Mense gaan kerk toe om vreugde te ervaar

In vanoggend se NYT verskyn hierdie boeiende stuk oor hoe 'n mens die belangrikheid oorskat van wat mense glo.  Heelwat stof om oor na te dink. 

Laat my dink aan die manier waarop spiritualiteit en teologie verbind word. Hier is die stuk:

Some Sundays ago, I was part of a sermon in my university’s church. It was the kind of ecumenical church in which I’d grown up. The minister and I sat on the proscenium above the congregation and below the stained-glass windows, and spoke about the ways that evangelical Christians understood God — a subject on which I had written a book. Afterward, there was a lunch open to the community. The questions people asked as we ate our avocado-and-cheese sandwiches circled around the puzzle of belief. Why do people believe in God? What is our evidence that there is an invisible agent who has a real impact on our lives? How can those people be so confident?

These are the questions that university-educated liberals ask about faith. They are deep questions. But they are also abstract and intellectual. They are philosophical questions. In an evangelical church, the questions would probably have circled around how to feel God’s love and how to be more aware of God’s presence. Those are fundamentally practical questions.

You could imagine that if you were going to spend an hour or two each week fretting over one or the other, you might opt for the practical. This choice is more real for many evangelicals than most secular liberals imagine. Not all members of deeply theologically conservative churches — churches that seem to have such clear-cut rules about how people should behave and what they should believe — have made up their minds about whether God exists or how God exists. In a charismatic evangelical church I studied, people often made comments that suggested they had complicated ideas about God’s realness. One devout woman said in a prayer group one evening: “I don’t believe it, but I’m sticking to it. That’s my definition of faith.”

It was a flippant, off-the-cuff remark, but also a modern-day version of Pascal’s wager: in the face of her uncertainty about God’s existence, she decided that she was better off behaving as if God were real. She chose to foreground the practical issue of how to experience the world as if she was loved by a loving God and to put to one side her intellectual puzzling over whether and in what way the invisible agent was really there.

The role of belief in religion is greatly overstated, as anthropologists have long known. In 1912, Émile Durkheim, one of the founders of modern social science, argued that religion arose as a way for social groups to experience themselves as groups. He thought that when people experienced themselves in social groups they felt bigger than themselves, better, more alive — and that they identified that aliveness as something supernatural. Religious ideas arose to make sense of this experience of being part of something greater. Durkheim thought that belief was more like a flag than a philosophical position: You don’t go to church because you believe in God; rather, you believe in God because you go to church.

In fact, you can argue that religious belief as we now conceptualize it is an entirely modern phenomenon. As the comparative religion scholar W C Smith pointed out, when the King James Bible was printed in 1611, “to believe” meant something like “to hold dear.” Smith, who died in 2000, once wrote: “The affirmation ‘I believe in God’ used to mean: ‘Given the reality of God as a fact of the universe, I hereby pledge to Him my heart and soul. I committedly opt to live in loyalty to Him. I offer my life to be judged by Him, trusting His mercy.’ Today the statement may be taken by some as meaning: ‘Given the uncertainty as to whether there be a God or not, as a fact of modern life, I announce that my opinion is yes.’ ”

To be clear, I am not arguing that belief is not important to Christians. It is obviously important. But secular Americans often think that the most important thing to understand about religion is why people believe in God, because we think that belief precedes action and explains choice. That’s part of our folk model of the mind: that belief comes first.

And that was not really what I saw after my years spending time in evangelical churches. I saw that people went to church to experience joy and to learn how to have more of it. These days I find that it is more helpful to think about faith as the questions people choose to focus on, rather than the propositions observers think they must hold.

If you can sidestep the problem of belief — and the related politics, which can be so distracting — it is easier to see that the evangelical view of the world is full of joy. God is good. The world is good. Things will be good, even if they don’t seem good now. That’s what draws people to church. It is understandably hard for secular observers to sidestep the problem of belief. But it is worth appreciating that in belief is the reach for joy, and the reason many people go to church in the first place.

T M Luhrmann, a professor of anthropology at Stanford and the author of “When God Talks Back: Understanding the American Evangelical Relationship With God,” is a guest columnist.

Om vrees te aanbid

Die moedigste en dapperste van Grieke, weet ons almal uit die antieke geskiedenis, was die Spartane. Hul braafheid was in hulle en in later tye legendaries.

Om dapper en braaf te wees, het die Spartane geredeneer, beteken nog nie dat 'n mens vreesloos is nie. Dit is vir hulle nie 'n skande om te vrees nie. 

'n Dapper mens ken alleen maar een slegte vrees - en dit is om in skande te beland.

Vir die res is 'n dapper man vol vrees dat hy deur iemand bestraf sal word wanneer hy verkeerd optree. Mense wat veral versigtig is om alle wette en voorskrifte na te kom en bang is hulle sal oortree, is gewoonlik die dapper, brawe helde. 

Daar is dus 'n slegte vrees, wat angs en papbroekerigheid oproep. 

Maar dan is daar 'n goeie vrees - die vrees wat te doen het met ontsag en eerbied. 

Die Grieke het daarom 'n god gehad wat hulle Phobos genoem het. Die god se naam was dus Vrees. En die god het hulle vereer as die tweede belangrikste van al hulle gode. 

Hulle het geweet: 'n lewe van eerbied en 'n ontsag vir wat reg is en goed is, maar 'n mens werklik gelukkig. 

Antieke volkswysheid: uit hierdie eerbied vir wat reg is, kom ons moderne demokrasie. Dit is 'n sosiale orde wat op die oppergesag van die reg gevestig is. 

En ons weet hoe lyk 'n samelewing waarin  mense geforseer moet word om dinge te doen eerder as wanneer mense dinge doen sodat hulle nie skandelik optree nie.

Volkswysheid wat maak dat 'n mens 'n gesonde samelewing het.

Wanneer die wêreld ‘n tronk word

In ‘n Seinfeld episode sien Elaine verslae hoe die nuutste van haar kêrels in ‘n beswyming gaan elke keer as hy hoor dat die lied “Desperado” gesing word. Later, op advies van Jerry, probeer Elaine op haar beurt die kêrel beïndruk deur ook ‘n lied te kry wat haar in ‘n beswyming laat raak.

