Hoe lees 'n mens die Bybel? oor die teenwoordigheid van God as die getuienis van die Bybel

Dit is eers in onlangse tye dat navorsers sterk begin fokus het op hoe die skrywer van Openbaring die Ou Testament geïnterpreteer het. Anders as in die res van die Nuwe Testament kry ‘n mens nie direkte aanhalings uit die Ou Testament in Openbaring nie. Die skrywer sal nooit skryf: "Jeremia of Jesaja het geskryf..."

Maar Openbaring is wel deurspek met sinspelings op die Ou Testament en is deurdrenk van Ou-Testamentiese taal. Die baie plae in die boek herinner byvoorbeeld aan die Eksodus-verhaal se tien plae. Name soos Babylon, Egipte, Sodom en Jerusalem is bekend in die Ou Testament. En so sou ‘n mens vele ander voorbeelde kon opnoem. Op die oomblik verskyn daar die een dik boek na die ander wat uitlig hoe diep Johannes se boek in die Ou Testament gewortel is en hoe baie skrifgedeeltes in sy teks weerklank vind. Johannes het uit die Ou Testament geleef.

Die skrywer van Openbaring gebruik al hierdie Ou-Testamentiese motiewe om sy lesers aan te spoor om getrou aan God te bly. In hulle krisistyd is die boodskap van die Ou Testament beslissend belangrik om hulle geloof te versterk en hulle te ondersteun dat hulle nie alleen stry nie.

Maar Johannes gebruik die Ou Testament op ‘n nuwe manier. Hy trek die taal van die Ou Testament volledig in sy eie tyd en konteks in. As hy die Ou Testament gebruik, doen hy dit met die oog op sy eie situasie.

Die taal van die Ou Testament word nou die taal van Jesus wat vir die Christene aan die einde van die eerste eeu n.C. ondersteun. Die Paaslam wat geslag is met die uittog, word nou die Lam wat gekruisig is. Die boodskap van die Bybel is vir Johannes nie ‘n historiese vertelling wat vir Christene van sy tyd “verklaar” moet word nie. As Johannes oor die Paaslam gelees het, het hy dit onmiddellik met Christus wat gesterf het aan die kruis verbind. Die Ou Testament het vir hom in Christus se lewe betekenis gekry. En net so is die teenoorgestelde waar: as hy na Christus gekyk het, het hy in Hom die hand van God deur die geskiedenis heen herken. Die vryheid wat Christus vir sy volgelinge gebring het, was die vryheid wat God vir die volk Israel in die slagting van die Paaslam bewerkstellig het. Dus: vir Johannes is die belangrikste dat die Ou Testament hom help ervaar hoe God deur die eeue heen in die lewe van die gelowiges teenwoordig is.

Wanneer ons dus die Bybel lees is die groot vraag hoe die Bybel ons God se teenwoordigheid in ons lewens laat ervaar. Ons soek dikwels na woorde om oor God te praat, want God is bo al ons verstand en al ons begrip. Dit is in sulke tye dat ons in die Bybel kan gaan soek hoe ons voorouers God se teenwoordigheid herken, ervaar en verwoord het.

Ons lees nie die Bybel omdat ons nuuskierige mense is wat allerhande inligting wil uitdiep nie. Ons het ‘n verhouding met God wat ver bo ons verstand verhewe is, maar wat op ‘n unieke manier in ons lewens werk. Ons is nie die eerste gelowiges wat die voorreg het om God se teenwoordigheid te ervaar nie. Die Bybel is veral die plek waar ons sien hoe mense God beleef en aanbid het. Om naby aan hulle te wees, help ons om ons eie Godsbelewing in woorde uit te druk. Johannes was so deurdrenk van die Ou Testament dat hy op ‘n stadium oor Jesus as die Lam van God kon praat. Daardeur het hy vir ons vertel hoedat God ons so liefgehad het dat God bereid was om kosbare bloed te vergiet om ons te behou. Dit bring hom om Openbaring 1:5 te skryf: God het ons deur kosbare bloed skoongewas van ons sonde. God knoop ‘n verhouding met ons aan wat ons tot heerlikheid herstel. Ons word nou, in die woorde van Openbaring 1:6 konings en priesters. Die belangrike plek van konings en priesters in die Ou Testament word nou die plek wat ons kan binnegaan. Ons kom nou te staan in God se teenwoordigheid soos die koning as seun van God en die priesters in die kultus in God se teenwoordigheid kon staan.

Die Bybel is nie ‘n belangrike storieboek wat ons verstand verlig nie. Dit is baie meer: die is ‘n lewensbelangrike getuienis van ons geloofsgenote oor hoe God ons lewens radikaal nuut maak.

Geestelike hermeneutiek wil daarom uitkom by hierdie belangrike punt: ons lees die Bybel, ons mediteer daaroor, dit bring ons tot gebed, maar die belangrikste is dat die Bybel ons wil bring om God se lewe in ons lewe te kontempleer. Die hoogste doel van ons Bybelstudie is om God se teenwoordigheid te ervaar. Dit is die houding waarmee ons die Bybel moet optel, lees en bedink. Enige ander houding sal van ons weeskinders en stiefkinders in die geloof maak.

Maar die boeiende is nou dit: dikwels as ‘n mens die Bybel lees, staan ‘n mens verstom. Jy word eintlik letterlik stil. Want dikwels hoef ‘n mens nie meer te sê as wat die Bybel reeds gesê het nie. Ons kan maar net luister, stil word en God se teenwoordigheid beleef aan die hand van wat ons in die Bybel raaklees. Dan het ons inderdaad verby woorde geloop: ons kyk nie meer vas in wat Bybelskrywers sê nie. Die woorde is nie meer vir ons belangrik nie. Ons ervaar nou wat hulle ervaar het. Ons is op die plek waar hulle ook was – voor God se aangesig. En ons hoef niks by te voeg nie. Ons is by God. En dit is goed. Dan verstom ons gebede. Ons lippe hou op praat. Ons gedagtes kom tor rus. Lectio, meditatio en oratio sluit af. Dit is goed om by God te wees. Dit is genoeg. Wie dit beleef, beleef kontemplatief God se teenwoordigheid. Hy of sy het dan die Bybel goed gelees en die spirituele lees se kringloop is vervolmaak.