-->
Die rivier voor ons huis het, soos ‘n mens, sy vele gesigte.
Die rivier voor ons huis het, soos ‘n mens, sy vele gesigte.
In
die somer loop hy drupsgewys en geduldig verby. Skaars ‘n stroompie. Deur die
nag, as alles tot rus gekom het, luister ons na die gekabbel as ‘n kalmerende nagstem,
‘n teken van God se skepping wat sy gang rustig gaan, veilig in God se hande.
In
die winter, met die tiendae-reën, word dit ‘n siedende stroom water. Dit is ‘n
dolle gejaag. ‘n Mens staan verwonderd oor die kragte wat in die omgewing
opgesluit lê. Hoe sterk kan God se wêreld tog word.
In
die herfs val die blare, goud van ouderdom, van die bome, maak ‘n ryk tapyt op
die walle of dryf liggies op die water, klein seilbootjies, iewers heen weg.
Lente-tyd
begin die winter-storms bedaar, die dae word sonniger, die rivier kry sy glans
terug en sy walle trek die lewe uit die waters groen in hul grasse en blare in.
Die
rivier is ‘n teenwoordigheid. ‘n Vriend wat met ons praat, ons gerusstel, ons
dae koel hou, ons plek skoonmaak, ons herinner aan die gang van die skepping,
aan geboorte, groei, oud-word, doodgaan en die nuwe lewe. Siklusse van
skoonheid, van alomteenwoordige lewe.
Maar
tye is nie goed nie.
In
hierdie somermaande hoor ek pyn in sy stem. Hy kreun onder die hope vullis wat
mense kom op sy walle kom stort het.
Iemand
het ‘n plek gesoek om vinnig ‘n hoop vullis weg te gooi. En wat is makliker as
hierdie wal, onder die bome, waar “niemand” dit sien nie. Op die walle smyt
mense hul papiere, hul sakke en selfs hul matrasse. Die morsige hand van die
mensdom ontsien veral nie die omgewing nie. Ons plek lyk siek, vuil, bemors en
verniel.
Ek
bel die munisipaliteit. Hulle kom uiteindelik ‘n kolletjie skoonmaak, maar laat
die res van die area, vrot onder die vuilgoed, onaangeraak. Dit is maar net nog
‘n werkie. Die oog is op die horlosie en die een aangemelde en uitgewysde hopie
gemors. Hulle kyk nie verder nie, hulle hoor nie die gehuil nie, hulle kan nie
omgee nie.
Wie
sien nou al die vuilgoed tog?
Ekologiese
spiritualiteit, skryf Waaijman, skiet wortel daar waar mense ‘n verhouding van
verantwoordelikheid teenoor die skepping ontwikkel. Sommige skrywers ervaar die
verhouding so intens dat hulle skryf hoe die skepping vrees, hoe dit roep en
smeek. Die natuur het vir hulle gevoelens. Hulle hoor dat dit vra om vriendelik
behandel te word.
Ander
mense se ekologiese spiritualiteit berus op ‘n gevoel van afhanklikheid met die
natuur. Hulle weet die lewe is ‘n groot geheel: die mens deel daaraan. Die mens
het ‘n beskeie plek in die geheel en moet omgee en deel met ander, ook die
skepping, wat daarvan deel is. Want wie die geheel ombring, sny eie keel af.
Nog
ander dink aan die natuur metafories as ‘n persoon. Jy word ‘n vriend, ‘n
vennoot, ‘n mede-skepsel wat omgee. Jy kan nie ongesiens sien hoe die ander
kwaad aangedoen word nie.
Daar
is dus in ekologiese spiritualiteit ‘n bewussyn dat ons deel is van ‘n groter
geheel waarin al die dele met mekaar verbind is. Elke deel is waardevol. Die
mens en die natuur staan in kontinuïteit met mekaar. God gee diep om vir al die
vorme van lewe wat in hierdie groter geheel saamgebind is. En wie God ken, leef
met dieselfde passie.
Daar
is dus ‘n intrinsieke verhouding tussen skepping en mens. Dit beteken dat die
mens verantwoordelikheid vir die skepping het. ‘n Mens doen verantwoording oor
hul gedrag en optrede aan die natuur en aan die nageslag.
Mense
besit nie die natuur nie. Hulle kan nie maar aan die natuur doen wat hulle wil
nie.
Die
mens sorg vir en versorg die natuur. Hulle bewaar die natuur as mede-skepping.
Daarom
bestaan die geestelike reis uit protes teen die vernieling van die natuur. Om
spiritueel te wees, beteken ook om die kosbaarheid van die natuur te herken en
te bewaar.