Die kêrel is dikvies as sy hoog op haar song raak en sit dit summier af. Niks mistieks aan wat sy luister nie. Sy probeer nog vriendelik om Desperado dan maar “hulle” albei se song te maak, maar hy wil niks weet nie. Desperado is “sy” song en hy deel dit met niemand nie. (Sien http://www.youtube.com/watch?v=C_kCR5yQpY0, maar moenie die verrassende slot mis nie).

Ek verstaan hoekom die kêrel so oor Desperado voel, veral die weergawe wat deur die Eagles self geskryf is. 

Daardie eerste klavierklanke, net enkel, eenvoudige note, begin deur die regterhand en dan in donkerder versie oorgeneem deur die linkerhand tot daardie laaste ryk, liriese basnoot in die voorspel, neem mens reguit in ‘n beswyming.

Desperado word beskou as een van die 500 grootstes van alle tye. Die song is oor baie jare deur Glenn Frey geskryf. Don Henley sing dit met sy rustige stem en draai die woorde toe met so 'n rokie heserigheid.  

Die lied is daarna oor al die jare deur bekendes gesing – Kenny Rogers, Johnny Cash en Westlife – al daardie mense wat skoonheid herken en dit hulle eie maak wanneer hulle daarmee te doen kry.

Op die oog af is dit ‘n stadige, meesleurende ballade oor ‘n cowboy wat hom nie aan die liefde wil oorgee nie. Hy het heinings, afskortings, mure om hom opgebou.

Daar is 'n treurige ondertoon aan die lied. Dit gaan oor mense wat die mooi dinge in die lewe jaag sonder om werklik by die allermooiste uit te kom. In die klein skoonheid om hulle, beleef hulle pyn en honger. Hulle skepin hul soeke na die goeie, afstand en afwysing teenoor dit wat eintlik waardevol is.
 

So volg ‘n mens die woorde van hierdie raaiselagtige, tergende lied oor ‘n mens se verskeurdheid tussen die mooie en die Mooie, tussen alles wat goed en lieflik is en dit wat die hoogste is en wat alleen vir jou vervulling kan skenk. Dit is 'n liefde oor die dwaasheid om te wil dink dat daar dinge is wat groter as die liefde van iemand is. Come to your senses. Jou vol lewe is eintlik ‘n lewe ‘n van leegheid. 'n Vol lewe, ‘n goeie lewe, kan ‘n tronk wees, kan jou in konstante alleenheid opsluit.

Daar is min songs wat so ‘n slotwoord het.

Hier is die lirieke:

Desperado, why don't you come to your senses? 
You been out ridin' fences for so long now 
Oh, you're a hard one 
I know that you got your reasons 
These things that are pleasin' you 
Can hurt you somehow 

Don' you draw the queen of diamonds, boy 
She'll beat you if she's able 
You know the queen of heats is always your best bet 

Now it seems to me, some fine things 
Have been laid upon your table 
But you only want the ones that you can't get 

Desperado, oh, you ain't gettin' no youger 
Your pain and your hunger, they're drivin' you home 
And freedom, oh freedom well, that's just some people talkin' 
Your prison is walking through this world all alone 

Don't your feet get cold in the winter time? 
The sky won't snow and the sun won't shine 
t's hard to tell the night time from the day 
You're loosin' all your highs and lows 
Ain't it funny how the feeling goes away? 

Desperado, why don't you come to your senses? 
Come down from your fences, open the gate 
It may be rainin', but there's a rainbow above you 
You better let somebody love you, before it's too late

Die briefie in die kis aan sy broer, die gevalle soldaat.

-->

Die Amerikaners se personeel wat die lyke versorg van gevalle soldate, vertel die onderstaande berig, het op ‘n stadium opgeskiet van sewe tot 60. Op die hoogtepunt van oorloë het daar 10 tot twintig lyke by die lykshuis aangekom.

Die lyk van ‘n soldaat moet sonder enige foute in ‘n uniform uitgelê word. ‘n Rede is dat familie wat foute raaksien, dan, verlig, kan dink dit is nie hulle seun nie. Hulle klou aan die kleinste van detail om hul ontkenning dat hy dood is, te motiveer.

Op ‘n keer het die lyksbesorger ‘n briefie in die kis van ‘n soldaat gelees. Dit was van sy broer wat vir hom dankie geskryf het dat sy broer hom altyd in die pouses op die speelgrond van die skool verdedig het.

Hy lees nie meer sulke briewe nie, sê die man. Hy weet as hy meer daarvan moet lees, sal hy uiteindelik in ‘n sel vasgemaak moet word vir waansin.

Die stres op die werkers in die lykshuis is so groot dat ‘n spesiale gimnasium vir hulle ingerig is om van hul spanning af te werk. ‘n Hele span van kapelane staan gereed om hulle te ondersteun.

Wat meer moet ‘n mens lees om te besef wat oorlog werklik is? Die artikel in die NYT van Sondag 26 Mei is verpligte leesstof vir alle oorlogsugtiges of romantiseerders van oorlog.

DOVER AIR FORCE BASE, Del. — The soldier bent to his work, careful as a diamond cutter. He carried no weapon or rucksack, just a small plastic ruler, which he used to align a name plate, just so, atop the breast pocket of an Army dress blue jacket, size 39R.

Sergeant Deynes, guided by an official military record, assembles the badges, medals, unit patches and ribbons that would go on the dress jacket.

“Blanchard,” the plate read.

Capt. Aaron R. Blanchard, a 32-year-old Army pilot, had been in Afghanistan for only a few days when an enemy rocket killed him and another soldier last month as they dashed toward their helicopter. Now he was heading home.

But before he left the mortuary here, he would need to be properly dressed. And so Staff Sgt. Miguel Deynes labored meticulously, almost lovingly, over every crease and fold, every ribbon and badge, of the dress uniform that would clothe Captain Blanchard in his final resting place.

“It’s more than an honor,” Sergeant Deynes said. “It’s a blessing to dress that soldier for the last time.”

About 6,700 American service members have died in the wars in Iraq and Afghanistan, and almost every one of their remains have come through the Dover Port Mortuary. Yet only since 2009 have journalist have been allowed to photograph coffins returning from the war zones, the most solemn of rites at this air base. The intimate details of the process have been kept from public view.

But recently the Air Force, which oversees the mortuary, allowed a reporter and a photographer to observe the assembling of dress uniforms for those who have died. A small slice of the process, to be sure, but enough to appreciate the careful ritual that attends the war dead of the United States military.

