Mistiek en vreugde

Ek wonder dikwels oor die feit dat die mistiek blykbaar vir min mense aantreklik is. Sekerlik is dit omdat die mistiek nie so bekend is nie, hoewel godsdiens ingestel is op ‘n intieme verhouding met God – en dus inherent mistiek moet wees.

Of omdat daar soveel onoortuigende mistiek in omloop is. Om oor eenwording en eenheid met God te leef is makliker gesê as beleef .

Dalk is dit, dink ek, omdat mense mistiek met swaarmoedigheid en selfs met masogisme vereenselwig.

Wat dit inderdaad dikwels kan wees. Mistiek (paalbyters!) kan soms heavy gemaak word. En dit terwyl mistiek eintlik bedoel om juis vir die mens innerlike vrede te bring en volledige vreugde.

Daarom soek ek vandag so bietjie rond na vreugdevolle, vervullende mistiek. En kom toe op die Franciskane en die geskiedenis van Franciskus van Assissi af. Hy was as mistikus wat God se aanraking dikwels ervaar het – ook op uitsinnige vlak – by uitstek die mistikus wat deur God se aanraking die wêreld ingedryf is.

Ek was hoeka ‘n maand gelede tuis in die Franciskaanse orde se gastehuis in Pretoria by Santa Sophia waar ons Spirasa konferensie gehou is. Hulle het die allermooiste en betowerendste kapel met wonderlike kunswerke (die laaste nagmaal van ) daar. En toe hoor ek so tussendeur dat hulle vanjaar 800 jaar oud is.

Meer as een rede, dus, om na te dink oor Franciskus.

Hy was bekend vir sy armoede ideaal. Maar, skryf iemand, hy het nie armoede help verlig nie. Hy het dit geskep – meer nog, hy het dit geheilig. En arm geleef. Sy armoede ideaal het oor jare heen gegroei soos hy keer op keer, meer en meer, hom met armes vereenselwig het en arm wou lewe. Elke keer weer het hy besef hoe onvervullend besittings is. En daarom het hy letterlik afstand daarvan gedoen.

En met vreugde geleef. Ek wonder of die lewensvreugde nie vir hom makliker was omdat hy so lief was vir die natuur met diere en so na aan God kon wees in God se skepping nie. By Santa Sophia staan juis ‘n standbeeld van hom saam met ‘n wolf (wat na ‘n hond lyk).

Lees die boeiende artikel by http://www.allsaintsbrookline.org/celtic_saints/francis.html. Ek kon nie help om die volgende paragraaf te geniet nie:

Following the Gospel literally, Francis and his companions went out to preach two by two. At first, listeners were understandably hostile to these men in rags trying to talk about God's love. People even ran from them for fear they'd catch this strange madness! But soon these same people noticed that these barefoot beggars wearing sacks seemed filled with constant joy. They celebrated life. And people had to ask themselves: Could one own nothing and be happy? Soon those who had met them with mud and rocks, greeted them with bells and smiles.

Kyk die blydskap wat uit hierdie lied, sy beroemde Sonlied (Canticle of the Sun) straal:

Die Lied van die Son

Allerhoogste, almagtige, al-goeie Here! Alle lof kom U toe, alle heerlikheid, eer en seëngroete. Aan U alleen, allerhoogste, behoort dit. Geen sterflike mond is waardig om U naam uit te spreek nie.
U is volprese, Here, deur al u skepsels, veral deur Broer Son wat die dag aanbring en U skenk lig deur hom. En hy is pragtig en stralend in al sy glorie! Hy dra U gelaat, o Allerhoogste.
U is volprese, my Here, deur suster Maan en die sterre; in die hemele het U hulle geplaas, kosbaar en beeldskoon.
U is volprese, my Here, deur broeders Wind en Lug, en wolke en storms en die weer waardeur u u skepsele onderhou.
U is volprese, my Here, deur suster Water; sy is baie nuttig, en nederig, en kosbaar, en suiwer.
U is volprese, my Here, deur broeder Vuur, waardeur u die nag ophelder. Hy is pragtig en vrolik, en sterk en magtig.
U is volprese, my Here, deur ons suster, Moeder aarde, wat ons voed en ons regeer en baie vrugte gee met kleurryke blomme en spyse.
U is volprese, Here, deur hulle wat kan vergewe omdat hulle u liefhet, deur hulle wat siekte en swaarkry verduur. Gelukkig is hulle wat in vrede verdra, want deur u, allerhoogste, sal hulle gekroon word.
U is volprese, my Here, deur ons suster, Die Liggaamlike Sterwe, wie se omhelsing niemand kan ontkom nie. Weë hulle wat sterf terwyl hulle skuldig is aan die sonde wat die dood bring. Geseënd is hulle wat die dood aantref terwyl hulle U heilige wil doen. Die tweede dood kan hulle nie skaad nie.
Prys en seën my Here, en bewys dank en dien die Here met groot nederigheid.