in ‘n situasie van onreg gehou word.
Daarmee sal die
kerk nie Jode loslaat nie. Die verskriklike geskiedenis van die Jodedom en die
vernietigende rol van anti-Semitisme kan nie vergeet word nie. In vele opsigte
het dit tot die huidige stemming in Israel bygedra.
Maar die kerk sal ‘n
profetiese woord spreek juis om te keer dat die staat Israel, ook as bewaarder
van die Joodse erfenis, verval tot ‘n rol van uitbuiter en pleger van onreg.
Dit word dan ‘n
besluit wat nie teen Jode gerig is nie, maar juis aansluit by wat vele Jode
toenemend vra. Dit word ‘n besluit wat juis baie Jode ondersteun wat bekommerd
is oor die rol van die staat in hul land.
Lees die interesante berig
hier:
No comments:
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.