And enough to glimpse the arc of two long wars.

Housed in a partly unheated building before the wars began, the mortuary moved into a new 72,000-square-foot building in 2003 after the invasion of Iraq. Then, as the wars expanded, so did the mortuary staff: from 7 workers in 2001 to more than 60 today.

War also brought, for a time, unrelenting work. During the peak of fighting in Iraq in 2006 and 2007, 10 to 20 bodies arrived here each day, and embalmers often worked all night to get remains home on time.

“I have deployed to Afghanistan,” said Col. John M. Devillier, the commander of Air Force Mortuary Affairs Operations. “But I’ve seen more war here.”

For each of the war dead, the journey through Dover begins with the arrival of a cargo jet that is met by military officials and, usually, family members. A team of service members wearing white gloves carries the coffins, covered with flags, to a white van that takes them to the Armed Forces Medical Examiner. Once an autopsy is completed, the work of the mortuary staff begins.

Remains are first embalmed and then washed. Hands are scrubbed clean, hair is shampooed. Where appropriate, bones are wired together and damaged tissue is reconstructed with flesh-toned wax. Using photographs, or just intuition, the embalmers try to recreate the wrinkles in faces, the lines around mouths, the corners and lids of eyes.

“It has to look normal, like someone who is sleeping,” said Petty Officer First Class Jennifer Howell, a Navy liaison at the mortuary who has a mortician’s license.

Once the body is ready, the mortuary staff prepares dress uniforms for each, even if the coffin is closed at the funeral with the uniform laid on top of the remains, and even if the body is to be cremated.

Work on Captain Blanchard’s uniform began the morning after his body arrived at Dover, in a room lined with wood closets and walls hung thick with military accouterments. There, Sergeant Deynes, guided by the captain’s official military record, began assembling the dozens of badges, medals, unit patches and ribbons that would go on the dress jacket.

Purple, orange and gold captains’ bars, denoting an aviator. Purple Heart. Overseas Service Badge. Sergeant Deynes searched along the walls and in tiny plastic drawers for each. Then he assembled the ribbons denoting the captain’s awards in the proper order according to precedence: a Bronze Star, his highest medal, went on the top, and the others followed like the words on a page.

When finished, he slipped them onto a metal “ribbon rack” and pinned it above the jacket’s left breast pocket. Then he took a photograph to be sent to Army personnel headquarters at Fort Knox for double checking. The process has to be “100 percent perfect,” said William Zwicharowski, the Dover Port Mortuary branch chief, because “a lot of times, families are in denial and they want to find something that gives them hope that it wasn’t their son or daughter.”

Cpl. Landon L. Beaty, the Marine Corps liaison, recalled receiving a hard lesson in uniform assemblage when he first came to the mortuary last year. After inspecting a Marine’s uniform for loose threads, he thought he had found every one — until his boss found 73 more. Corporal Beaty voluntarily did three push-ups for each missed thread.

Working so intimately with the dead can take a toll, so the mortuary has a large gym and a recreation room where workers are encouraged to blow off steam. A team of chaplains and mental health advisers are available for counseling. Mr. Zwicharowski, a former Marine, said many workers were haunted by the youthfulness of the dead, and by the fact that so many leave behind children. He counsels his staff to avoid researching their backgrounds, but he has not always abided by his own advice.

After the Sept. 11 attacks, he read a note placed in the coffin of a boy who died on the jet that crashed into the Pentagon. It was from a brother, thanking the boy for defending him on the playground days before.

“It was something I wish I didn’t do, and I learned my lesson not to do it again,” Mr. Zwicharowski said, fighting back tears. “If I knew the story of every individual who went through here, I would probably be in a padded cell.”

Mr. Zwicharowski was one of several employees who reported problems at the mortuary several years ago that included workers losing body parts and sawing off the arm of a dead Marine without consulting his family.

According to a report issued in late 2011 by the Office of Special Counsel, a federal agency that handles complaints from whistle-blowers, senior mortuary officials tried to cover up the problems and then punished the employees who reported them, including Mr. Zwicharowski. Since then, the Air Force has removed those officials, installing Colonel Devillier as the commander and promoting Mr. Zwicharowski to mortuary chief.

“We’re in a posture better than we ever have been,” said Mr. Zwicharowski, who was the director of a private funeral home in Pennsylvania before joining the Dover mortuary in 1999.

Sergeant Deynes began putting the final touches on Captain Blanchard’s uniform immediately after it returned from the base tailor, who had sewn captain’s bars onto the jacket shoulders and purple and gold aviator braids onto the sleeves — three inches above the bottom, to be exact. The sergeant starched and pressed a white shirt, ironed a crease into the pants, steamed wrinkles out of the jacket and then rolled a lint remover over all of it, twice.

Gently, he laid the pieces onto a padded table. Black socks protruded from the pants and white gloves from the sleeves. The funeral would be a closed coffin, but it all still had to look right.

“They are not going to see it,” he said. “I do it for myself.”

A week later, Captain Blanchard’s remains were flown to his home state, Washington, where he was buried in a military cemetery near Spokane.

His mother, Laura Schactler, said Captain Blanchard enlisted in the Marines after high school and served two tours in Iraq before marrying and returning home to attend college on an Army R.O.T.C. scholarship. After graduating, he learned to fly Apache attack helicopters, fulfilling a boyhood dream.

Before his funeral, Ms. Schactler spent time alone with her son but did not open his coffin. But later that night, she said, her husband and two other sons did, wanting to say one last farewell.

Inside, they saw a uniform, white gloves crossed, buttons gleaming, perfect in every detail.

Ateïste word gered

'n Interressante artikel in Trouw van 24 Mei oor die pous en ateïste:

 

Paus benadrukt: Jezus redt ook atheïsten

Robin de Wever − 24/05/13, 15:00

© getty. Paus Franciscus woensdag tijdens zijn wekelijkse audiëntie.

Christus verloste met zijn kruisdood niet alleen zij die de juiste leer aanhangen. Hij stierf voor iedereen, 'zelfs de niet-gelovigen'. Met die woorden lijkt paus Franciscus - meer dan zijn voorganger - de hand uit te steken naar niet-katholieken. Atheïstische organisaties zijn enthousiast.

