Thursday, September 23, 2010

Nagmaalsdiens - liturgie en boodskap

Ek loop, na 11 jaar, hierdie liturgiese ontwerp raak wat ek vir 'n nagmaalsdiens opgestel het.

Dit was, onthou ek, 'n poging om op 'n ander, nuwer manier die liturgie in te klee - weg van die geeikte vorme. Die oordenking is 'n poging om die formulier nuut aan te bied.

Elf jaar gelede....

Ek onthou, hoe in 'n moeilike tyd, hierdie diens vir my spesiaal was.

Hier is dit dan:




1. Votum en seëngroet.  Liturg (Ps.46:9-12)
Kom kyk wat die Here gedoen het,
watter ontsettende dinge Hy op die aarde tot stand bring:
die oorloë oor die hele aarde laat Hy ophou,
pyle en boë verbreek Hy, spiese slaan Hy stukkend,
oorlogswaens verbrand Hy met vuur.
Bedaar en erken dat Hy God is,
hoog bo die nasies, hoog bo die aarde.

Gemeente hardop: Amen.

Liturg
Die Here, die Almagtige, is by ons,
die God van Jakob is vir ons ‘n beskutting.

Gemeente hardop: Die Here is by ons en beskut ons. Amen.

2.  Lofsang van gemeente  Psalm 23:1 en 3
Die Here is my herder, Hy behoed my;
niks sal m’ontbreek, sy ryke volheid voed my.
So sag en soet is sy alwyse leiding
langs frisse waterstroom en groene weiding.
Hy sterk my siel en plant my swakke skrede
op vaste voet in sy geregtighede.

U salf my hoof, U maak my hart blymoedig
en vul my beker met u heil oorvloedig.
U goedheid, so onfeilbaar en weldadig,
omring my op my lewenspad gestadig
totdat ek eenmaal in Gods heil’ge woning
die troue Herder ewig eer as Koning.
(Gemeente sit)

3. Skrifgedeelte (Liturg)  Jes.6-7
Ons het almal gedwaal soos skape, ons het elkeen sy eie pad geloop, maar die Here het ons almal se sonde op Hom laat afkom. Hy is mishandel, maar hy het geduldig gebly, hy het nie gekla nie. Soos ‘n lam wat na die slagplek toe gelei word en soos ‘n skaap wat stil is as hy geskeer word, het hy nie gekla nie.

4.  Verootmoediging. Gemeente sing Ges.9:1
Heilig, heilig, heilig Here,
U is heilig sonder perk;
ons kom sing u Naam ter ere -
smeek dat U in ons sal werk.
Laat u heiligheid, o Heer,
sondaars harte meer en meer
tog vervul in mededoë
en ons heilig in u oë.

5.  Skuldbelydenis:  Gemeente sing Ps.130:2
As U, o Heer, die sonde na reg wou gadeslaan
wie sou een enk’le stonde voor U, o Heer, bestaan?
Maar nee, daar is vergewing altyd by U gewees;
daarom word U met bewing reg kinderlik gevrees.

6.  Genadeverkondiging.  Liturg (Jes.54:7-10)
Net ‘n oomblik het Ek jou verstoot, in my groot liefde vat Ek jou terug. In ‘n opwelling van toorn wou Ek ‘n kort tydjie niks met jou te doen hê nie, maar Ek ontferm My oor jou met ‘n liefde wat nooit vergaan nie, sê die Here, jou Verlosser.

7.   Die wet as reël vir dankbaarheid.  Gemeente sê hardop saam (Psalm 119:129-133)
U verordeninge is wonderlik,
daarom kom ek hulle na.
Wanneer u woord vir mense oopgaan, bring dit lig;
dit gee insig aan dié wat nog onervare is.
Met my hele wese smag ek na u gebooie,
verlang ek daarna.
Sien my in genade aan soos U altyd doen vir dié wat u Naam liefhet.
Laat u woord my op die regte pad hou.

8.   Gemeentesang.  SOM  25
Heer, U bring vryheid. Heer, U bring blyheid -
U wat mens word in ons nag.
Heerlike gawes gee U weldadig,
God van liefde, God van mag.
Ewige Koning, ons is u woning;
hemel en aarde kry nuwe waarde/
U is die Here. U maak ons vry.

9.   Sang.  Kerkkoor. JSB2, 39

10.  Skriflesing
Ps.22:2-4,23-32.

11.  Epiklese.  Gemeente sing JSB 2 45
Spreek Heer, spreek Heer, want u kinders luister
Net u Woord, Heer, bring weer lig in duister

Spreek Heer, spreek Heer, want u kinders luister
Net u Woord, Heer, bring weer lig in duister

12. Woordverkondiging. Lukas 24.
13. Gemeentesang by die gereedmaak van die tafel  Ges.294
Ons Vader wat woon in die hemel, geheilig sy u Naam,
laat u ryk kom, u wil geskied,
soos in die hemel so ook op die aarde,
Gee ons vandag ons dag se brood
en vergeef ons al ons skulde, net soos ons vergewe,
dié wat teen ons sondig.
Laat kom ons nie in die versoeking,
maar verlos ons van die Bose.
Want U is die ryk en die sterkte en die ere,
vir ewig en ewig, amen (2x).

