Ek voel 'n diepe liefde vir daardie gesig. Oor die mistieke liefde

Ek lees hier in Wenen die boek “Silence” van die bekende Japannese skrywer Shusaku Endo wat al dikwels vir die Nobelprys genomineer was. Sy besondere geskiedenis as Japannees wat katoliek in Japan grootgeword het is bespreek in Philip Yancey se boek oor hom (Japan's Faithful Judas).

Sien die bespreking van Yancey se boek by http://michellan.multiply.com/journal/item/26

Endo se boek gaan oor die verskriklik wrede en suksesvolle vervolginge van katolieke sendelinge in Japan in die sestiende en sewentiende eeu wat die bloeiende Christendom op die eiland feitlik volledig uitgeroei het. In die eerste hoofstuk vertel een van die priesters wat op pad terug is na Japan om die Christene daar te ondersteun en een van hul priesters te soek, Sebastian Rodriguez, van sy gevoelens op die eiland Macao waar hulle oorbly, aan die vooraand van hul lewensgevaarlike reis.

Hy dink na oor die opgestane Jesus se woorde aan sy dissipels: “Gaan na alle nasies en verkondig die evangelie aan almal. Wie glo en gedoop word, sal gered word en wie nie glo nie, sal veroordeel word.” Hy, skryf Endo in sy naam, sien Jesus se gesig voor hom terwyl hy hierdie opdrag gehoorsaam. Dan vervolg hy: Hoe het Christus gelyk? Die Bybel vertel dit nie vir ons nie. Die eerste Christene sien Jesus as Herder met ‘n kort mantel. Met sy een hand hou hy ‘n lam en met die ander hand sy staf. Hierdie figuur is bekend onder baie mense want dit is dieselfde beeld wat baie mense reflekteer. Dit is hoe die eerste Christene die sagte gelaat van Christus voorgestel het. In die Oosterse kerk het Christus ‘n lang neus, krullerige hare, ‘n swart baard. Daardeur het hy ‘n Oosterse voorkoms gekry. Die Middeleeuse kunstenaars het weer vir Christus geteken met die gesag van ‘n koning.

Maar hierdie gesigte kom nie by hom op op die vooraand van sy reis van verskrikking nie. Vir Rodriquez op daardie spanningvolle aand, dink hy egter aan die portret van Christus wat hy as jong tokkelok vir die eerste keer gesien het. Die Christus het een voet op die graf en in sy regterhand ‘n kruis. Op sy gesig is daar ‘n uitdrukking van aanmoediging, toe hy vir sy dissipels drie keer gesê het om sy lammers te laat wei. “Dit is ‘n gesig vol krag en sterkte. Ek het daardie gesig baie lief net soos ‘n man wat geboeid is deur die gesig van die geliefde.” Dit is hierdie woorde: “Ek voel ‘n diepe liefde vir daardie gesig” wat my raak, iets in my laat gebeur, ‘n moment van herkenning by my laat ontbrand.

Endo se boek is boeiend eenvoudig geskryf en bevat ook hoogs ontstellende materiaal oor die lot van die Christendom in die geskiedenis en die ongelooflike toewyding van Christene. Maar dit is nie die geskiedenis wat my so boei nie as die spiritualiteit in die boek. Die skrywer se karakters is hoogs menslik; bang, vreesbevange, geïrriteerd, agterdogtig. Maar hulle is ook begeesterd en, veral, in ‘n liefdesverhouding met Christus.

Dit is ‘n boeiende boek wat ‘n mens nog meer raak in die lig van Endo se eie verwerping deur sy mede-Japannese omdat hy ‘n Christen is en deur die Franse in die tweede wêreldoorlog omdat hy ‘n Japannees was. Vervreemding is ‘n sleutel-woord in sy boeke. Ons word ons tuiste ontsê, ons word verwerp en vervolg. Ons ondervind ‘n nag van duisernis, die donker nag van die siel. En tog, in hierdie donker, stormagtige nag, kan ons die liefdevolle aangesig van Jesus bekyk. Die sagte, sterk, aanmoedigende kyk voel. “Voed my, voed my, voed my....” En dan moedig uitreik na hulle wat ons vervolg.

Ons kan verwerp word en vervolgd wees. ‘n Mens kan uit woede en aggressie oor die menslike gesigte van gelowiges, jou geloof probeer afsweer. Maar, soos in Endo se geval, is daar die verborge krag wat ons gedurig terugtrek, nader na Hom, om Hom in die gesig te kyk. Ons kan selfs ons liefde wil opgee, maar altyd weer trek die groot liefde wat in ons losgekom het toe Hy ons aangekyk het, ons weer terug, nader na Hom. “Ek voel ‘n diepe liefde vir daardie gesig.”


Daar is tog een toneel in die Evangelies wat vir my iets laat sien van Jesus se gesig. Toe Petrus Jesus so maklik by sy vuurtjie verraai het, staan daar dat hy omgedraai het en na Jesus gekyk het. Toe het hy in trane uitgebars. Daardie gesig, daardie kyk.... Ek was ontrou aan die liefde en ek sien dit op Sy gesig....