• Sommigen zullen zeggen dat dit niet te rijmen is met eerdere uitspraken van andere pausen. Maar dat maakt me niets uit

  Dale McGowan van de Amerikaanse 'atheïstische' liefdadigheidsorganisatie Foundation Beyond Belief

Atheïsten en christenen zitten op één lijn als ze beiden 'het goede doen', benadrukte Franciscus woensdag tijdens een mis in Rome. In zijn homilie (preek) verwees hij naar een passage in het evangelie van Marcus, waarin Jezus' discipelen worstelen met het feit dat ook niet-volgelingen demonen uitdrijven.

De discipelen waren volgens Franciscus 'een beetje intolerant' toen ze stelden dat alleen Jezus' volgelingen goede daden konden verrichten. Immers: 'we hebben allemaal de mogelijkheid om het goede te doen'.

De opvatting dat Jezus iedereen redt is bepaald niet nieuw - hij maakt al eeuwen deel uit van de rooms-katholieke theologie. Pausen leggen er echter zelden de nadruk op. In katholieke en protestantse kringen lopen de opvattingen over de verlossing bovendien sterk uiteen. Franciscus laat in het midden of niet-gelovigen ook aanspraak maken op de hemel. Die kwestie ligt in veel kerken uiterst gevoelig.

'Atheïstische' organisaties: 'goede zaak' en 'verfrissend'
Franciscus' uitspraken lijken in goede aarde te vallen bij atheïstische en humanistische organisaties. 'Het is altijd goed als mensen minder wantrouwend en angstig met elkaar omgaan', complimenteert Dale McGowan van de Amerikaanse 'atheïstische' liefdadigheidsorganisatie Foundation Beyond Belief.

'Sommigen zullen zeggen dat dit niet te rijmen is met eerdere uitspraken van andere pausen', vertelt hij aan Religion News Service. 'Maar dat maakt me niets uit.' De 'skeptische' James Randi Education Foundation noemt de uitspraken 'verfrissend'.

Franciscus vaart theologisch dezelfde koers als zijn voorganger, maar legt wel andere accenten. Benedictus waarschuwde bijvoorbeeld herhaaldelijk voor secularisme. De samenleving was volgens hem 'verbrokkeld door een manier van denken die kortzichtig is, omdat het geen acht slaat op de volle horizon van de waarheid'.

Twee soorte vrees

Daar is twee soorte van vrees in 'n mens se verhouding met God, skryf Augustinus. 

Hy gebruik die huwelik as simbool om dit te illustreer.

Die een soort vrees is soos die van 'n vrou wat bang is dat haar man weer terugkom huis toe.

Die ander soort vrees is wanneer 'n vrou bang is dat haar man nie weer huis toe sal kom nie. 

Vegskeidings, egskeidings en kindermishandeling

Hier is 'n aangrypende verhaal hoe Nederlanders die vernietigende gevolge van egskeidings hanteer. Dit is 'n moet-lees vir enige iemand wat pastorale werk doen. 

Hoe dikwels dink 'n mens aan 'n egskeiding as 'n vorm van kinder-mishandeling?

Watter besondere foto, ook.

Die verhaal kom uit Trouw van 23 Mei.  Die skakel is heel onder.  

Hulp bij vechtscheidingen faalt vaak. Jeugdzorg Noord-Holland wijst het kind een eigen voogd toe. En een kinderfoto op tafel moet de ouders tijdens gesprekken tot bedaren brengen.

 Er stopt een auto op een stil parkeerterrein. Niemand stapt uit. Een tweede auto arriveert, ook deze bestuurder blijft zitten op zijn stoel. Wel zwaait zijn achterportier open, een meisje plant haar voeten op het asfalt, een beetje aarzelend, onvast. "Dag papa", roept ze naarbinnen, "dahaag!" Langzaam loopt ze naar de eerste wagen, doet de deur open en zoent de vrouw achter het stuur. "Ha mam", zegt ze dan, "wat ben je mooi op tijd."

Dit is een scène uit een vechtscheiding, en geen buitengewone. Er zijn genoeg ouders die de aanwezigheid van hun ex op de stoep voor hun deur niet kunnen verdragen. Vandaar de 'kinderwissel' op een carpoolplaats, waar ze elkaar niet eens meer hoeven aankijken.

"Stel je dan eens voor dat je van die twee mensen houdt", zegt Bas van Dijke, projectleider vechtscheidingen bij Bureau Jeugdzorg Noord-Holland. Gezinsvoogden van zijn bureau begeleiden jaarlijks zo'n 1500 kinderen die door de kinderrechter onder toezicht zijn gesteld. In 35 procent van de gevallen - grofweg 500 kinderen - speelt vooral 'echtscheidingsproblematiek'.

Gezinsvoogd
Een vechtscheiding begint met hevige gevoelens bij twee volwassenen: woede om overspel, verdriet om verlies. Daarna volgt strijd, om geld of omgangsregeling: de exen willen zelf winnen en de ander doen verliezen. In fase 3 - zoals gedefinieerd in de escalatieladder van econoom Friedrich Glasl, een model om conflicten te beschrijven - streven de twee al lang niet meer naar een oplossing. Ze willen maar één ding: de ander vernietigen.

Het is vaak pas in deze fase dat Bureau Jeugdzorg bij een gebroken gezin betrokken raakt. De ex-partners staan elkaar al jaren (nog net niet) naar het leven, zijn in die strijd verhard. Jaarlijks zijn circa 70.000 minderjarige kinderen betrokken bij echtscheidingen - lang niet allemaal conflictueuze gelukkig. Maar bij 5000 van hen wordt de Raad voor de Kinderbescherming ingeschakeld, zoals dat ook is gebeurd bij Julian (7) en Ruben (9), de broers die zondag dood werden gevonden. Ook bij deze ouders werd wel gesproken van een vechtscheiding.

Vaak adviseert de raad om de betrokken kinderen onder toezicht te stellen. De gezinsvoogd die dat toezicht moet uitoefenen, valt niet te benijden. Want die raakt al gauw verstrikt in de exenoorlog, die via ellenlange mails, dreigende telefoontjes, advocaten en kort-gedingen wordt uitgevochten. Beide ex-partners verwachten steun van de voogd, in het begin. 'Nu gaat hij ervoor zorgen dat de kinderen niet meer naar hun vreselijke vader hoeven', veronderstelt de moeder. 'Nu gaat hij die heks van een ex mores leren!' hoopt de vader. Daar kan alleen maar teleurstelling op volgen.

