Jy reis nooit alleen nie: oor die skepping en kultuur

Ons het vasgebyt en vir ons Eurail-kaartjies gekoop om die konferensie in Leuven by te woon, ook omdat ons later die maand by 'n tweede konferensie in Innsbruck moet uitkom. Tussen-in is dit ook nog vasbyt aan al die voorbereiding aan my referate.

Maar tussen-in is daar die goeie tye om bietjie af te neem en mooi dinge te sien. Dus besluit ons om die "scenic route," die pragroete, al langs die Ryn na Leuven te neem. Uiteindelik baat die Eurail-kaartjie ons en boonop ry jy dan nog op enige trein in eersteklas. Nie te versmaai nie. Veral nie as jy origens maar met die minimum moet leef, al die boeke en aardse gemaklikhede is mos tuis gelaat.

Dus pak ons die 8 uur lange rit aan, want jy moet bietjie afwyk van die vinnige roete. Dit word 'n dag om net bloot te geniet, hierdie dag langs die Ryn af. Ek neem foto's met my nuwe kamera, self 'n tegnologiese wonder in eie reg. Die geheue moet iets kry om op terug te val, om die visualiteit te kan herbesoek.

Die Ryn is glo 1320 kilometer lank. Breed, stil, sag-vloeiend, kronkel dit swaai-swaai deur sy eie valleie, met kastele so nou en dan spoggerig op 'n bergtop en lappe wingerde, wat nou in die laat-somer nog groen uitbot.

God se skepping, dink ek, terwyl ek terugsit. Hoe bring dit 'n mens nie maar telkens weer tot verwondering nie.

En ook hier is die teenwoordigheid van die mens oorweldigend intrusief. Wie is ons om te kla, hier waar ons ook maar in ons sneltrein met groot gemak die skoonheid indrink? Daar is groot kampplekke getjok en blok met luukse karavane regs langs die breë rivier. Oral draf, fiets en wandel mense, terwyl, met ons terugrit oor die naweek, enorme toeristebusse nog kykers en genieters aanry.

En op die rivier self, lang, smal bote, soms sommer so getweeling (sien foto), kortetjies, uitstalleriges, kano's. Die mens wil maar altyd wys hy's baas.

En tog, ten spyte van die intrusie, merk jy die groter Hand wat skoonheid skryf.

Ek is tevrede. Ek voel bevoorreg.

En toe, op 'n stadium, sonder om dit te verwag, vlieg ons trein warts verby 'n groot bord: Lorelei. Ek gryp my kamera om 'n foto te neem, want dadelik kom groot gedagtes by my terug. Dis nie net Jan F. Celliers se woorde nie (oor daardie ou nooientjie "van wêreldse modetjies vry"! waarvan daar, helaas, of dalk gelukkig [?] ook nog vandag maar min is), maar dis al die ander F.A.K. liedjies wat skielik ook by my opkom. En die koffiehuis-aande (wie onthou dit nog?), die skool se "sangklasse," die eisteddfodds, 'n hele kultuur.

Die reis langs die Ryn vat my ver terug, Afrika toe, na die moedertaal, die digters "van weleer", die ou tye. Jy reis nooit alleen nie. Waar God uithaal en wys word mense oor lande en kulture geboei en gebring om te sing.


DAAR GAAN UIT VERGANGE SE DAE

Woorde: JAN F.E. CELLIERS
Musiek: "Die Loreley", FRIEDRICH SILCHER, 1883; verwerk: DIRKIE DE VILLIERS

Daar gaan uit vergange se dae 'n beeld voor my oë verby;
my hart is met weemoed geslae, maar voel tog ook rustig en bly.
Die windjie roer sag deur die bome, die weste se glanse verdwyn;
die berge, verlore in drome, staan ver in die aandsonneskyn.

Die mooiste jong nooi'ntjie is myne, vanaand is my hart weer by haar.
Haar oë, die sagste, die reine, is, net soos haar wese, so waar,
eenvoudig en waar soos die velde, van wêreldse modetjies vry.
Nie één is te kry nie, of selde, soos sy, daardie nooi'ntjie van my.

O, kan ek die smart nie meer dra nie van skeiding se lang, lange dag,
dan hoor ek 'n stem: "Moenie kla nie", en sien 'n lief mondjie se lag,
dan lees ek betowerd die tale, in oë so diep en so trou:
"Hier ver oor die berge en dale, is ene wat wag, net vir jou".