Nouwen het sy
bekende boek oor die verlore seun geskryf nadat hy heel onverwags op 'n dag die
skildery gesien het wat Rembrandt oor die gelykenis van Lukas 15 gemaak
het.
Hy skryf hoe
spesiaal die ervaring was. Hy het die skildery die eerste keer in die kantoor
van 'n vriendin gesien: "Onverwags" val sy oog daarop. Hy kon sy
"oë nie daarvan afhou nie" en was "betower" deur wat hy
gesien.
Die skildery, skryf
hy spesifiek, het hom iewers in sy hart geraak waar hy nog nooit voorheen
geraak het nie.
Hy het nooit kon
dink, begin hy hierdie bekende boek, watter uitgebreide geestelike avontuur die
skildery in sy lewe aan die gang sou sit nie.
En deur hom en veral
deur sy boek het vele mense oor die wêreld sy avontuur met hom gedeel en selfs
bewus geword van wat spiritualiteit is.
Spiritualiteit gaan
oor innerlike aanraking, ervaring en omvorming.
Dit kan kom deur lees van die Bybel, luister na 'n preek, ervaring van
'n lied of 'n spesiale ritueel.
Of dit kan gebeur
wanneer 'n mens na 'n skildery kyk, 'n boek lees of iets moois sien.
In 'n onlangse
Speling word 'n hele volume van die tydskrif bestee aan hoe beeldende kuns 'n
mens kan "besiel."
Terwyl 'n skildery
soos Rembrandt s'n oor die verlore seun 'n hele geestelike avontuur aan die
gang kan sit, hoef dit nie altyd net uitdruklike godsdienstige kuns te wees wat
'n mens aanraak en verander nie.
Deesdae is dit juis
die meer verborge vorme van kuns wat mense aangryp, skryf die redakteure van
Speling. Dit is waar dat party kunsstukke vir 'n kyker vertel van geestelike
ervaringe van die kunstenaar wat boeiend en selfs aangrypend kan wees. Maar
daar is ook gevalle waar die godsdienstige boodskap nie so vanselfsprekend is
nie, maar wat tog 'n mens geestelik aanraak. In so 'n geval gee 'n mens selfs meer
aandag om die dieper insigte te kan ervaar.
Soms, skryf hulle,
kan dit selfs gebeur dat 'n mens 'n stuk kuns sien wat die skrywer nie
noodwendig as godsdienstig kuns gemaak het nie. Maar mense kan daarna kyk met
groot aandag omdat dit hulle aanraak en verander. 'n Kunstuk is immers nie net
wat die maker daarvan maak nie, maar ook wat die kyker daaroor beleef. Deur die
aanraking dink die kyker na, word sy/haar belangstelling verder geprikkel en
word daar in sy of haar verbeelding verskillende insigte gevorm - heel anders
as wat 'n skrywer ooit kon droom.
Maar die wonderlike
van hierdie proses is dat die kyker in die ervaring gebring word tot 'n dieper
ervaring van hom/haarself. 'n Mens ontdek iets van jouself wat jy vroeër nie van
jouself herken of geweet of beleef het nie. Jy kom "nader aan
jouself", skryf die redakteure. Dit maak iets in 'n mens los: jy word
geprikkel om dieper na te dink, jy word geskok, jy word nuuskierig, onrustig of
dalk selfs stil. Jy word dalk ook kwaad, maar dit kan ook gebeur dat jy glimlag
- of innerlike vrede ervaar, of opgewonde raak omdat jy besef dat jy 'n
ervaring het wat jou lewe in 'n nuwe rigting stuur.
Kuns kan 'n mens se
lewe aanraak en 'n geestelike ervaring word.