"Het was voor de gezinsvoogd ontzettend ingewikkeld om niet door één van de ouders beschuldigd te worden van partijdigheid", zo beschrijft Van Dijke een van de nadelen van deze vorm van ondertoezichtstelling (OTS) - met één gezinsvoogd per gebroken gezin. De hulpverleners stonden onder grote druk, vooral tegen Kerst. "Ze zaten urenlang aan de telefoon, eerst met moeder, daarna met vader, dan belde oma weer...", vertelt Marjan Adema, regiomanager van Bureau Jeugdzorg Noord-Holland.

Diepgeworteld conflict
Deze telefoongesprekken, en alle andere inspanningen van de gezinsvoogd, leverden relatief weinig op voor wie de hoofdpersonen van het verhaal zouden moeten zijn: de zonen en dochters van vechtende exen. Natuurlijk weten gezinsvoogden dat het belang van het kind voorop moet staan, maar knokkende ouders verdringen hun kroost soms uit beeld.

Voor de Raad voor de Kinderbescherming zijn vechtscheidingen 'de moeilijkste zaken', vanwege het diepgewortelde conflict. "In de beste gevallen komt er iets meer begrip tussen de ouders", zegt gedragswetenschapper Meta Kuipers van de raad. "Of iets meer rust en acceptatie."

De Kinderombudsman concludeerde afgelopen november (in het rapport 'De ondertoezichtstelling bij omgangsproblemen') dat gedwongen hulp bij vechtscheidingen lang niet altijd een positief effect heeft. "De maatregel kan zelfs bijdragen tot verdere escalatie."

Nieuwe aanpak
Dat moest dus anders, besloot Bureau Jeugdzorg Noord-Holland zo'n twee jaar geleden. De medewerkers ontwikkelden een nieuwe aanpak, die inmiddels in 90 Haarlemse gezinnen is uitgetest en vanaf nu ook wordt toegepast bij vechtscheidingen in de rest van de provincie.

De kern is: elk gezin krijgt twéé gezinsvoogden. De ene concentreert zich volledig op het kind. "Dat weet dan ook: 'Deze gezinsvoogd is er alleen voor mij. Wat ik hem vertel, komt niet zomaar bij mijn ouders terecht'", zegt Van Dijke. Gezinsvoogd nummer 2 is er voor de ouders en heeft voor hen een heel heldere boodschap: 'Ik ben er niet om jullie conflict op te lossen, ik ga niet tussen jullie bemiddelen. Jullie kind heeft recht op een veilige opvoeding, op contact met beide ouders. Het moet ook vrijuit over de andere ouder kunnen spreken. Dát is het doel van onze gesprekken.'

Om dat te bereiken, moeten beide ouders een foto van hun kind meenemen. Die liggen tijdens de gesprekken voor hen op tafel en zijn 'heel behulpzaam' volgens Van Dijke. "Ik hoor van gezinsvoogden dat ze soms alleen maar op de tafel hoeven te wijzen, om duidelijk te maken wat de focus is." En heel soms zetten de foto's nog iets mooiers in gang. Dan neemt de moeder bijvoorbeeld een recenter beeld mee voor haar ex, die alleen over oude kiekjes van zijn dochter beschikt.

Hockeykleren
"We zeggen tegen de ouders: Wat jullie doen, je niet beheersen in het bijzijn van de kinderen, dat noemen we kindermishandeling," vertelt regiomanager Adema. "Dat shockeert ze meestal wel." En soms schudt het inzicht ze wakker. "Gezinsvoogden melden dat ze sneller de kern van het probleem te pakken krijgen." Ze spreken, dankzij de speciale 'kindergezinsvoogd', ook met meer gezag: deze hulpverlener spreekt de kinderen veel vaker dan voorheen en kan dus goed uitleggen met welke problemen zij worstelen.

Neem een achtjarig meisje, dat twee keer per maand een weekend bij haar vader is, op last van de rechter, zo staat het in de beschikking. De precieze tijden zijn daarin niet vastgelegd, dus daarover ruziën haar ouders. "In de oude situatie ging de gezinsvoogd dan een schriftelijke aanwijzing geven", zegt Van Dijke. "Zo van: het weekend duurt van 9.00 uur op zaterdag tot 19.00 uur op zondag."

Is het daarna vrede? Welnee. Want het meisje hockeyt op zaterdag, en ze heeft slechts één set hockeykleren. Haar moeder weigert die mee te geven als ze naar haar vader gaat, omdat 'die eikel' geen alimentatie betaalt. En haar vader koopt geen extra set, 'want ik heb immers geen geld'.

Met welk praktisch probleem zit hun dochter intussen - nog los van het innerlijke loyaliteitsconflict dat haar ouders met bekvechten en moddergooien veroorzaken? Dat ze twee keer per maand, als ze bij haar vader is, niet met goed fatsoen kan hockeyen. Dankzij de Noord-Hollandse aanpak kan ze nu aan haar eigen gezinsvoogd vertellen hoe verschrikkelijk vervelend ze dat vindt. Die geeft dat - met toestemming van het meisje - aan zijn collega-gezinsvoogd door, die het op zijn beurt weer op de gespreksagenda van de ouders zet. Met de vraag: Zo, hoe lossen jullie dit op?

 http://www.trouw.nl/tr/nl/4656/Jeugdzorg/article/detail/3445843/2013/05/23/Hulp-aan-kinderen-bij-vechtscheiding-kan-beter.dhtml?utm_source=dailynewsletter&utm_medium=email&utm_campaign=20130523

Vreugde of moord.

Vreugde

Waar is die vreugde in godsdiens en teologie?

Ek sit en kyk na die reaksie op die barbaarse moord op ‘n soldaat in Engeland. Die video van die moordenaar wys hom op die toneel van die moord. Hy staan uitdagend, skellend, sonder 'n teken van wroeging, swaaiende met sy bebloede hande en die slagmes waarmee hy die man se lewe sinneloos tot niet gemaak het. 

Sy gesig en lyftaal is deurtrek met woede en haat.

Hy het die moord namens die Arabiese lande as protes teen die Weste gepleeg. 

Nou keer almal dat ‘n individu nie die reeds bestaande vooroordele teen Islam en Muslims in Engeland verder aanvuur nie. Tereg. Waarom moet een mens met sy waansinnige daad 'n hele beweging kontamineer?