14. Geloofsbelydenis
15. Gebed om seën by die nagmaal
16. Bediening en kommunie
17. Lofprysing
18. Dankseggingsgebed
19. Sang:  Annali Venter - Gebed
20. Offergawes.  (Orrel: Jesus, bron van al my vreugde)
21. Slotsang: Ges.10

Ons loof U, troue Heer, ons God, ons lig, ons lewe!
Dis U wat eens aan ons die lewenslig gegee het -
U, Vader wat getrou u kinders onderhou
en elke oomblik sorg dat niks ons hier ontbreek.

22. Seën




Nagmaalsboodskap

Jesus Bind Ons aan Hom
Wanneer ons vriende vir ‘n ete oornooi, bied ons vir hulle baie meer as net kos vir hulle liggame aan. Ons bied vriendskap, gemeenskap, goeie geselskap, intimiteit en nabyheid aan. Wanneer ons sê, “Help jouself…, skep nog in…., moet tog nie jou so ordentlik hou nie…, laat ek vir jou nog inskink,” bied ons vir ons gaste nie net voedsel en drank aan nie, maar ook onsself. ‘n Geestelike band groei, en ons word voedsel en drank vir mekaar.
          Dit gebeur op die volmaakste manier wanneer Jesus Hom as voedsel en drank vir ons in die nagmaal gee, soos vir ons vertel word in 1 Kor.11:23-26. Deur aan ons sy liggaam en bloed te skenk, bied Jesus vir ons die intiemste moontlike gemeenskap aan. Dit is ‘n goddelike gemeenskap, ‘n blye verbondsgemeenskap waarin ons so intiem aan Hom gebind en met Hom verbind word soos wat die brood en die wyn intiem deel van ons word.

1.  Jesus onthou

Wanneer ons om die nagmaalstafel bymekaar kom en van dieselfde brood eet en dieselfde wyn drink, terwyl ons sê, “Dit is die Liggaam en Bloed van Christus,” word ons lewende Christusse, hier en nou. Ons geloof in Christus is nie in die eerste plek ons oortuiging dat Jesus, die Seun van God, lank gelede geleef, groot wonders gedoen, wyse leerstelling geleer, aan die kruis gesterf, en uit die graf opgestaan het nie. Ons geloof is eerder dat ons ten volle die waarheid aanvaar dat Jesus in ons leef en Sy goddelike diens in en deur ons verrig. Maar hierdie spirituele kennis van Christus wat in ons leef, is wat ons toelaat om die geheim van die vleeswording, die dood, en die opstanding as historiese gebeure ten volle te bevestig. Dit is die Geesvervulde besef van die Christus in ons wat ons verbind aan die Christus in die geskiedenis. Daarom kan ons by die nagmaal as gedagtenismaaltyd met blye ootmoed bly dink aan die lydensweg van Jesus en Sy oorwinning oor die dood en met blydskap weet dat Sy verlatenheid beteken dat ons nooit deur God verlate sal word nie.

2.  ‘n Werklikheid hier en nou

In en deur die viering van die nagmaal ervaar ons die dood en opstanding van Jesus as ‘n waarborg. Ons sien hoedat die brood gebreek word. Ons kyk hoedat die wyn geskink word. Ons smaak die brood en proe die wyn. Ons kan nie twyfel dat dit wyn en brood is nie. Net so wil God ons deur die nagmaal laat besef hoe seker ons deel het aan Jesus se dood en opstanding. Dit is asof ons self gestraf is vir ons sonde, asof onsself aan die kruis gehang en asof ons self ons geregtigheid voor God verwerf het.

3.   Jesus Lewende in en onder ons

Wanneer die twee dissipels Jesus herken toe Hy die brood in hulle huis in Emmaus vir hulle gebreek het, “het Hy uit hulle gesig verdwyn” (Lukas 24:31). Die herkenning en die verdwyning van Jesus is een en dieselfde gebeurtenis. Waarom? Omdat die dissipels besef dat hulle Here Jesus, die Christus, nou in hulle leef en dat hulle Christus-draers geword het. Daarom sit Jesus nie meer aan die tafel oorkant hulle as die vreemdeling, die gas, die vriend met wie hulle kan praat en van wie hulle goeie raad kry nie. Hy het met hulle een geword. Hy het hulle sy eie Gees van Liefde gegee. Hulle vriend op die reis het die vriend van hulle siele geword. Hulle leef, tog leef hulle nie meer nie, maar Christus in hulle (sien Galasiërs 2:20). Somtyds sê ons, “ek wens ek was daar met Jesus en sy apostels!” Maar Jesus is nader aan ons as wat Hy aan sy eie vriende was. Vandag is Hy ons daaglikse brood!
Die nagmaal is die plek waar Jesus veral vir ons teenwoordig word omdat Hy nie net die Christus word wat in ons lewe is nie, maar ook die Christus wat onder ons leef.  Net soos die Emmausgangers wat Jesus met die breek van die brood herken het, ‘n nuwe intimiteit tussen hulle ontdek het en moed gekry het om na hul vriende terug te gaan, so ontdek ons wat die liggaam en bloed van Jesus ontvang het, ‘n nuwe eenheid onder ons. Soos ons besef dat Christus binne in ons leef, so besef ons ook dat Christus onder ons leef en ons tot ‘n groep en liggaam mense maak wat saam getuienis lewer van die teenwoordigheid van Christus in die wêreld. Die apostel Paulus skryf, “Omdat dit een brood is, is ons, al is ons baie, saam een liggaam, want ons het almal deel aan die een brood” (1 Korintiërs 10:17).
So vier ons met die nagmaal die gemeenskap met die lewende Here en met mekaar.

