Die wintertye in ons geestelike reis.

In ons konferensie verlede week het een van die deelnemers heel onverwags afgewyk van sy slim referaat om te praat oor die diepe pessimisme wat daar tans onder inwoners van Europa heers. Mense het nie meer hoop nie, het hy gesê en niemand veg meer daarteen nie. Hoe meer mense daaroor praat, hoe groter word die pessimisme. Dit is soos 'n bose sirkelgang waarin ons opgevang is.

En dit in Europa! Die land van melk en heuning. Mense uit arm lande sou alles opoffer om hier te kon leef. Hulle stroom onwettig oor die see en die land om by die vleispotte te kom aansit. Hulle loop oor van bruisende hoop op 'n beter lewe, as hulle maar net hier kan inkom. Blykbaar kan al die voorspoed wat ander mense van ander lande begeer nie vir die inwoners van hierdie lande die sekuriteit en geluk bied wat hulle verlang nie.

Dit val my ook op.

Die pessimisme het met die ekonomiese situasie te doen. Die resessie het mense hard geslaan. Baie het hul werk verloor. Dit het te doen met ons planeet: die wêreld gaan sienderoë tot niet. Dit het te doen met die politiek. Ons verteenwoordigers is kansvatters, ons is leierloos, die korrupsie deursyfer die hoogste raadsale van die land, mense maak leë beloftes. Maar dit het ook te doen met godsdiens. Die kerke staan dikwels leeg. En waar hulle vol is, is dit ‘n godsdiens wat op eie belang of oorlewing ingestel is.

Daar is diepe pessimisme in ons wêreld. Daar is duidelik nie maklike oplossings nie.

Maar dink net oor hierdie pessimisme: ons het in ons tyd alles wat ons hart begeer: tegnologie, besittings, opvoeding, katedrale. Maar al hierdie dinge beskerm ons nie teen ontnugtering nie. In die donker siel van die nag het ons nie iets om op terug te val en om ons teen wanhoop te beskerm nie.

Wat sal ons aan die gang hou? As al ons prestasies, besittings, instellings en voorregte ons in die steek laat, wat sal oorbly?

Hieroor sal 'n mens baie kan praat. Maklike antwoorde sal nie sommer uit die mou geruk word nie.

Dit is byvoorbeeld in hierdie tyd dat ons die Bybelse boodskap van genade moet vashou - die boodskap dat God naby aan ons kom om vir ons die sekuriteit van onverganklike liefde en goddelike teenwoordigheid te gee. Ons leer tans die goeie les dat geluk binne-in ons te vind is en nie aan uiterlike dinge gekoppel is nie. Geluk is durend, dit bly by ons ondanks ons omstandighede. Dit woon in almal wat begryp dat ‘n vervullende verhouding met God die belangrikste is wat met ‘n mens kan gebeur. Om in ‘n verhouding met die liefdevolle God te staan, is wat werklik tel. En as ons dit nog nie ervaar nie of as ons dit verloor het, moet ons daarop wag, daarvoor soek, ons instel daarop. Dit maak nie sin om op te gee op die Liefde nie. Daar is niks groters en skoner as die Liefde nie. Hulle wat glo en hoop sal nie teleurgestel word nie.

Maar dit is net die een kant van die saak. Die ander kant het te doen met die vraag of dit dan so sleg is dat ons by tye ook pessimisties raak.

Om gelowig te wees, beteken nie dat ons almal optimiste moet wees nie. Die alternatief op pessimisme is nie dat almal noodwendig met gelukkige glimlagte op hul gesigte moet rondloop nie. Dit kan wel gebeur. En daar is inderdaad sommige gelowige mense wat so vrolik en konstant vreugdevol in hul geloofservaring kan wees.

Maar, soos Rahner geskryf het, naas hierdie sonnige, somer-gelowiges, is daar ook mense wat winter-gelowiges is. Hulle is nie noodwendig pessimiste of geniet dit nie om morbied te wees nie. Maar hulle het 'n oog vir die koue kant van die lewe. Hulle herken die winter-tye in ‘n mens se lewe of in in die lewe van ‘n gemeenskap of in die wêreld. Hulle voel dit aan, hulle trek hulle dit aan en hulle stel hulle daarop in. Daarmee word hul geloof getoets teen die koue aanslag van die donker tye. En wanneer hierdie wintertye aanbreek, is hulle voorbereid. Hulle kan die uitdaging van die wintertye herken en aanpak.

Die wintertye kan die tye van uitdaging wees. Miskien moet elke mens iewers in sy of haar geloofsreis oplet op die wintertye. As ons daarop let en ons daarop instel, kan ons net met 'n warm baadjie die donker nag in om die koue te trotseer. Immers, die Seun was ook aan 'n koue kruis vasgenael. Op die vooraand van sy wonderbare opstanding.