Die kommentator vra ‘n kundige uit die Islam uit oor sy reaksie: Wat gaan die geestelike leiers môre in die moskee vir hulle volgelinge sê?

Natuurlik, reageer die kenner, gaan hulle vir hulle volgelinge sê om dit nie te doen nie. Dit sal die simplistiese oplossinkie wees.

Maar hy is besorgd: intussen sal die imam's dag na dag met allerhande godsdienstige twiste onder mekaar besig bly.

En om hulle is ‘n see van jongmense, werkloos, verwilderd, arm en sielloos wat nooit van hulle enige leiding kry wat ‘n sinvolle lewe is. Soos die moordenaar.

Ek kyk verslae. Dit is woorde wat herkenning by my oproep.

Wat is dit wat ‘n mens geestelik ryk maak? Wat vuur jou aan tot vreugde en hou moord uit jou hart en lewe uit?

Wat laat jou in blydskap jou hande uitsteek na ander, as mense wat jou ontferming nodig het? Wat weerhou jou om bloot net die gedagte van geweld in jou innerlike te koester?

Dit is wat die man van Islam eintlik wil vra dat die imam's moet bedink en waaroor hulle met hul honger lidmate moet praat. Dit is die lewensstyl wat 'n mens onder gelowige mense wil opmerk.

Ek dink aan die gelykenis van die verlamde man in Lukas 5:17-26. Die verhaal oor daardie klomp geestelike leiers wat die huis volgepak het om oor teologiese sake met Jesus te baklei en nie die nood van die verlamde man en sy vriende kon raaksien nie. Hulle kyk skoon verby die geestelike armoede, die gebrokenheid, die vernieling van die verlamde.

Die skare sien dit raak: die vroom haarklowery. 

Daarteenoor sien hulle hoe Jesus, onbevrees, iets heel anders as die Fariesërs sê: God sien jou geestelike lyding, jou vernieling raak en wil jou daaruit oplig. God maak jou heel, gee aan jou lewe sin. Jy is nie minder belangrik as al ons mooi, groot, vroom uitsprake oor wat God wil hê en wie almal eintlik namens God mag optree nie.

Jesus reik uit na die man. Hy sien 'n mens voor hom en wil met die mens 'n genesende verhouding aanknoop. Hy wil die man weer die vreugde van lewe in al sy rykheid laat ervaar. 

Die skare sien hierdie ontferming. En hulle weet: dit is hoekom ons vandag hierheen gekom het. Hulle word in hul geestelike nood bevestig: uit behoefte na erkenning, na ontferming, het hulle van oraloor gestroom na die Man wat vernielde harte herken en kan lees. En kan genees.

Hulle voel dit aan: Goedheid, vergewensgesindheid, uitreik na ander met ‘n gees van omgee is suiwer goddelik. Dit is die Mysterium tremendum et fascinosum. Lukas skryf hoe dit hulle tot ontsag gedryf het. Hulle sidder eintlik daarvoor: dit is byna te groot om waar te wees – om so argeloos te kan vergewe, soos net God kan doen en soos mense nie wil doen nie. 

Maar hulle staan ook in verwondering, voel aangetrokke daartoe: so wil hulle wees. By so iemand hoort hulle tuis. Dit tel hulle op, maak die lewe vir hulle die moeite werd. Dit bring vreugde om by soveel goedheid te kan wees.

Saam, word die skare, die klomp mense, van alle soorte en windrigtings,  gevul met ‘n vreugde wat alle verstand en verstaan te bowe gaan. Dat sulke Goedheid so naby onder hulle kom woon, steek vure van vreugde in harte aan. 

Daarom “verheerlik” hulle God. Hulle is bly. Opgewonde. Hulle ontdek hoe goed die lewe is. Hulle sien in die eenvoudige daad van solidariteit met vreugde hoe God aan die werk is onder hulle. Saam verheerlik hulle God, die Verborgene, die Mysterium tremendum et fascinosum. Verklaar kan ‘n mens die goedheid nie. Verwonder kan jy jou daaroor.

En bly wees. 

 

Waarom het godsdiens so vreugdeloos geraak? En dit terwyl hierdie wonder-wekkende Verborge goddelikheid onder mense kan woon en werk – as hulle alleen maar hul hart daarvoor oopmaak en hul hart van ons eie, bitter, kleingeestelike hatighede en redeneringe reinig. 

Dit kom natuurlik nie natuurlik nie. Die geestelike leiers praat nie altyd sommer net maklik daaroor nie. Dit is makliker om in ou, tradisionele waarhede vas te val. Dit kos 'n man van God, 'n Mens wat goedheid verstaan, Iemand wat bereid is om deurboor te word om te wys hoe belangrik sulke hartsake vir God is, om mense daaraan te herinner.

 

Ontferming skep ontferming. (2).

Die verhaal van die genesing van die verlamde man (Lukas 5:17-26) wat deur sy vriende deur die dak tot voor Jesus neergelaat word, gaan nie eintlik oor die genesing en die wonder nie. Die slim godsdienstige leiers is eerder oor iets anders kwaad: Net God, en nie Jesus nie, kan tog sondes vergewe!

Hulle is verontwaardig.

So stilweg in hulle harte tob hulle oor hul geloofskwessies, so stilweg in hulle harte.

Hulle harte is ongedurig. Hier is, vir hulle diep teologiese kwessies en groot vroomheid op die spel.

Hulle sien nie die verlamde man se nood raak nie.

Hulle wil Jesus mooi op sy plek sit en hou. Hulle koester hul teenkanting en hul afkeer aan Jesus diep in hulle harte. 

Maar Jesus sien die "redeneringe" in hul innerlike raak. 

Hy ruk die masker af.  Die godsdienstige leiers is die teenpool van die vriende wat so deur die man se nood aangegryp is en so seker weet dat Jesus hom kan genees, dat hulle dakke oopbreek om hom by Jesus uit te kry. Die fariseërs word nie deur die nood van die man gedryf nie. Hulle voel niks vir mense wat dakke oopbreek uit radeloosheid om 'n vriend te help nie.

Die twispunt en die fokus van die verhaal is dat Jesus sondes vergewe. 

Die wonder, die ontsagwekkende is dat hy dit vir die verlamde man gee. Lank voordat Jesus die verlamde man laat opstaan, val die lig helder op die vergifnis-woorde van Jesus. Dit is waaroor die verhaal gaan.

