Yster
slyp yster is die idioom wat die Joodse rabbi’s aangehaal het om hul leerlinge
aan te moedig om ‘n skerp brein te ontwikkel deur intense debat met mekaar.
Heftig was inderdaad die manier waarop hulle met mekaar geargumenteer het. Hulle het mekaar nie sagkens behandel as dit by
die uitleg van die wet en die wil van God gekom het nie. Hulle beveg mekaar met
insig teen insig.
En
tog het hulle mekaar altyd eerbiedig. Dit was, soos Waaijman skryf, ‘n
geveg binne die arena van vrede. Hulle
was opponente, maar het mekaar nooit opgegee nie.
Om
van mekaar te verskil, is deel van God se openbaring, het hulle geredeneer.
‘n
Sonderlinge verhaal gee ‘n mens meer agtergrond hieroor: Die twee beroemde
skole van Hillel en Sjammai het byvoorbeeld oor meer as driehonderd sake
meningsverskil gehad. Oor een onderwerp het hulle byvoorbeeld vir drie jaar
baklei. Die een groep het beweer dat hulle eie siening reg is, terwyl die ander
groep ook aanspraak daarop gemaak het dat hulle interpretasie in lyn is met die
heilige geskrifte.
Maar,
so word vertel, ‘n goddelike stem het uit die hemel gekom en gesê: “Beide sienings is woorde
van die lewende God.”
Juis as verskillende sienings is hulle die Woord van die
Here.
Hoe
nou gemaak? Kan 'n mens dan nooit weet of iemand reg is en die ander een verkeerd is nie?
Daar is ‘n boeiende antwoord wat lui dat die skool van Hillel tog
met die heilige tradisie ooreenstem en dus reg is. Die rede is eenvoudig: die volgelinge van
Hillel is vriendeliker en nederiger. Hulle ondersoek hul eie uitsprake, maar
gee ook aandag aan die sieninge van hul opponente, die skool van Sjammai. Hulle
het selfs die uitsprake van Sjammai se leerlinge voor hul eie genoem.
Die
mening van die skool wat meer geestelik is, is uiteindelik as die meer
betroubare interpretasie beskou. Dit is nie net die opinie van die ander wat
tel nie, maar ook die geestelike kwaliteit van daardie persoon.
Hoe, dus, onderskei 'n mens die wil van God? Deur, sê die rabbi's, fyn te kyk na al die argumente, maar ook na die persoon agter die argumente!