4. Die nuwe toekoms

In en deur die viering van die nagmaal word die dood en opstanding van Jesus hier en nou vir ons ‘n werklikheid. Soos ons die liggaam en bloed van Christus eet en drink, word ons sterflike liggame een met die opgestane Christus. Daarom beteken ons dood, soos Jesus se dood, nie vernietiging nie, maar oorgang tot nuwe lewe. Soos die doop die sterwe van die ou mens en die opwekking van die nuwe mens uitdruk, so wil die nagmaal opnuute weer hierdie verandering bevestig en in ons harte inskerp. Ons het nuut geword. Die Vader verwelkom ons, verlore kinders, terug in die Vaderhuis na ons in die veraf land weggedwaal het, trek vir ons die feeskleed aan. Die oorgang tot die nuwe lewe sal uitloop op die bruilof van die Lam wanneer God in die groot einde in heerlikheid sal kom om met ons ‘n feesmaal te hou. Die oortog na die beloofde Land is in volle swang! Ons is op pad met ‘n nuwe toekoms.
      
5.  Die Menslikste en Goddelikste Gebaar
Die twee dissipels by wie Jesus op pad na Emmaus aangesluit het, het Hom met die breek van die brood herken. Wat is meer gewoon, alledaags as die breek van brood? Dit is dalk die menslikste van alle menslike gebare: ‘n gebaar van gasvryheid, vriendskap, versorging en die begeerte om saam te wees. Om brood te neem, te seën, te breek en uit te deel aan mense om die tafel, kommunikeer eenheid, gemeenskap en vrede. Wanneer Jesus dit doen, doen hy die mees alledaagse en maak Hy harte brandende van vreugde.
God verskyn aan ons in die mees alledaagse dinge en maak so die alledaagse iets buitengewoons. Jesus se breek van brood is die menslikste en goddelikste gebaar. Die groot geheim is dat hierdie daaglikse en menslikste gebaar die manier word waarop ons die teenwoordigheid van Christus onder ons herken. God word veral teenwoordig waar ons veral menslik word.      Deur ons gasvryheid, versorging en kameraadskap, deur die gewone menslike gebare, herskep God ons verontmenslikte, dikwels dierlike samelewing en maak dit na die Beeld van God.  Wat ‘n vreugde! Ons eet brood en wyn, so menslik en so alledaags, maar in hierdie alledaagse, gewone dinge word God Self aan ons gegee!

Slotgebed
Barmhartige God en hemelse Vader
Ons dank U vir Jesus Christus wat ons in die gewone alledaagse brood en wyn herinner aan sy liggaam en bloed. Die eenvoud van hierdie maal, die menslikheid daarvan, is vir ons ‘n wonder, ‘n geheimenis, ‘n herinnering aan U goddelikheid. U herinner ons dat ons deur hierdie maaltyd nie maar net nog ‘n span of ‘n vriende om ‘n tafel is nie, maar tot U liggaam gemaak word. As U liggaam, word ons, feilbare sondaars, geheilig om U gesig in die wêreld te word.

Amen

Seëngroet



Gedagte van die week:

Op die Armes Fokus

Soos elke menslike organisasie word die kerk gedurig deur korrupsie bedreig. So gou mag en rykdom die kerk binnekom, is manipulasie, uitbuiting, misbruik van invloed, en naakte korrupsie nie ver weg nie.
Hoe voorkom ons korrupsie in die kerk? Die antwoord is eenvoudig: deur op die armes te fokus. Die armes maak die kerk getrou aan sy roeping. Wanneer die kerk nie meer ‘n kerk vir die armes is nie, verloor dit sy geestelike identiteit. Dit raak verstrik in geskille, jaloesie, magspolitiek en kleinlikhede. Paulus sê, “God het die liggaam so saamgestel dat Hy groter eer gegee het aan die lid wat eer kortkom, sodat daar nie verdeeldheid in die liggaam sou wees nie maar dat die lede gelyke sorg vir mekaar dra” (1 Kor.12:24-25). Dit is die ware visioen. Die armes word aan die kerk gegee sodat die kerk as die liggaam van Christus die plek vir onderlinge sorg, liefde en vrede kan wees en bly.

No comments:

Post a Comment

Note: Only a member of this blog may post a comment.

Blog Archive