Op die manier word dit 'n verhaal oor ontferming: God wat pure verniet vir mense omgee, ongeag hul ellendige verlede. 

En Jesus bevind homself aan die kant van die vriende van die verlamde man. Hy sien die nood van die man raak. Meer nog, Hy is diep geraak toe Hy sien dat die vriende van die man met soveel ontferming en passie vir die verlamde al die pad dra net sodat hy tog genees kan word.

Jesus die Ontfermer word deur ontfermende harte tot die daad aangevuur.

En die mense wat toe die verloop van die gebeure bekyk en aansien, is aangegryp: hulle verheerlik God, maar is ook met vrees vervul. Hulle het ongelooflike dinge gesien. Hulle staan verstom voor die mag van ontferming. Hulle weet dit is bonatuurlik, dit kom nie uit mense se harte nie. In mense se harte broei daar eerder, soos by die godsdienstige leiers,  allerhande slimmighede en afstand van God. Maar van God se kant, heeltemal onvoorstelbaar, kom net uitreiking, aanraking, ontferming en omgee.

Dit is die wonder. 

Wanneer ander se geloof jou red... Oor die doop.

 
Dit is min dat 'n mens skilderye sien waar die eintlik fokus van die genesing van die verlamde man weergegee word. Hier is een.
 

Die genesing van die verlamde man wat in Lukas 5:17-26 vertel word, is vir sommige mense ‘n gaap-gaap verhaal. ‘n Outydse verhaal waarin Jesus ‘n man genees en almal is beïndruk daarmee, lyk dit soms. In ons tyd nie juis opwindende leesstof nie.

Lees mens noukeuriger, is dit 'n ander storie. 

Dit is nogal ‘n merkwaardige prentjie: Van heinde en verre, sê Lukas, sak al die belangrike manne van die land op Jesus toe. Dis behoorlik ‘n samedromming. Hulle kom uit elke liewe dorpie uit Galilea en Judea. Maar, voeg Lukas by, ook uit Jerusalem. Uit die ver hoeke en uit die hart van die Joodse establishment daag die manne op om te kom “kyk” na Jesus.

Dit is die konteks. Indrukwekkend. Dis hoë manne, hierdie ouens, formidabel. 

Lukas se luisteraars spits hulle ore. Kom hier groot dinge?

Lukas weet: hier is godsdienstige manne, hulle gaan godsdienstige sake bedink en bespreek. Hulle wil Jesus mooi ondersoek. 

Uit die konteks van die verhaal kan ‘n mens dus aflei dat ons op ‘n twispunt en op ‘n geskil afstuur. 

Die verhaal kry koers: ‘n paar manne sukkel om iemand op ‘n bed by Jesus uit te kry. Dit is behoorlik ‘n samedromming. Die Fariseërs en skrifgeleerdes sit die plek tjok. En dan is daar ook nog ‘n skare. Die plek is vol. Maar dit keer nie die soekende mense nie. Biddende verlange. Hulle is vasbyt-manne wat hul vriend, die verlamde, dra. Die skare stuit hulle nie. Hulle bedink ‘n plan en laat hom sowaar deur die dak tot voor Jesus se voete sak. Hulle laat niks in hulle pad staan om die man by Jesus uit te kry nie. Hulle laat nie ‘n steen onaangeroer sodat hul vriend by Jesus uiteindelik ‘n nuwe lewe kan kry nie. Hulle glo dit met hulle hele hart. 

Dan kom daar die merkwaardige, onvoorstelbare oomblik. Jesus sien nie die verlamde man raak nie. Hy kyk verby hom en merk hulle, die vriende, daar op die dak, op. 

Jesus kyk dus eerder na die manne wat die bed dra, sien hulle geloof raak (ἰδὼν τὴν πίστιν αὐτῶν). En dan, summier, sommer so, vergewe hy sowaar die verlamde man se sonde (Lukas 5:19). Bloot omdat sy vriende soveel vir hom omgegee het en soveel vertroue op Jesus gehad het. 

Wat ‘n vreemde begin, dink ons, die individualiste van ons tyd wat so opreg wil wys hoe ons God lief het en hoe ons moet glo voor ons gedoop kan word. 

‘n Man,  in totale kontras hiermee, kry ‘n nuwe lewe op grond van sy vriende se geloof. En dit alles begin by sondevergifnis wat aan hom op ander se verdienste geskenk word. 

Wenkbroue in elke stad van die wêreld oor baie eeue lig flink na bo. Jou sondes vergewe omdat jou vriende soveel geloof het? Ek kan dink dat ‘n paar flink teologiese breine swaar peil aan hierdie onortodokse oomblik. 

Die opmerking oor die waarde van vriende se geloof vir ‘n mens het, anders as in moderne kommentare, al die groot breine van die kerkvaders besig gehou – tot by Luther en Calvyn, wat heelwat daaroor geskryf het. (Sien Frederick Bruner, Matthew: The Christbook, Matthew 1-12, 414-415). 

Ambrosius skryf hieroor: “Dit is ‘n merkwaardige God wat deur die verdienste van sommige mense aan ander sy genade kan skenk. As jy twyfel aan die vergifnis van groot sonde, hou vas aan almal wat bid, aan die kerk.”

Die waarde van gemeenskaplike geloof vir ‘n mens is duidelik geïllustreer. Wat jou vriende, jou familie, jou ouers glo, kan jou lewe verander. 

En wie nie deur een vers oortuig wil word nie, kan gerus kyk na Matteus 15:28 en Jakobus 5:15. 

Plofstof… 

Ek dink onwillekeurig aan al die gestryery oor die kinder- en grootdoop. Netjies laat tuimel hierdie gedeelte al die slim gedagtes oor die grootdoop in duie. Dit is nie die man se geloof wat hom laat gesond word nie. Die vergifnis en genesing is God se gawe aan hom deur die onvoorstelbare weg van sy vriende se moedige geloof. 

Maar dit is nog net die begin van die verhaal. Meer later.

Celebrities: ons dwelms

Bono

In vanoggend se NYT is daar ‘n besondere stuk oor celebrities, soos hulle bekend staan – ook in ons ongelukkige sepies wat saans die kultuur van ons tyd diep in die verste hoekies van ons land inburger. So dominant word hierdie kultuur van vermaak en so verslawend, dat ‘n mens nie sekere byeenkomste kan reël nie, nie bymekaar kan kuier nie, nie jou besoeke kan afhandel nie en niks gedoen kry nie.

Hier is nou die ontmaskerende skrywe van George Packer wat wys hoe die volgeling van die celebrities in die proses besig is om hul eie drome op te gee en net verder in die moeras van ons tyd wegsink – daardie moeras waaruit ons wil wegkom wanneer ons saans, moeg, gedaan, arm, besteeld, bedriegd en sonder veel moed voor ons skerms neersak om “vermaak” te word. Hier is baie stof vir spiritualiteit om oor na te dink:

THE Roaring ’20s was the decade when modern celebrity was invented in America. F. Scott Fitzgerald’s “Great Gatsby” is full of magazine spreads of tennis players and socialites, popular song lyrics, movie stars, paparazzi, gangsters and sports scandals — machine-made by technology, advertising and public relations. Gatsby, a mysterious bootlegger who makes a meteoric ascent from Midwestern obscurity to the palatial splendor of West Egg, exemplifies one part of the celebrity code: it’s inherently illicit. Fitzgerald intuited that, with the old restraining deities of the 19th century dead and his generation’s faith in man shaken by World War I, celebrities were the new household gods.

What are celebrities, after all? They dominate the landscape, like giant monuments to aspiration, fulfillment and overreach. They are as intimate as they are grand, and they offer themselves for worship by ordinary people searching for a suitable object of devotion. But in times of widespread opportunity, the distance between gods and mortals closes, the monuments shrink closer to human size and the centrality of celebrities in the culture recedes. They loom larger in times like now, when inequality is soaring and trust in institutions — governments, corporations, schools, the press — is falling.

The Depression that ended Fitzgerald’s Jazz Age yielded to a new order that might be called the Roosevelt Republic. In the quarter-century after World War II, the country established collective structures, not individual monuments, that channeled the aspirations of ordinary people: state universities, progressive taxation, interstate highways, collective bargaining, health insurance for the elderly, credible news organizations.

One virtue of those hated things called bureaucracies is that they oblige everyone to follow a common set of rules, regardless of station or background; they are inherently equalizing. Books like William H. Whyte’s “Organization Man” and C. Wright Mills’s “White Collar” warned of the loss of individual identity, but those middle-class anxieties were possible only because of the great leveling. The “stars” continued to fascinate, especially with the arrival of TV, but they were not essential. Henry Fonda, Barbara Stanwyck, Bette Davis, Jimmy Stewart, Perry Como, Joe DiMaggio, Jack Paar, Doris Day and Dick Clark rose with Americans — not from them — and their successes and screw-ups were a sideshow, not the main event.

Our age is lousy with celebrities. They can be found in every sector of society, including ones that seem less than glamorous. We have celebrity bankers (Jamie Dimon), computer engineers (Sergey Brin), real estate developers/conspiracy theorists (Donald J. Trump), media executives (Arianna Huffington), journalists (Anderson Cooper), mayors (Cory A. Booker), economists (Jeffrey D. Sachs), biologists (J. Craig Venter) and chefs (Mario Batali).

There is a quality of self-invention to their rise: Mark Zuckerberg went from awkward geek to the subject of a Hollywood hit; Shawn Carter turned into Jay-Z; Martha Kostyra became Martha Stewart, and then Martha Stewart Living. The person evolves into a persona, then a brand, then an empire, with the business imperative of grow or die — a process of expansion and commodification that transgresses boundaries by substituting celebrity for institutions. Instead of robust public education, we have Mr. Zuckerberg’s “rescue” of Newark’s schools. Instead of a vibrant literary culture, we have Oprah’s book club. Instead of investments in public health, we have the Gates Foundation. Celebrities either buy institutions, or “disrupt” them.

After all, if you are the institution, you don’t need to play by its rules. Mr. Zuckerberg’s foundation myth begins with a disciplinary proceeding at Harvard, which leads him to drop out and found a company whose motto is “Move fast and break things.” Jay-Z’s history as a crack dealer isn’t just a hard-luck story — it’s celebrated by fans (and not least himself) as an early sign of hustle and smarts. Martha Stewart’s jail time for perjury merely proved that her will to win was indomitable. These new celebrities are all more or less start-up entrepreneurs, and they live by the hacker’s code: ask forgiveness, not permission.

The obsession with celebrities goes far beyond supermarket tabloids, gossip Web sites and reality TV. It obliterates old distinctions between high and low culture, serious and trivial endeavors, profit making and philanthropy, leading to the phenomenon of being famous for being famous. An activist singer (Bono) is given a lucrative role in Facebook’s initial public offering. A patrician politician (Al Gore) becomes a plutocratic media executive and tech investor. One of America’s richest men (Michael R. Bloomberg) rules its largest city.

This jet-setting, Davos-attending crowd constitutes its own superclass, who hang out at the same TED talks, big-idea conferences and fund-raising galas, appear on the same talk shows, invest in one another’s projects, wear one another’s brand apparel, champion one another’s causes, marry and cheat on one another. “The New Digital Age,” the new guide to the future by Eric Schmidt and Jared Cohen of Google, carries blurbs from such technology experts as Henry A. Kissinger and Tony Blair. The inevitable next step is for Kim Kardashian to sit on the board of a tech start-up, host a global-poverty-awareness event and write a book on behavioral neuroscience.

This new kind of celebrity is the ultimate costume ball, far more exclusive and decadent than even the most potent magnates of Hollywood’s studio era could have dreamed up. Their superficial diversity dangles before us the myth that in America, anything is possible — even as the American dream quietly dies, a victim of the calcification of a class system that is nearly hereditary.

As mindless diversions from a sluggish economy and chronic malaise, the new aristocrats play a useful role. But their advent suggests that, after decades of widening income gaps, unequal distributions of opportunity and reward, and corroding public institutions, we have gone back to Gatsby’s time — or something far more perverse. The celebrity monuments of our age have grown so huge that they dwarf the aspirations of ordinary people, who are asked to yield their dreams to the gods: to flash their favorite singer’s corporate logo at concerts, to pour open their lives (and data) on Facebook, to adopt Apple as a lifestyle. We know our stars aren’t inviting us to think we can be just like them. Their success is based on leaving the rest of us behind.